Mąż i żona mogą złożyć wspólne zeznanie, pod warunkiem, że ich związek trwał przez cały rok podatkowy i przez ten czas mieli wspólność majątkową.

Takie rozliczenie jest szczególnie korzystne w przypadku dużej różnicy przychodów. Tak jest przede wszystkim, gdy jedno z małżonków nie osiąga dochodów wcale lub ma bardzo niskie, a drugie uzyskuje dochody powyżej 85 528 zł rocznie i musiałoby opodatkować nadwyżkę stawką 32 proc.

Na przykład: w 2014 r. żona nie uzyskała przychodów, natomiast mąż po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów, składek na ubezpieczenia społeczne i dokonaniu innych odliczeń uzyskał dochód w wysokości 100 tys. zł.

Rozliczając się samodzielnie, musiałby zapłacić podatek (po zaokrągleniu do pełnych złotych) w wysokości 19 470 zł. W tym od kwoty:
● nieprzekraczającej progu podatkowego: (85 528 zł x 18 proc.) - 556,02 zł (tj. kwota zmniejszająca podatek) = 14 839,02 zł
● stanowiącej nadwyżkę ponad próg podatkowy: (100 000 zł – 85 528 zł) x 32 proc. = 4 631,04 zł

W przypadku wspólnego rozliczenia podatek (po zaokrągleniu do pełnego złotego) wyniesie 16 888 zł. Wynika to z tego, że oblicza się go w podwójnej wysokości od połowy łącznych dochodów, czyli w naszym przykładzie od 50 000 zł [(0 + 100 000 zł)\2]. Wyniesie on 8443,98 [9 000 (50 000 zł x 18 proc.) - 556,02] x 2 = 16887,96 zł. Oznacza to, że dzięki wspólnemu PIT małżonkowie zaoszczędzą 2 582 zł.

Nie zyskają natomiast te pary, które zarabiają podobnie, i w obu wypadkach przychody mieszczą się one w tym samym przedziale skali podatkowej.

Można korzystać z ulg

Przed obliczeniem podatku w ramach wspólnego rozliczenia każde z małżonków może pomniejszyć swój dochód o kwoty dopuszczalnych potrąceń, np. z tytułu ulgi rehabilitacyjnej czy internetowej. W tym ostatnim przypadku można odliczyć od dochodu wydatki faktycznie poniesione w danym roku z tytułu użytkowania sieci internetowej – jednak w kwocie nie większej niż 760 zł. Ten limit nie dotyczy małżeństwa jako całości – każde z małżonków dokonuje odliczeń od swojego dochodu, w rezultacie razem mogą potrącić 1520 zł (2 x 760 zł).

Przy czym należy pamiętać, że odliczeń można dokonać wyłącznie w kolejno po sobie następujących dwóch latach podatkowych. Jeżeli więc z odliczenia podatnicy korzystali po raz pierwszy w rozliczeniu za 2013 r., będą mogli to również zrobić w PIT składanym za 2014 r. Jeżeli odliczyli wydatki w PIT za 2012 i 2013 rok to wysyłając zeznanie za 2014 rok - ulga nie będzie przysługiwać.

Wspólność majątkowa przez cały rok

Nie każde małżeństwo może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia. Muszą być spełnione ustawowe wymagania (art. 6 ustawy o PIT). Przede wszystkim mąż i żona muszą pozostawać w związku przez cały rok podatkowy (czyli np. przez cały 2014 r. w przypadku deklaracji składanych do końca kwietnia 2015 r.) i przez cały rok musi istnieć między nimi wspólność majątkowa.

Te warunki nie są spełnione .in. gdy:
• małżonkowie podpisali intercyzę (która oznacza ustanowienie rozdzielności majątkowej),
• sąd orzekł separację pomiędzy małżonkami (znosi ono wspólność majątkową),
• jeden z małżonków zostanie ubezwłasnowolniony (rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa),
• ogłoszona zostanie upadłość jednego z małżonków (z dniem jej ogłoszenia wspólność ustawowa między małżonkami ustaje z mocy prawa).



Biznes może wykluczyć rozliczenie

Z możliwości wspólnego rozliczenia nie mogą też korzystać podatnicy objęci podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, kartą podatkową, a także podatkiem tonażowym. Nie jest przy tym istotne, czy przedsiębiorcy osiągnęli dochód, stratę czy t działalność gospodarcza była zawieszona.
Również utrata w trakcie roku prawa do ryczałtu uniemożliwia preferencyjne rozliczenie. Wynika to z tego, że w takiej sytuacji przez część roku przychody z działalności rozliczane były ryczałtem, a przez pozostałą część na zasadach ogólnych.

