Lekarz rodzinny (POZ) może zlecić pacjentowi dodatkowe badania diagnostyczne na NFZ. To znaczy, że nie musimy za nie płacić, o ile uiszczamy składkę zdrowotną. Lista darmowych badań na NFZ od lekarza POZ jest długa i zawiera aż 100 pozycji. Na jakie badania może nas wysłać lekarz rodzinny? Czy obowiązują go limity?
Lekarz rodzinny może wystawiać skierowania na różne badania diagnostyczne, konsultacje specjalistyczne i hospitalizacje. Aby uzyskać skierowanie, pacjent musi zgłosić się do lekarza rodzinnego, który po przeprowadzeniu wywiadu i wstępnej diagnostyce zdecyduje, czy istnieje potrzeba dodatkowych badań lub konsultacji.
100 darmowych badań, które zleci lekarz rodzinny w 2024 r.
Lekarze rodzinni mogą kierować pacjentów na:
- Podstawowe badania diagnostyczne (np. morfologia, badanie moczu, RTG).
- Konsultacje specjalistyczne (np. do kardiologa, endokrynologa).
- Hospitalizacje (skierowania do szpitali).
Badania diagnostyczne są wykonywane w laboratorium lub pracowni, z którymi placówka POZ ma podpisaną umowę.
Darmowe badania. Na liście m.in. kolonoskopia, holter, tomografia
Okazuje się, że lekarze POZ mają szeroki wachlarz uprawnień w kwestii kierowania pacjentów na badania. Oczywiście, mowa tu o lekarzach, którzy posiadają kontrakty z NFZ.
Lista obejmuje aż 100 różnych badań, np. morfologia krwi, badania moczu i kału, badania RTG, kolonoskopię, gastroskopię, tomografię czy holter. Skierowanie na konkretne badanie zawsze leży w gestii lekarza. Część z nich należy do konkretnych pakietów, np. pakietu opieki koordynowanej, pod którą podlegają pacjenci z określonymi schorzeniami.
Jak uzyskać skierowanie na badania od lekarza rodzinnego?
Lekarz rodzinny jest lekarzem pierwszego kontaktu, do którego zgłaszamy się z określonymi dolegliwościami. Zazwyczaj objawy, które zgłaszają pacjenci są mało swoiste, stąd lekarze kierują pacjentów na dodatkowe badania diagnostyczne. Dzięki temu mogą lepiej rozpoznać, co nam dolega - mogą postawić diagnozę i wdrożyć leczenie lub też skierować nas do specjalisty, który poszerzy diagnostykę i zaproponuje terapię.
Lekarze POZ, którzy mają podpisane kontrakty z Narodowym Funduszem Zdrowia, mogą zlecać pacjentom cały szereg badań. Decyzję o wypisaniu skierowania na konkretne badania lekarz rodzinny podejmuje na podstawie wskazań medycznych. Nie robi tego na życzenie pacjenta. Skierowanie może być wystawione w formie papierowej lub elektronicznej (e-skierowanie).
Badania od lekarza rodzinnego. Limity skierowań
Lekarza rodzinnego obowiązują limity i zasady określone przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) oraz wewnętrzne regulacje placówki, w której pracuje. Lekarze rodzinni mają do dyspozycji ograniczoną pulę środków na badania i konsultacje, co oznacza, że muszą gospodarować nimi rozsądnie. Limity te mogą różnić się w zależności od regionu i placówki. NFZ okresowo monitoruje wydatki i może wprowadzać dodatkowe ograniczenia, jeśli budżet jest nadmiernie wykorzystywany.
W niektórych sytuacjach, zwłaszcza gdy stan zdrowia pacjenta tego wymaga, limity mogą być elastycznie stosowane. W takich przypadkach decyzja należy do lekarza, który musi odpowiednio uzasadnić skierowanie.
100 badań, które zleci lekarz rodzinny [LISTA]
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, w związku z prowadzonym leczeniem, może skierować nas na bezpłatne badania diagnostyczne. Poniżej zamieszczamy pełen wykaz 100 badań, które podzielone są na określone kategorie.
