Urlopy dla rodziców 2019: Kto dostanie macierzyński i ojcowski

O ile matka lub ojciec dopełnią formalności, pracodawca nie może odmówić przyznania im jednego z urlopów rodzicielskich. Czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego po macierzyńskim>>

Urlop macierzyński. Urlop macierzyński przysługuje przede wszystkim kobiecie zatrudnionej na etacie, która urodziła lub adoptowała dziecko. O urlopie macierzyńskim pracownika na zleceniu i samozatrudnionego, przeczytasz tutaj>> Urlop macierzyński (i urlop rodzicielski) przysługuje w wymiarze:

• 20 tygodni - gdy jedno dziecko urodzi się lub zostanie przysposobione,
• 31 tygodni - gdy dwoje dzieci urodzi się lub zostanie przysposobione,
• 33 tygodni - gdy troje dzieci urodzi się lub zostanie przysposobione,
• 35 tygodni - gdy czworo dzieci urodzi się lub zostanie przysposobione,
• 37 tygodni - gdy pięcioro i więcej dzieci urodzi się lub zostanie przysposobione.

Matka musi po porodzie obowiązkowo wykorzystać co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Bezpośredni po nim przypada urlop rodzicielski. Jeśli po 14 tygodniach matka nie zdecyduje się już dalej korzystać z urlopu (w całości lub części), zatrudniony ojciec dziecka może wykorzystać 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka. Jest to tzw. urlop tacierzyński.

Ojciec dziecka ma także prawo do urlopu ojcowskiego, przysługującego w wymiarze do dwóch tygodni, który musi być wykorzystany do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia. Długość urlopu ojcowskiego nie zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie - także w przypadku urodzenia na przykład bliźniaków wynosi 14 dni kalendarzowych. Urlop można przy tym wykorzystać jednorazowo lub w dwóch częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień.

Za okres urlopu macierzyńskiego, tacierzyńskiego, ojcowskiego i rodzicielskiego Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca zasiłek macierzyński przez okres:

• macierzyński - od 20 do 37 tygodni,
• tacierzyński - za część urlopu macierzyńskiego, której nie wykorzystała matka dziecka,
• rodzicielski - za 32 tygodnie w przypadku urodzenia lub przysposobienia jednego dziecka, i 34 tygodnie w przypadku urodzenia lub przysposobienia dwójki lub więcej dzieci,
• ojcowski - za 14 dni trwania tego urlopu, niezależnie od liczby urodzonych dzieci.

Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego pracownika to przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop albo - przy krótszym okresie ubezpieczenia - pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jakie dokumenty trzeba złożyć, aby otrzymać zasiłek macierzyński, dowiesz się tutaj>>

Wysokość zasiłku macierzyńskiego w przypadku urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego jest uzależniona od deklaracji matki, na jaki czas chce go otrzymywać:

• 100 proc. podstawy wymiaru - przysługuje, jeżeli kobieta nie zamierza skorzystać z urlopu rodzicielskiego; 100 proc. zasiłku przysługuje przez cały okres urlopu macierzyńskiego;
• 80 procent podstawy wymiaru - przysługuje, jeżeli kobieta po urodzeniu dziecka będzie wnioskowała o urlop rodzicielski; wniosek musi złożyć nie później niż 21 dni po porodzie; 80 proc. podstawy wymiaru przysługuje podczas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego;
• 60 procent podstawy wymiaru - przysługuje, jeżeli kobieta przekroczy 21-dniowy termin złożenia wniosku o urlop rodzicielski; 100 proc. zasiłku przysługuje podczas urlopu macierzyńskiego, a 60 proc. podczas urlopu rodzicielskiego.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego przysługującego ojcu w trakcie urlopu ojcowskiego wynosi 100 proc. wynagrodzenia lub przychodu, będącego podstawą wymiaru składek ubezpieczeniowych.

Urlop wychowawczy. Pracownikowi, zatrudnionemu przez co najmniej 6 miesięcy na podstawie umowy o pracę, pracodawca musi także udzielić urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 5. roku życia (w szczególnych wyjątkach urlop przysługuje też na starsze dzieci). Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracodawca ma obowiązek przywrócić pracownika na tym samym stanowisku lub równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu i zgodnym z jego kwalifikacjami, za wynagrodzeniem nie niższym od tego, jakie przysługiwało mu w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed urlopem. Ile urlopu wypoczynkowego po macierzyńskim i wychowawczym>>