Inaczej będzie, gdy w trakcie roku przedsiębiorca stracił prawo do rozliczania się podatkiem liniowym. Będzie bowiem musiał skorygować zaliczki na PIT i obliczyć je według skali podatkowej. A to oznacza, że podatnik za cały rok będzie rozliczony na zasadach ogólnych (według skali) - co umożliwia wspólne rozliczenie.

Wspólne zeznanie - można złożyć nawet wówczas, gdy działalność małżonka opodatkowana według skali przyniosła w danym roku stratę. Jednak wówczas od dochodu jednego małżonka nie można odjąć straty poniesionej przez drugiego. Wspólne rozliczenie w tym przypadku będzie polegać na tym, że małżonkowie zapłacą podwójny podatek obliczony od połowy dochodu tego, który nie wykazał straty.

Strata związana z działalnością będzie mogła być odliczyć od dochodu z tego samego źródła (tj. wypracowanego w ramach firmy) w latach następnych. Również taka sytuacja nie wykluczy preferencyjnego rozliczenia. W takiej sytuacji podatek zostanie obliczony od łącznych dochodów małżonków, które zostały pomniejszone (przez każde z nich z osobna) o ich straty z lat ubiegłych.

Prawo do preferencyjnego opodatkowania mają również ci podatnicy, których małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego jak i po jego zakończeniu, ale przed złożeniem zeznania. Wspólne rozliczenie będzie możliwe, gdy związek małżeński został zawarty przed rozpoczęciem tego roku i małżonków łączyła w tym czasie, aż do śmierci jednego z nich, wspólność majątkowa. Wówczas na formularzu PIT-37 lub 36 w rubryce 6 trzeba zaznaczyć kwadrat nr 3.

Trzeba złożyć wniosek

Aby rozliczyć się wspólnie, oboje małżonkowie muszą złożyć wniosek o wspólne opodatkowanie (tj. na formularzu PIT-37 lub PIT-36).
Przy czym należy pamiętać, że druki PIT - 37 (wersja nr 21) i PIT 36 (wersja nr 21) obowiązujące do rozliczenia za 2014 rok – zostały określone w rozporządzanie ministra finansów 27 listopada 2014 r. w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. poz. 1674).

Wystarczy, że zeznanie będzie podpisane przez jedno z małżonków. Oznacza to jednak, że podpisujący składa oświadczenie, że został upoważniony przez współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie wspólnych dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Wypełniając wspólne zeznanie, należy pamiętać o odpowiedniej kolejności wpisów. Osoba, która wymieniona jest w rubryce B1 formularza, jest podatnikiem, a osoba wymieniona w rubryce B2 – małżonkiem podatnika. Kolejne części deklaracji należy wypełniać, wpisując w odpowiednie miejsca dane dotyczące podatnika, a w odpowiednie – małżonka podatnika.

Przykładowo w formularzu PIT-36 ten małżonek, którego dane zostały wpisane w części B1, podpisuje się w rubryce 334. Jeżeli podpisuje się drugi, którego dane zostały ujęte w części B2, podpisuje się w rubryce 335. W przypadku formularza PIT-37 będą to odpowiednio rubryki 149 i 150.

Jeśli podatnicy chcą się rozliczyć na zasadach preferencyjnych, to informują o tym fiskusa zaznaczając w rubryce 6 kwadratów 2 bądź 3. W pierwszym przypadku chodzi o rozliczenie wspólnie z małżonkiem, a w drugim ze zmarłym małżonkiem.

PIT trzeba złożyć w terminie

Aby rozliczyć się w wspólnie konieczne jest też złożenie zeznania podatkowego w terminie. Jeśli stanie się to po 30 kwietnia, wówczas wspólne rozliczenie nie będzie możliwe. Muszą o tym pamiętać też, ci podatnicy, którzy będą się rozliczać na ostatnia chwilę korzystając z usług pocztowych. Tylko wysyłając PIT za pośrednictwem Poczty Polskiej dniem złożenia deklaracji będzie dzień nadania pisma na poczcie. W przypadku innej firmy będzie to dzień doręczenia deklaracji organowi podatkowemu.
Wynika to z tego, że termin uznaje się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało m.in. nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego zobowiązanego do świadczenia usług powszechnych (tj. Poczty Polskiej).