Studenci, doktoranci i doktorzy mogą uzyskać grant na finansowanie prac badawczych. Do osób, które rozpoczynają karierę naukową, kierowanych jest wiele konkursów.
Czy przy składaniu wniosku obowiązuje granica wieku
Wiele konkursów, w ramach których można uzyskać środki na badania naukowe, kierowanych jest do młodych naukowców. Mam 30 lat i właśnie rozpocząłem studia doktoranckie. Czy mogę jeszcze korzystać z tych środków? Czy istnieje definicja „młodego naukowca”?
TAK
Młody naukowiec to osoba prowadzącą działalność badawczo-rozwojową, która w roku ubiegania się o przyznanie środków finansowych na naukę kończy nie więcej niż 35 lat. Od tej zasady są jednak wyjątki. Dotyczą one osób, które przebywały na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim lub wychowawczym albo pobierały zasiłek chorobowy lub świadczenia rehabilitacyjne w związku z niezdolnością do pracy. Mogą one się ubiegać o środki finansowe dla młodych naukowców nawet po ukończeniu 35. roku życia przez czas odpowiadający przebywaniu na tych urlopach albo pobierania zasiłku lub świadczenia. Jednakże okresy te nie mogą łącznie przekroczyć dwóch lat.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 19 ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1620 ze zm.).
Czy środki na badania pozyskają też studenci
Jeszcze studiuję, ale poważnie zastanawiam się nad karierą naukową. Mam kilka pomysłów na badania naukowe, brakuje mi jednak środków na ich zrealizowanie. Czy student ma szanse dostać grant na badania naukowe?
TAK
Dla osób, które kształcą się jeszcze w szkole wyższej, a chciałyby uzyskać pieniądze na badania naukowe, został stworzony np. program Diamentowy Grant. Środki finansowe w jego ramach przyznawane są nie więcej niż 100 osobom rocznie. W programie mogą wziąć udział:
● wybitnie uzdolnieni absolwenci studiów pierwszego stopnia, którzy otrzymali tytuł zawodowy licencjata lub inżyniera w roku ogłoszenia konkursu;
● studenci jednolitych studiów magisterskich, którzy ukończyli trzeci rok studiów w roku ogłoszenia konkursu i kontynuują naukę, a w przypadku studiów trwających 6 lat – studenci, którzy ukończyli czwarty rok.
Muszą przy tym spełniać następujące warunki:
● nie posiadają tytułu zawodowego magistra,
● nie są laureatami poprzednich edycji konkursu Diamentowy Grant,
● mogą udokumentować znajomość co najmniej jednego języka obcego na poziomie nie niższym niż B2 ,
● prowadzą zaawansowane badania naukowe i mają osiągnięcia.
O przyznanie środków finansowych do resortu nauki nie wnioskują bezpośrednio studenci. W ich imieniu występuje jednostka naukowa posiadająca kategorię A+, A lub B, w której laureat będzie realizował badania i dalej się kształcił.
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego pracuje właśnie nad zmianą formuły Diamentowego Grantu. Proponuje np., aby grant dla badaczy, którzy zajmują się naukami ścisłymi, mógł wynosić nawet 220 tys. zł. Humaniści będą mogli otrzymać do 180 tys. zł. Niezależnie od tego młody badacz będzie (tak jak obecnie) otrzymywać wynagrodzenie – 2,5 tys. zł miesięcznie przez okres, na który zostało przyznane stypendium.
Podstawa prawna
Art. 26 ust. 3a–3e ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1620 ze zm.).
Czy wiek zawsze wyklucza z konkursu
Kształcę się na studiach doktoranckich. Zamierzam zrealizować projekt badawczy. Z racji wieku nie kwalifikuję się jednak do konkursów, które kierowane są do młodych badaczy. Czy to oznacza, że nie mam dostępu do środków na badania naukowe?
NIE
Narodowe Centrum Nauki (NCN) oferuje wiele programów, z których można pozyskać środki na badania naukowe. Jednym z nich jest np. Preludium. W jego ramach pieniądze na projekty badawcze mogą otrzymać osoby rozpoczynające karierę naukową, nieposiadające stopnia naukowego doktora. Tu kryterium wieku nie ma znaczenia. Do konkursu mogą być zgłaszane wnioski o finansowanie projektów:
● które dotyczą badań podstawowych niezależnie od dziedziny,
● których okres realizacji wynosi 12, 24 lub 36 miesięcy i wysokość finansowania nie przekracza odpowiednio 50 tys. zł, 100 tys. zł i 150 tys. zł,
● w których liczba członków zespołu zaangażowanych w realizację nie przekracza trzech, a osoba posiadająca stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł naukowy może występować we wniosku jedynie w roli opiekuna naukowego.
