Standardowo na zwolnieniu lekarskim otrzymujemy 80 proc. wynagrodzenia podstawowego. Są jednak trzy sytuacje, gdy zasiłek chorobowy wzrasta do 100 procent. Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać takie pełnopłatne L4? Są też nowe kwoty, jakie pracodawca wypłaci nam za 1 dzień zwolnienia w 2025 r.

Zasiłek chorobowy to wsparcie finansowe dla osób czasowo niezdolnych do pracy. Aby go otrzymać, należy spełnić określone warunki dotyczące ubezpieczenia chorobowego, okresu wyczekiwania i braku zadłużeń wobec ZUS. Wysokość świadczenia może różnić się w zależności od przyczyn niezdolności do pracy - w nielicznych sytuacjach możemy otrzymać L4 płatne w 100 proc. Najczęstszym powodem jest ciąża, ale nie tylko. Kiedy jeszcze dostaniemy pełnopłatne zwolnienie lekarskie? I ile konkretnie pieniędzy otrzymamy za 1 dzień na L4 w 2025 roku?

Zwolnienie lekarskie - kiedy płatne 100 proc.?

Zasiłek chorobowy to przede wszystkim świadczenie pieniężne przysługujące osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, które czasowo straciły zdolność do pracy. Jego wysokość zależy od okoliczności, a w niektórych przypadkach może wynosić nawet 100 proc. podstawy wymiaru.

Wysokość miesięcznego zasiłku chorobowego wynosi standardowo:

  • 80 proc. podstawy wymiaru, w przypadku wszystkich chorób, w tym za okres pobytu w szpitalu,
  • 100 proc. podstawy wymiaru, jeśli niezdolność do pracy wynika z:
  • wypadku w drodze do pracy lub z pracy,
  • ciąży,
  • badań i zabiegów związanych z dawstwem komórek, tkanek lub narządów.

W 2024 roku pojawił się pomysł, aby 100-procentowo płatne L4 otrzymała kolejna grupa osób. Posłanka Alicja Łepkowska-Gołaś apelowała o zmiany, które miałyby wprowadzić 100 proc. wynagrodzenia na zwolnieniu lekarskim w przypadku schorzeń związanych z wykonywaną profesją. Więcej na ten temat piszemy w artykule: Rewolucja w przepisach o L4. Te choroby będą dawały 100 proc. wynagrodzenia [LISTA] Na razie pomysł ten nie spotkał się jednak z szerszym wsparciem.

Zwolnienie lekarskie w ciąży - zasady w 2025 r.

L4 w czasie ciąży pozwala na uzyskanie 100 proc. wynagrodzenia podstawowego. Aby skorzystać z tego świadczenia, należy dostarczyć do pracodawcy zaświadczenie lekarskie potwierdzające ciążę, oznaczone kodem „B” w dokumentacji medycznej. Zaświadczenie to jest podstawą do obliczenia zasiłku chorobowego w pełnej wysokości podstawy wymiaru wynagrodzenia.

  • Kobieta w ciąży może przebywać na zwolnieniu lekarskim przez cały okres niezdolności do pracy, jeżeli zostanie ono uzasadnione przez lekarza prowadzącego. W przypadku ciąży szczególnie zagrożonej, zwolnienie może obejmować nawet cały aż do dnia porodu. Prawo do takiego świadczenia przysługuje bez względu na to, czy kobieta podlega ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo, czy dobrowolnie.
  • L4 związane z ciążą podlega kontroli przez ZUS lub pracodawcę. Weryfikowane jest przede wszystkim, czy świadczenie jest wykorzystywane zgodnie z jego celem, tj. zapewnieniem bezpieczeństwa zdrowotnego matce i dziecku. W razie stwierdzenia nadużycia, zasiłek może zostać cofnięty.
  • Zasiłek chorobowy w pełnej wysokości jest wypłacany maksymalnie przez 270 dni w przypadku niezdolności do pracy związanej z ciążą. Do okresu tego wlicza się także dni, za które przysługiwało wynagrodzenie chorobowe wypłacane przez pracodawcę.

L4 płatne 100 proc. - wypadek w drodze do pracy - zasady w 2025 r.

