Ważne zmiany w receptach od 14 lutego. Co oznaczają dla pacjentów?

Od 14 lutego 2025 roku zmieniają się zasady wystawiania recept i funkcjonowania aptek. Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wprowadza m.in. obowiązek zwrotu wynagrodzenia za niewykonane dyżury apteczne oraz rozszerza uprawnienia farmaceutów w zakresie wystawiania recept na refundowane szczepionki. Jakie są główne zmiany dla pacjentów?

Spore zmiany czekają pacjentów po 14 lutego 2025 roku. Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wprowadza nowe zasady dotyczące dyżurów aptecznych oraz wystawiania recept. Pacjenci zyskają większy dostęp do refundowanych szczepionek, a apteki będą musiały przestrzegać surowszych zasad dotyczących dyżurów. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany, które warto znać.

Zmiany w dyżurach aptecznych: apteki zwrócą wynagrodzenie

Od 14 lutego 2025 roku apteki ogólnodostępne, które nie wywiążą się z obowiązku pełnienia dyżurów lub wykonają je w mniejszym zakresie niż określono w uchwale zarządu powiatu, będą musiały zwrócić otrzymane wynagrodzenie ryczałtowe wraz z odsetkami ustawowymi. Zwrot dotyczy okresu od momentu wyznaczenia dyżuru do jego pełnienia. Apteka ma 14 dni od otrzymania wezwania na zwrot środków.

Wyjątki od reguły zwrotu ryczałtu przez apteki:

• Zwrot nie będzie obowiązkowy w przypadku działania siły wyższej, np. klęsk żywiołowych, awarii czy poważnych problemów zdrowotnych personelu.
• Drugi wyjątek obejmuje „inne przyczyny losowe”, takie jak nagła choroba farmaceuty bez możliwości zastępstwa. Warunkiem jest jednak zgłoszenie tych sytuacji zarządowi powiatu i NFZ w ciągu 14 dni od ich wystąpienia oraz ich prawidłowe udokumentowanie.

Farmaceuci z nowymi uprawnieniami: recepty na refundowane szczepionki

Jedną z najważniejszych zmian dla pacjentów jest rozszerzenie uprawnień farmaceutów w zakresie wystawiania recept farmaceutycznych. Od 14 lutego farmaceuci będą mogli wystawiać recepty na wszystkie szczepionki stosowane w ramach szczepień ochronnych u osób dorosłych, w tym na szczepionki refundowane. Do tej pory mogli wystawiać jedynie pełnopłatne recepty farmaceutyczne w sytuacji zagrożenia zdrowia oraz na szczepionkę przeciwko grypie.

Recepty farmaceutyczne to specjalny rodzaj recept, które mogą być wystawiane na produkty lecznicze o kategorii dostępności Rp (leki wydawane z przepisu lekarza). Nie obejmują one jednak środków odurzających ani substancji psychotropowych. Farmaceuci będą mogli uwzględniać uprawnienia pacjentów do ulg i zwolnień, takich jak bezpłatne leki dla dzieci i seniorów (S, DZ) oraz inne kategorie, np. dla dawców krwi (ZK), weteranów (WE) czy inwalidów wojskowych (IW).

Zmiany w zasadach wystawiania i realizacji recept farmaceutycznych

Nowelizacja ustawy wprowadza również zmiany w zakresie danych wymaganych do wystawiania i realizacji recept farmaceutycznych. Oto najważniejsze nowości:

• Jeśli przynajmniej jeden z przepisanych leków jest wydawany ze zniżką, recepta musi zawierać dodatkowe dane, w tym informacje o poziomie odpłatności za lek.
• W przypadku recepty farmaceutycznej na szczepionki nie ma wymogu podawania przyczyny zastosowania.
• Recepta z lekiem refundowanym musi zawierać numer wpisu do rejestru zezwoleń na prowadzenie apteki.
• Recepta musi zawierać szczegółowe dane pacjenta oraz przepisanych leków, zgodnie z nowymi regulacjami.

Rozwiązania techniczne w zakresie obsługi recept mają być dostarczone przez Centrum e-Zdrowia oraz dostawców oprogramowania aptecznego.

Recepty na darmowe leki: dostęp dla wszystkich lekarzy

Zmiany dotyczą także przepisów na darmowe leki dla dzieci do 18. roku życia oraz seniorów po 65. roku życia. Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych umożliwia lekarzom niezależnie od kontraktu z NFZ wystawianie recept na darmowe leki. Oznacza to, że również lekarze prowadzący prywatną praktykę będą mogli wystawić recepty na leki z listy "S" (bezpłatne leki dla dzieci i seniorów).

Dodatkowo, lekarze będą mogli wystawić recepty na darmowe leki w różnych obszarach, takich jak

• opieka psychiatryczna,
• leczenie uzależnień,
• opieka stomatologiczna,
• opieka paliatywna i hospicyjna.

Do tej pory takie uprawnienia mieli jedynie lekarze z umową z NFZ w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub leczenia szpitalnego.

Podsumowanie: co zmienia się od 14 lutego 2025 roku?

Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wprowadza szereg istotnych zmian, które wpłyną zarówno na pacjentów, jak i na apteki oraz lekarzy. Pacjenci zyskają większy dostęp do refundowanych szczepionek dzięki rozszerzeniu uprawnień farmaceutów. Apteki będą musiały przestrzegać surowszych zasad dotyczących dyżurów, a lekarze – niezależnie od formy praktyki – będą mogli wystawiać recepty na darmowe leki dla dzieci i seniorów. Wszystkie zmiany mają na celu poprawę dostępności do świadczeń zdrowotnych oraz zwiększenie efektywności systemu opieki zdrowotnej.