Jak gmina może przekazać sąsiedniemu miastu pieniądze na wynagrodzenie ratownika

Z art. 216 ust. 2 pkt 5 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) wynika, że wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu terytorialnego, określoną odrębną uchwałą przez organ stanowiący JST. Nadto, zgodnie z art. 220 u.f.p. z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielona innym jednostkom pomoc finansowa w formie dotacji celowej lub pomoc rzeczowa. Podstawą udzielenia pomocy jest umowa.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę na art. 216 ust. 2 pkt 3 u.f.p., z którego wynika, że wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego można przeznaczyć na „zadania przejęte przez jednostkę (...) do realizacji w drodze umowy lub porozumienia”.

W myśl natomiast art. 47 ust. 2–3 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (dalej: u.d.j.s.t.) jednostka samorządu realizująca zadania z zakresu działania innych jednostek, na mocy zawartych z nimi porozumień otrzymuje od nich dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej”. Szczegółowe zasady i terminy przekazywania dotacji na realizację przez JST zadań na mocy porozumień, określają te porozumienia.

Czyje zadanie? To zależy w której gminie leży kąpielisko

Jak wynika z art. 10 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.) wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego. Gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom udzielać pomocy, w tym finansowej.

Istotne jest, że dotacje te mogą być przeznaczone dla innej jednostki samorządowej, jednak wyłącznie na jej zadania. Oznacza to tym samym, że gmina nie może udzielić pomocy finansowej innej jednostce (np. miastu) na swoje zadanie.

W opisanym w pytaniu stanie faktycznym jezioro (nad którym mają pracować ratownicy) jest położone na obszarze właściwości gminy, a nie na obszarze właściwości miasta. W takiej sytuacji należało rozważyć stosowanie art. 47 ust. 2–3 u.d.j.s.t.

Regionalna izba obrachunkowa potwierdza: w takim przypadku musi być dotacja celowa

Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku w uchwale nr 12/102/2025 z 11 czerwca 2025 r. w podobnej sytuacji również zakwestionowało przekazanie pomocy finansowej z budżetu gminy dla miasta. Izba wskazała, że uchwała jest niezgodna z art. 10 ust. 1 u.s.g, art. 47 ust. 2–3 u.d.j.s.t. oraz art. 216 ust. 2 pkt 5 i art. 220 ust. 1 u.f.p. Jej zdaniem nie było bowiem podstawy prawnej do podjęcia uchwały, gdyż określone w niej zadanie było zadaniem własnym gminy S. RIO zaznaczyła, że zadanie z zakresu właściwości gminy może wykonać miasto, ale w takiej sytuacji trzeba zawrzeć porozumienie z uwzględnieniem art. 47 ust. 2 i 3 u.d.j.s.t., który stanowi, że jednostka samorządu terytorialnego realizująca zadania z zakresu działania innych jednostek na mocy zawartych z nimi porozumień „otrzymuje od tych jednostek dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej”. Jak dodała izba, za zadanie własne gminy S. przejęte przez miasto S. do realizacji w drodze porozumienia, gmina S. mogła przeznaczyć dotację celową na podstawie art. 216 ust. 2 pkt 3 u.f.p. Nie miała natomiast prawa przekazać pomocy finansowej, ponieważ można jej udzielić wyłącznie na realizację zadania własnego tego samorządu, któremu owa pomoc jest udzielana.

Finalnie RIO uznała, że podejmując uchwałę rada gminy istotnie naruszyła przepisy ustaw, dlatego stwierdziła nieważność całej uchwały. ©℗