Pracownik, który doznał wypadku w drodze do pracy lub z pracy, ma prawo do 100 proc. wynagrodzenia za czas swojej niezdolności do pracy. Aby móc ubiegać się o takie świadczenie, konieczne jest zgłoszenie wypadku swojemu pracodawcy oraz dostarczenie odpowiedniej dokumentacji, np. protokołu powypadkowego lub karty wypadku w drodze do pracy.

  • Zwolnienie lekarskie związane z takim zdarzeniem powinno zostać wydane przez lekarza, który na podstawie dokumentacji medycznej stwierdzi, że niezdolność do pracy jest wynikiem wypadku. Konieczne jest także m.in, aby wypadek został uznany za zdarzenie losowe, a nie wynikające z winy pracownika (np. niezachowania zasad bezpieczeństwa).
  • Zasiłek chorobowy z tytułu wypadku w drodze do pracy może być przyznawany na cały okres niezdolności do pracy, jednakże czas jego wypłaty nie może przekroczyć 182 dni. W przypadku, gdy niezdolność do pracy trwa dłużej, pracownik może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne.
  • Kontrole takich zwolnień są przeprowadzane przez ZUS oraz pracodawcę, szczególnie w sytuacjach wątpliwych co do przebiegu zdarzenia. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub podania nieprawdziwych informacji, prawo do zasiłku może zostać cofnięte.

L4 na badania i zabiegi związane z dawstwem - zasady w 2025 r.

Osoby poddające się badaniom lekarskim związanym z dawstwem komórek, tkanek lub narządów, a także samej procedurze pobrania, mają prawo do 100 proc. wynagrodzenia za czas swojej niezdolności do pracy. Świadczenie to wynika z humanitarnego charakteru dawstwa, które jest działaniem dobrowolnym i prospołecznym.

  • Aby uzyskać takie zwolnienie, konieczne jest przedstawienie zaświadczenia medycznego od lekarza prowadzącego badania lub wykonującego zabieg. Dokument musi potwierdzać konieczność przeprowadzenia badań lub samego zabiegu oraz czas trwania niezdolności do pracy z tym związanej. W takich sytuacjach zwolnienie lekarskie jest oznaczane specjalnym kodem „D” w dokumentacji.
  • L4 związane z dawstwem komórek, tkanek czy narządów może obejmować czas zarówno przed samym zabiegiem (na przykład w ramach przygotowań medycznych), jak i po nim, w trakcie rekonwalescencji. W przypadku szczególnych komplikacji zdrowotnych, lekarz może wydłużyć okres zwolnienia.
  • Kontrole takich zwolnień są rzadkie, ale w razie wątpliwości ZUS może weryfikować zasadność ich wystawienia.
  • Zasiłek chorobowy w tym przypadku wypłacany jest przez cały czas niezdolności do pracy, pod warunkiem, że nie zostanie przekroczony maksymalny okres zasiłkowy wynoszący 182 dni.

Kto ma prawo do zasiłku chorobowego? Kryteria

Omówione wyżej sytuacje dotyczą spełnienia określonych specyficznych kryteriów, jak: ciąża, wypadek w drodze z lub do pracy czy też badania i zabiegi związane z dawstwem komórek, tkanek lub narządów. Jednak to nie wszystkie warunki, jakie należy spełnić. Ważne jest też kryterium podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zasiłek chorobowy przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, które dzieli się na obowiązkowe i dobrowolne.

  • Obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe obejmuje m.in.:
  • pracowników,
  • członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych,
  • osoby odbywające służbę zastępczą,
  • małżonka Prezydenta RP.
  • Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe mogą opłacać osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia lub współpracujące z takimi osobami, prowadzące działalność gospodarczą, nianie zatrudnione na podstawie umowy uaktywniającej, a także duchowni i doktoranci.

Jak działa okres wyczekiwania na zasiłek?

Okres wyczekiwania to kolejne ważne kryterium, które należy spełnić, aby dostać pieniądze na L4. Prawo do zasiłku chorobowego uzyskuje się bowiem po upływie określonego czasu:

  • 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia w przypadku osób objętych ubezpieczeniem obowiązkowym,
  • 90 dni w przypadku osób objętych ubezpieczeniem dobrowolnym.

