Od Nowego Roku obowiązują unijne przepisy zobowiązujące gabinety dentystyczne do stosowania specjalnych urządzeń zapobiegających emisji rtęci, którą zawierają plomby amalgamatowe. Lekarze mieli nadzieję, że resort wyda wytyczne, jak stosować nowe obowiązki. Jednak wobec braku takiego stanowiska, lekarski samorząd sam postanowił zinterpretować te regulacje.
Zmiany wprowadziło Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2017/852 z 17 maja 2017 r. w sprawie rtęci oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1102/2008. Zgodnie z nim dentyści nie mogą uwalniać – bezpośrednio ani pośrednio – odpadów amalgamatu do środowiska.
Choć obowiązek stosowania separatorów wszedł w życie 1 stycznia, lekarze wciąż czekają na wytyczne. Zadawane są też konkretne pytania, np. jak należy potraktować pacjenta, któremu należałoby wyrwać ząb zawierający amalgamat, jeżeli dany stomatolog nie ma separatora; czy zostanie ukarany za to, że usuwa plombę rtęciową?
– To jest poważna inwestycja, dlatego chcieliśmy poważnej debaty. Wydawało się, że resort przygotowywał się do jakiegoś kroku, który pomógłby w implementacji unijnych przepisów. Tak się jednak nie stało, więc tę lukę musi wypełnić samorząd lekarski – podkreśla Andrzej Cisło, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej.
Dodaje, że koszt separatora to ok. 7-9 tys. zł (zgodnie z rozporządzeniem musi on wychwytywać 95 proc. cząstek amalgamatu), do tego dochodzą koszty utrzymania. Jest to wyrób medyczny, więc musi być w odpowiedni sposób przeglądany i konserwowany. Tymczasem amalgamat jest w Polsce materiałem wychodzącym z użycia.
NRL podkreślała, że docierały do niej informacje, z których można wnioskować „o pewnej zbieżności w poglądach ministerstwa i samorządu jeśli chodzi o potrzebę określenia na poziomie krajowym szczegółowych zasad implementacji rozporządzenia”. Jednak o tym, czy są prowadzone prace w tym kierunku i jaki jest ich postęp, rady nie poinformowano.
– Wydaje się, że ministerstwo już się nie wypowie w tej sprawie, dlatego w piątek będzie wydane stanowisko NRL tłumaczące, w jaki sposób lekarze powinni się stosować do nowych wymogów. Będzie też apel do władz o pewne kroki wspomagające – zapowiada Andrzej Cisło.
Dyskusje na ten temat toczą się od zeszłego roku. Samorząd apelował już m.in. o zaskarżenie rozporządzenia, a także o rozłożenie realizacji nowego obowiązku na kilka lat. Również niezwiązani z NRL eksperci wskazywali, że w przede dniu wejścia w życie nowych obowiązków zainteresowane strony wciąż nie zostały poinformowane, jak się przygotować do zmian. – Prace trwają – taką informację można uzyskać w zasadzie na wszystkie pytania odnośnie tego, kiedy zostaną wydane jednoznaczne wytyczne jak rozporządzenie ma być stosowane w Polsce. Ministerstwo Środowiska oraz Ministerstwo Zdrowia od paru miesięcy odsyłają do siebie nawzajem – wskazuje Hanna Schudy ze Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA.
Na początku stycznia Prezydium Komisji Stomatologicznej NRL zapowiedziało m.in. apel do premiera o uznanie realizacji rozporządzenia za zadanie leżące w szczególnym interesie społecznym i objęcie go jedną z form refundacji (ze środków przeznaczonych na ochronę środowiska lub zwolnienia albo odpisu o charakterze podatkowym) oraz do ministra zdrowia o uzupełnienie koszyka o świadczenie bezpiecznego usunięcia wypełnienia amalgamatowego, z jednoczesnym przypisaniem liczby punktów rozliczeniowych.
Resort przypomina, że implementując przepisy rozporządzenia, minister zdrowia zakomunikował, że w separatory nie będą musiały być wyposażone gabinety, w których nie jest stosowany amalgamat ani nie są usuwane zęby z takim wypełnieniem, a także te, w których nie wykorzystuje się go w świadczeniu usług stomatologicznych, np. ortodontyczne czy protetyczne. W dużych wielostanowiskowych podmiotach wystarczy, że w urządzenie będzie wyposażone co najmniej jedno stanowisko.
Ponieważ odpadami amalgamatu powinien zajmować się upoważniony do tego podmiot specjalizujący się w gospodarowaniu odpadami, resort zapowiada, że rozważy potrzebę nowelizacji rozporządzenia z 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1975).
4326 praktyk stomatologicznych istnieje w Polsce
36,5 tys. lekarzy stomatologów ma prawo wykonywania zawodu
7-9 tys. zł to koszt separatora amalgamatu
