Minister zaznaczyła jednocześnie, że dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się i jest zobowiązany do ustalenia zasad gwarantujących uczniom i nauczycielom właściwe warunki procesu dydaktyczno-wychowawczego. – Tym samym ma prawo ustalić szczegółowe rozwiązania w zakresie usprawiedliwiania nieobecności przez uczniów – dodała.

Usprawiedliwianie nieobecności przez samych uczniów budzi kontrowersje

Interpelacja w tej sprawie dotyczyła głównie usprawiedliwiania nieobecności przez pełnoletnich uczniów. Dyrektorzy i sami nauczyciele skarżą się, że taka nieograniczona możliwość usprawiedliwiania nieobecności przez samych uczniów utrudnia realizowanie obowiązków wychowawczych przez szkoły.

Resort edukacji stoi na stanowisku, że pełnoletni uczeń ma możliwość samodzielnego usprawiedliwienia nieobecności, gdyż jako osoba pełnoletnia ma pełną zdolność do czynności prawnych. Oświadczenie rodziców (opiekunów prawnych) uczniów niepełnoletnich lub oświadczenie ucznia pełnoletniego o przyczynach nieobecności jest jak najbardziej uwzględniane. Oświadczenia takie nie mają natomiast statusu dokumentu urzędowego, dlatego mogą podlegać ocenie dyrektora szkoły czy nauczyciela (wychowawcy).

Zmian w przepisach o usprawiedliwianiu nieobecności nie będzie

Z uwagi na to, że resort nie chce nic zmieniać w tej materii, nierozstrzygnięta pozostaje kwestia wskazywania w oświadczeniu powodów nieobecności. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem Urzędu Ochrony Danych Osobowych szkoła nie ma prawa żądać od rodziców lub pełnoletnich uczniów podawania przyczyny nieobecności w szkole. Usprawiedliwienie może nastąpić bez konieczności podawania szczegółowego powodu, wystarczy oświadczenie rodzica lub pełnoletniego ucznia. Jednakże, jeśli szkoła ma jednak wątpliwości co do zasadności tych usprawiedliwień, może np. wystąpić do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację rodzinną ucznia.

Na razie na podstawie art. 99 pkt 2 ustawy – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 737 ze zm.) – obowiązki ucznia określa się w statucie szkoły, z jednoczesnym uwzględnieniem obowiązków w zakresie m.in. usprawiedliwiania, w określonym terminie i formie, nieobecności na zajęciach edukacyjnych. ©℗