Do okresu wyczekiwania wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia, pod warunkiem, że przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana np. urlopem wychowawczym czy służbą wojskową. Zasiłek bez okresu wyczekiwania przysługuje m.in. absolwentom, posłom po zakończeniu kadencji czy funkcjonariuszom Służby Celnej.

Kto płaci pracownikowi za zwolnienie lekarskie?

Pieniądze na L4 otrzymujemy albo od pracodawcy, albo od ZUS-u. Od czego to zależy?

  • Pracodawca – wypłaca wynagrodzenie chorobowe za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym (lub 14 dni w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50. rok życia). Wynagrodzenie chorobowe w tym okresie finansowane jest bezpośrednio przez pracodawcę.
  • Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) – przejmuje wypłatę zasiłku chorobowego od 34. dnia (lub 15. dnia w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia). Wypłata zasiłku przez ZUS następuje również od samego początku zwolnienia lekarskiego, jeśli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników lub w przypadku, gdy pracownik podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu (np. osoby prowadzące działalność gospodarczą).

Aby zasiłek został wypłacony, pracownik musi dostarczyć zwolnienie lekarskie (tzw. e-ZLA) do pracodawcy, który przekazuje je do ZUS w razie konieczności.

Ile dostaniesz na L4 w 2025 r.? Kwota za 1 dzień choroby

To, ile pieniędzy otrzymamy, przebywając na zwolnieniu lekarskim, jest kluczowe dla pracowników. Standardowe 80 proc. może zniechęcić wiele osób przed braniem L4, gdyż tracimy 20 proc. wynagrodzenia. Osoby, które otrzymują 100 proc. świadczenia chorobowe, nie mają tego problemu. Jakie konkretnie kwoty otrzymamy na L4 w 2025 roku?

Wysokość wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego zależy od podstawy wymiaru, która jest obliczana na podstawie wynagrodzenia brutto, po odliczeniu składek ZUS. Od 2025 roku, w związku z podwyższeniem minimalnego wynagrodzenia do 4666 zł brutto, dzienne świadczenia również wzrosły.

Minimalne wynagrodzenie chorobowe w 2025 r. - wyliczenia

  • Podstawa wymiaru świadczenia:
  • 4666 zł brutto – 13,71% składek ZUS = 4026,30 zł.
  • Kwota za 1 dzień choroby:
  • 4026,30 zł ÷ 30 dni = 134,21 zł dziennie.

Jest to wzrost o około 10 zł w porównaniu do wynagrodzenia chorobowego w 2024 roku, które wynosiło 123,68 zł dziennie. Pamiętajmy jednak, że osoby zatrudnione na część etatu otrzymują proporcjonalnie niższe wynagrodzenie chorobowe. Im wyższe zarobki mamy, tym wyższa jest podstawa wymiaru naszego świadczenia. Szczegółowe wyliczenia kwot na L4 w 2025 roku analizujemy w artykule: Ile dostaniesz na L4 w 2025 roku? Podajemy kwoty za każdy dzień choroby

Czy zadłużenie wobec ZUS wpływa na prawo do zasiłku?

Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które opłacają składki na ubezpieczenia społeczne, mogą otrzymać zasiłek chorobowy pod warunkiem, że ich zaległości wobec ZUS nie przekraczają 1% minimalnego wynagrodzenia. W przypadku większego zadłużenia świadczenie zostanie wstrzymane, ale można je odzyskać, spłacając zaległości w ciągu 6 miesięcy.

Podstawa prawna

  • Kodeks pracy (Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r., Dz.U. 1974 Nr 24 poz. 141, z późn. zm.) – reguluje kwestie wynagrodzenia za czas choroby płaconego przez pracodawcę.
  • Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2023 poz. 1215, z późn. zm.) – określa zasady przyznawania i wypłaty zasiłku chorobowego przez ZUS.
  • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków (Dz.U. 1999 Nr 65 poz. 742, z późn. zm.) – reguluje szczegółowe wyliczenia wysokości zasiłku chorobowego.