Rodzice pracujący na uczelniach nie muszą się martwić, że opiekując się własnym dzieckiem, skracają sobie czas niezbędny do uzyskania kolejnego stopnia naukowego. Podczas urlopu macierzyńskiego i wychowawczego zegar odmierzający ośmioletni okres, w jakim pracownik musi awansować, zostanie zatrzymany.
Czy mogę stracić pracę za brak awansu
Pani Monika podjęła pracę na uczelni publicznej jako adiunkt. Uczelnia przewidziała ośmioletni okres na uzyskanie stopnia naukowego doktora habilitowanego. Czy może stracić pracę, jeśli nie uda się jej go zdobyć w wyznaczonym terminie?

TAK

Okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nieposiadającej stopnia doktora habilitowanego nie może trwać dłużej niż osiem lat. Niespełnienie tego warunku może oznaczać dla nauczyciela akademickiego koniec pracy na uczelni. Szkoła wyższa ma prawo uznać brak uzyskania habilitacji w wyznaczonym terminie za ważną przyczynę, która uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę z akademikiem. Ośmioletni okres, w którym trzeba awansować, dotyczy także osób zatrudnionych na stanowisku asystenta. W tym czasie muszą uzyskać stopień naukowy doktora.
Podstawa prawna
Art. 120 ust. 1, art. 125, art. 128 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Czy urodzenie dziecka utrudni karierę

NIE

Od 1 października 2014 r. obowiązuje zasada, według której do okresu przewidzianego na uzyskanie kolejnego stopnia naukowego nie wlicza się przerwy związanej z urlopem: macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim lub wychowawczym. A to oznacza, że czas poświęcony na opiekę nad dzieckiem będzie przedłużał ośmioletni okres potrzebny na awans. Uczelnia nie będzie mogła zatem zwolnić nauczyciela akademickiego, który nie zdążył uzyskać kolejnego stopnia naukowego w ciągu ośmiu lat z powodu opieki nad potomkiem.
Podstawa prawna
Art. 120 ust. 2 pkt 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Art. 1 pkt 87 ustawy z 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1198).
Czy chory nauczyciel uzyska prolongatę
Pan Kazimierz ma jeszcze tylko dwa lata na uzyskanie kolejnego stopnia naukowego. Ale w ostatnim czasie ciężko choruje. Ma zwolnienie lekarskie. Będzie musiał również poddać się rehabilitacji, może ona trwać kilka miesięcy, a nawet dłużej, jeśli okaże się, że nie przynosi zamierzonego skutku. Musi wstrzymać pracę nad doktoratem. Nie uda mu się awansować w wyznaczonym terminie. Czy jest zagrożony zwolnieniem?

NIE

Od 1 października 2014 r. do ustawy dodano przepis, z którego wynika, że do okresu wyznaczonego na awans nie wlicza się przerwy związanej z pobieraniem zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego w związku z niezdolnością do pracy, w tym spowodowaną chorobą wymagającą rehabilitacji leczniczej. Zatem o okres, który będzie musiał przeznaczyć na leczenie, zostanie wydłużony czas na awans.
Podstawa prawna
Art. 120 ust. 2 pkt 2 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Czy brak awansu to koniec pracy na uczelni
Czytelniczka od kilku lat stara się uzyskać stopień doktora habilitowanego. Jednak Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów oceniła jej pracę negatywnie i nie dopuściła do obrony. W jej ocenie pozostało już za mało czasu, aby udało jej się ponownie przejść całą procedurę. Jest przekonana, że nie zdąży. Nie chce jednak rezygnować z zatrudnienia na uczelni publicznej. Czy może uniknąć zwolnienia?