O terminach składania wniosków informuje NCN. Stypendia dla młodych badaczy przyznaje też np. Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej.
Podstawa prawna
Art. 10 pkt 1–9, art. 25 ust. 1 ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1620 ze zm.).
Art. 2 pkt 2 ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Nauki (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 839).
Czy otrzymam również pieniądze na wyjazd
Przygotowuję rozprawę doktorską. Chciałbym wyjechać do zagranicznego ośrodka naukowego, aby poszerzyć wiedzę. Czy istnieje możliwość uzyskania pieniędzy na ten cel?
TAK
Osoby, które nie mają stopnia doktora, mogą skorzystać z konkursu Etiuda, który również prowadzi NCN. Wnioskodawcy muszą spełniać m.in. dwa kryteria – wykazywać się sukcesami w dotychczasowej działalności naukowej i mieć wszczęty przewód doktorski w polskiej jednostce. Ponadto do konkursu mogą być zgłoszone tylko te wnioski, w których badacz planuje staż trwający od 3 do 6 miesięcy w wybranym przez niego zagranicznym ośrodku naukowym. Z Etiudy można otrzymać pieniądze na stypendium (3 tys. zł miesięcznie), pokrycie kosztów związanych z pobytem w zagranicznym ośrodku naukowym (9 tys. miesięcznie) oraz na podróż (do 10 tys. zł).
Osoba, która otrzyma to świadczenie, zobowiązana będzie do uzyskania stopnia naukowego doktora do 12 miesięcy po zakończeniu pobierania stypendium. W przeciwnym razie będzie musiała zwrócić przyznane pieniądze.
Podstawa prawna
Art. 18 pkt 5 i art. 26 ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1620 ze zm.).
Czy po obronie pracy doktorskiej trudniej o środki
W trakcie studiów doktoranckich pozyskiwałam wiele środków na badania naukowe. Właśnie uzyskałam stopień naukowy. Czy to oznacza, że nie będę mogła już korzystać z funduszy, które kierowane są do osób rozpoczynających karierę naukową?
NIE
Taki konkurs oferuje np. NCN i jest to Sonata. W jego ramach można otrzymać fundusze na projekty realizowane przez osoby rozpoczynające karierę naukową, ale posiadające już stopień naukowy doktora. Pieniądze są przyznawane na badania podstawowe niezależnie od dziedziny.
Podstawa prawna
Art. 25 ust. 1 ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1620 ze zm.).
Czy dostanę fundusze na utrzymanie rodziny
Chciałbym wyjechać na zagraniczny staż. Mam jednak żonę i dziecko. Nie wyobrażam sobie, żebym mógł zostawić ich w Polsce na kilkanaście miesięcy, aby prowadzić badania naukowe za granicą. Nie stać mnie jednak na to, aby zabrać rodzinę ze sobą, zwłaszcza że przeprowadzka oznaczałaby, iż żona musiałaby zrezygnować z pracy w Polsce. Z kolei bez takiego wyjazdu, ze względu na specyfikę badań, które prowadzę, będzie mi trudno dalej się rozwijać. Czy w ramach grantu mogę otrzymać pieniądze na utrzymanie rodziny?
TAK
O środki na zagraniczny wyjazd można starać się np. w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które prowadzi konkurs Mobilność Plus. Jego adresatami są młodzi naukowcy, którzy w momencie składania wniosku nie ukończyli 35. roku życia. Muszą być zatrudnieni w jednostce naukowej bądź być uczestnikami studiów doktoranckich. Wsparcie przyznawane jest w miesięcznej wysokości:
● 10 tys. zł na pobyt uczestnika programu,
● 2 tys. zł dla jego małżonka, jeśli nie będzie otrzymywać wynagrodzenia za pracę z innych źródeł,
● 1 tys. zł na dziecko uczestnika programu.
Jeżeli miejscowość, w której lub w pobliżu której znajduje się zagraniczny ośrodek, zlokalizowana jest na terytorium państwa należącego do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, kwoty te podwyższa się o 30 proc. O terminach naboru wniosków w konkursie informuje resort, a o pieniądze występuje jednostka naukowa, w której pracuje badacz.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 9 pkt a–e ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1620 ze zm.).