Rząd chce, by żłobki były bardziej dostępne dla rodzin wychowujących małe dzieci. W 2018 r. w ramach programu „Maluch+” przeznaczy na ten cel aż 450 mln zł. Dzięki temu powstaną nowe placówki, a rodzice zapłacą mniej.
W ramach konsekwentnie wdrażanej polityki rodzinnej obecny rząd likwiduje liczne bariery, które stały na drodze do realizacji przez Polaków ich prokreacyjnych potrzeb. A potrzeby te są niezaprzeczalne. Według danych CBOS niemal wszyscy Polacy pragną mieć dzieci. Co ważne, zdecydowana większość badanych wolałaby mieć więcej niż jedno dziecko. Chęć posiadania dwojga dzieci deklaruje 49 proc. ankietowanych. Z kolei co czwarty Polak (25 roc.) chciałby mieć troje, a co czternasty (7 proc.) – czworo lub więcej potomków.
10 tys. – tyle miejsc w żłobkach może przybyć w 2017 r.
70 proc. – w takim odsetku gmin w Polsce nie ma żadnych instytucji opieki nad dziećmi do lat trzech
Jak wynika z badania Diagnoza Społeczna 2013, jednym z ważnych lub bardzo ważnych powodów, dla których Polacy w ostatnich latach rezygnowali z dzieci, były trudności w pogodzeniu pracy i rodzicielstwa, a także brak miejsc lub zbyt wysokie opłaty w żłobkach.
Program „Rodzina 500 plus” zwiększył poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego rodzin. Świadczy o tym obserwowany wzrost liczby urodzeń. Kolejne rozwiązania mają m.in. zapewnić większą liczbę miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Dobra sytuacja na rynku pracy oraz deklarowana przez rodziców chęć powrotu do aktywności zawodowej po urlopie nad dzieckiem dodatkowo powoduje, że zapewnienie dobrych, dostępnych i bezpiecznych żłobków jest jednym z podstawowych wyzwań stojących przed samorządami.
Obecnie w kraju działa 3,8 tys. instytucji opieki nad najmłodszymi. Są to żłobki, kluby dziecięce i dzienni opiekunowie. Zapewniają prawie 102,2 tys. miejsc opieki. Opieką żłobkową objętych jest 15,3 proc. dzieci do trzeciego roku życia. W 2016 r. odsetek ten wynosił 13,9 proc., a dwa lata temu – 12,4 proc. Widać zatem tendencję wzrostową.
Na nowe placówki i na opłaty
Rozwój systemu opieki nad najmłodszymi jest wspierany ze środków budżetu państwa. Zadanie jest finansowane w ramach resortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi „Maluch+”. Dzięki wsparciu ze środków budżetu państwa wzrost liczby miejsc uległ znacznemu przyspieszeniu – w 2016 r. o ok. 4,1 tys. miejsc. W 2017 r. może przybyć ich aż 10-12 tys.
Mimo stałego i dużego wzrostu liczby instytucji oraz oferowanych przez nie miejsc potrzeby wciąż są ogromne, tym bardziej że w ponad 70 proc. gmin w kraju nie ma jakichkolwiek placówek opieki nad dziećmi do lat 3. Dzisiaj żłobki znajdują się przede wszystkim w dużych miastach i korzystają z nich najlepiej sytuowane rodziny. Rząd chce to zmienić. Celem jest, aby każda polska rodzina, jeżeli chce umieścić dziecko w żłobku, mogła to zrobić, a ponoszona przez nią opłata nie pochłaniała większości domowego budżetu. Rząd realizując ten cel, przeznacza w 2018 r. w ramach programu „Maluch+” aż 450 mln zł na miejsca opieki dla najmłodszych. To trzy razy więcej niż obecnie. Co więcej, zwiększona pula środków na miejsca opieki dla maluchów stanowi niemal równowartość połowy kwoty (1 mld zł), jaką w skali roku wydają na żłobki te wszystkie gminy w Polsce, w których tego typu placówki już funkcjonują.
Zwiększona pula środków na żłobki pozwoli nie tylko na powstanie i zapewnienie funkcjonowania miejsc opieki nad maluchami, lecz także na obniżenie opłat ponoszonych przez rodziców. Do tej pory koszt związany z pobytem dziecka w żłobku stanowił dla wielu rodzin barierę nie do pokonania. W efekcie jedno z rodziców zaprzestawało aktywności zawodowej z powodu braku możliwości zapewnienia opieki nad dzieckiem. Ponieważ środki z programu „Maluch+” mogą być przeznaczone na pokrycie bieżących kosztów funkcjonowania miejsca opieki, dla rodziców oznaczać to będzie znaczne wsparcie i spadek kosztów ponoszonych za pobyt dzieci w żłobku.