TAK

Uczelnie proponują czasem nauczycielom akademickim, którym nie udało się awansować w wyznaczonym terminie, zmianę stanowiska pracy. Na przykład, jeśli osoba zatrudniona na posadzie adiunkta nie uzyskała stopnia doktora habilitowanego w ciągu ośmiu lat, może starać się o posadę jako starszy wykładowca. Posiadanie habitacji nie jest w tym przypadku obligatoryjne. Nie musi się przy tym obawiać o zmianę stawki wynagrodzenia zasadniczego. Adiunkt i starszy wykładowca są zaszeregowani do tej samej kategorii. W 2014 r. minimalna stawka wynagrodzenia wynosi w przypadku tych stanowisk 3,5 tys. zł, a w przyszłym roku 3820 zł (ostateczna pensja zależy też od innych składników wynagrodzenia). Jednak w takim przypadku konieczny jest udział w konkursie na to stanowisko.
Podstawa prawna
Art. 120, 118 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Załącznik nr 1 rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 11 grudnia 2013 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1571).
Czy awans umożliwia pominięcie konkursu
Pani Agnieszka uzyskała stopień doktora habilitowanego. Chciałaby awansować na wyższe stanowisko. Spełnia wszystkie wymagania uczelni. Czy w jej przypadku szkoła wyższa może pominąć ogłoszenie konkursu o tę posadę?

NIE

Zatrudnienie nauczyciela akademickiego w wymiarze przewyższającym połowę etatu w uczelni publicznej następuje tylko po przeprowadzeniu otwartego konkursu. Tryb i warunki postępowania konkursowego określa statut. Informacja o konkursach musi zostać ogłoszona na stronach internetowych uczelni, urzędu obsługującego ministra nauki i szkolnictwa wyższego oraz nadzorującego uczelnię, a także na stronach internetowych Komisji Europejskiej w europejskim portalu dla mobilnych naukowców, przeznaczonym do publikacji ofert pracy naukowców. Szkoła wyższa nie może odstąpić od tego obowiązku.
Podstawa prawna
Art. 118 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Czy rektor przyzna wolne na pracę naukową
Panu Radosławowi pozostało niewiele czasu na zdobycie stopnia naukowego doktora habilitowanego. Musi zintensyfikować prace badawcze. W trakcie roku akademickiego nie jest jednak w stanie poświęcić na nie wystarczająco dużo czasu przez obowiązki dydaktyczne. Czy może skorzystać z przerwy od wykładów?

TAK

Nauczyciel akademicki, który ma już niewiele czasu na awans, może skorzystać z kilku możliwości, które pozwolą mu na zintensyfikowanie pracy naukowej. Po pierwsze, rektor może udzielić nauczycielowi akademickiemu posiadającemu co najmniej stopień naukowy doktora płatnego urlopu naukowego w wymiarze nieprzekraczającym roku w celu przeprowadzenia badań poza uczelnią. Akademik może skorzystać z takiego przywileju nie częściej niż raz na siedem lat zatrudnienia w danej szkole wyższej. Akademik może też, za zgodą rektora, uzyskać bezpłatny urlop dla celów naukowych.
Do urlopu mają również prawo osoby zatrudnione na stanowisku asystenta, które są w trakcie pisania doktoratu. Nauczyciel akademicki przygotowujący rozprawę doktorską może otrzymać płatny urlop naukowy w wymiarze nieprzekraczającym trzech miesięcy.
Podstawa prawna
Art. 120 ust. 1, art. 133 ust. 1, 3, 4 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Czy uczelnia może zawiesić bieg terminu
Czytelnik jest nauczycielem akademickim. Ostatnio przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia, przez to już niewiele czasu pozostało mi na uzyskanie stopnia doktora habilitowanego. Czy uczelnia ma prawo przedłużyć mu czas na awans?

TAK

Uczelnia ma prawo do skracania lub przedłużania okresu, w jakim nauczyciel akademicki powinien uzyskać kolejny stopień naukowy, ale tylko w granicach prawa. Przepisy wskazują, że okres zatrudnienia osoby na stanowisku adiunkta nie może trwać dłużej niż osiem lat. Uczelnia może więc przedłużyć akademikowi czas, w jakim powinien awansować, jeśli np. pierwotnie miał na to sześć lat, a on chce wykorzystać osiem. Zasady te powinny być określone w statucie uczelni. Szkoła wyższa ma również możliwość zawieszania biegu terminu na awansowanie, jeśli np. akademik przebywa na urlopie wychowawczym, ale w niektórych uczelniach powodem przerwy może być właśnie urlop dla poratowania zdrowia.
Podstawa prawna
Art. 120 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).