Badania hematologiczne
- Morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi
- Morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi
- Retikulocyty
- Odczyn opadania krwinek czerwonych (OB)
Badania biochemiczne i immunochemiczne
- Sód
- Potas
- Wapń zjonizowany
- Żelazo
- Żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC)
- Stężenie transferryny
- Stężenie hemoglobiny glikowanej (HbAlc)
- Mocznik
- Kreatynina
- Glukoza
- Test obciążenia glukozą
- Białko całkowite
- Proteinogram
- Albumina
- Białko C-reaktywne (CRP)
- Kwas moczowy
- Cholesterol całkowity
- Cholesterol-HDL
- Cholesterol-LDL
- Trójglicerydy (TG)
- Bilirubina całkowita
- Bilirubina bezpośrednia
- Fosfataza alkaliczna (ALP)
- Aminotransferaza asparaginianowa (AST)
- Aminotransferaza alaninowa (ALT)
- Gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP)
- Amylaza
- Kinaza kreatynowa (CK)
- Fosfataza kwaśna całkowita (ACP)
- Czynnik reumatoidalny (RF)
- Miano antystreptolizyn O (ASO)
- Hormon tyreotropowy (TSH)
- Antygen HBs-AgHBs
- VDRL
- FT3
- FT4
- PSA – Antygen swoisty dla stercza całkowity
Badania moczu
- Ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu
- Ilościowe oznaczanie białka
- Ilościowe oznaczanie glukozy
- Ilościowe oznaczanie wapnia
- Ilościowe oznaczanie amylazy
Badania kału
- Badanie ogólne
- Pasożyty
- Krew utajona – metodą immunochemiczną
Badania układu krzepnięcia
- Wskaźnik protrombinowy (INR)
- Czas kaolinowo-kefalinowy (APTT)
- Fibrynogen
Badania mikrobiologiczne
- Posiew moczu z antybiogramem
- Posiew wymazu z gardła z antybiogramem
- Posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella i Shigella
- Test antygenowy SARS-CoV-2 uzyskiwany za pomocą Systemu Dystrybucji Szczepionek (SDS)
Diagnostyka elektrokardiograficzna
- Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku
- Diagnostyka ultrasonograficzna
- USG tarczycy i przytarczyc
- USG ślinianek
- USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego
- USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego
- USG obwodowych węzłów chłonnych
Zdjęcia radiologiczne
- Zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej
- Zdjęcia kostne: w przypadku kręgosłupa, kończyn i miednicy – w projekcji AP i bocznej
- Zdjęcie czaszki
- Zdjęcie zatok
- Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej
Budżet powierzony diagnostyczny
- Ferrytyna
- Witamina B12
- Kwas foliowy
- Anty CCP
- CRP szybki test ilościowy (populacja do ukończenia 6. roku życia)
- Przeciwciała anty-HCV
- Immunoglobuliny E całkowite (IgE)
- Immunoglobuliny E swoiste (IgE):
- wziewne: leszczyna, olcha, brzoza, trawy, żyto, bylica, roztocza kurzu domowego, pies, kot, altenaria
- pokarmowe: mleko, jaja, pszenica, soja, orzechy ziemne, orzechy laskowe, ryby, owoce morza - skorupiaki, marchew, jabłko
- Antygen H. pylori w kale - test kasetkowy
- Antygen H. pylori w kale - test laboratoryjny
- Strep-test
Budżet powierzony opieki koordynowanej
- BNP (NT-pro-BNP)
- Albuminuria (stężenie albumin w moczu)
- UACR (wskaźnik albumina/kreatynina w moczu)
- AntyTPO (przeciwciała przeciw peroksydazie tarczycowej)
- AntyTSHR (przeciwciała przeciw receptorom TSH)
- AntyTG (przeciwciała przeciw tyreoglobulinie)
- EKG wysiłkowe (próba wysiłkowa EKG)
- Holter EKG 24 godz. (24-godzinna rejestracja EKG)
- Holter EKG 48 godz. (48-godzinna rejestracja EKG)
- Holter EKG 72 godz. (72-godzinna rejestracja EKG)
- Holter RR (24-godzinna rejestracja ciśnienia tętniczego)
- USG Doppler tętnic szyjnych
- USG Doppler naczyń kończyn dolnych
- ECHO serca przezklatkowe
- Spirometria
- Spirometria z próbą rozkurczową
- Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana do 2 procedur (u dorosłych)
- Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana (u dorosłych) co najmniej 3 procedur
- Tomografia komputerowa tętnic wieńcowych - przy wskazaniu do diagnostyki choroby niedokrwiennej serca
Badania, na które skieruje Cię lekarz POZ, a wykonasz w dowolnej placówce, która ma umowę z NFZ
- Gastroskopia
- Kolonoskopia
- Tomografia komputerowa płuc.
Podstawa prawna
Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 16 czerwca 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. 2023 poz. 1427)