Termin wnoszenia opłaty za żłobek nie w uchwale

Zdaniem organu nadzoru radni, ustalając te terminy, przekroczyli delegację ustawową wynikającą z art. 58 ust. 1 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 338 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem opłaty za pobyt i wyżywienie dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, utworzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, określa w uchwale odpowiednio rada gminy, powiatu lub sejmik województwa.

Wojewoda podkreślił, że na podstawie art. 58 ust. 1 nie można regulować wszystkich kwestii związanych ze wspomnianymi opłatami. W szczególności nie wolno ustanawiać terminów ich wnoszenia, bo nie mieści się to w definicji terminu „wysokość opłaty”, którą na mocy upoważnienia ustawowego rada musi wskazywać w uchwale. W ocenie wojewody wszystkie dodatkowe elementy tego aktu prawa miejscowego, które nie stanowią wysokości opłaty, naruszają zakres upoważnienia ustawowego. Dlatego postanowił on złożyć skargę do WSA, wnosząc o stwierdzenie nieważności kwestionowanych przez niego zapisów.

W uchwale tylko kwota opłaty za żłobek

W odpowiedzi na skargę rada miasta wskazała, że w lutym br. podjęła uchwałę zmieniającą tę podjętą w ubiegłym roku – usunęła z niej treści, które w opinii wojewody były bezprawne. Jednak mimo to WSA wydał wyrok, w którym przyznał rację wojewodzie i stwierdził nieważność zapisów uchwały, które wprowadziły termin wnoszenia opłat za pobyt i wyżywienie. Sąd uzasadnił to tym, że uchwała obowiązywała przez kilka miesięcy i wywołała skutki prawne. WSA powołał się przy tym na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i wyrażany w nim pogląd, że skarga na uchwałę organu gminy jest dopuszczalna również wtedy, gdy została wprawdzie uchylona lub zmieniona, ale może być stosowana do sytuacji z okresu poprzedzającego jej uchylenie lub zmianę.

Natomiast odnosząc się bezpośrednio do zarzutów wojewody, WSA stwierdził, że były one trafne. Zwrócił przy tym uwagę, że przepisy ustawy żłobkowej wyraźnie określają kompetencje rady gminy – ma ona uprawnienie do ustalenia w uchwale wyłącznie wysokości opłat za pobyt i wyżywienie w placówce opieki. Z tego względu dodatkowe postanowienia, regulujące termin wnoszenia opłat, bezsprzecznie wykraczają poza upoważnienie ustawowe do wydania uchwały. Sąd dodał, że umieszczenie w akcie prawa miejscowego tych terminów, które powinny się znaleźć w umowie cywilnoprawnej (zawieranej między żłobkiem a rodzicem), stanowi też rozwiązanie ograniczające uprawnienia stron umowy do swobodnego kształtowania ich treści w tej materii. ©℗

orzecznictwo