Narastają problemy związane z niewłaściwym zarządzaniem ściekami. Rośnie liczba kar i zgłoszeń na policję. Portal Samorządowy podaje, że w tym roku wykryto nieprawidłowości w ponad 40 proc. skontrolowanych nieruchomości. Ścieki trafiają do rowów zamiast być właściwie utylizowane. Związek Celowy Gminy MG-6 zgłosił już prawie 800 takich przypadków na policję.

2 miliony szamb

Ponad 10 milionów Polaków korzysta z około 2 milionów szamb oraz pół miliona przydomowych oczyszczalni ścieków. Nowelizacja Prawa wodnego zaostrzyła przepisy dotyczące ewidencjonowania i kontroli tych systemów. W 2023 roku gminy skontrolowały zaledwie 25 proc. nieruchomości z tego typu instalacjami, mimo że pierwsze raporty miały być złożone do 9 sierpnia 2024 roku.

Związek Celowy Gminy MG-6, zrzeszający sześć gmin członkowskich, przeprowadził w 2023 roku kontrolę ponad 1000 posesji. Inspekcje przeszły zarówno te, z których właściciele odprowadzają nieczystości do zbiornika, jak i do przydomowej oczyszczalni ścieków. Były też takie, które nie miały żadnej instalacji do zgromadzenia nieczystości. Na policję zgłoszono 696 przypadków nieprawidłowości. Uchybienia dotyczyły nie tylko braku posiadania dowodów potwierdzających wywóz nieczystości ciekłych bądź opróżnienia osadnika, ale również takich, gdzie właściciele odprowadzali nieczystości do gruntu.

W 2024 roku skontrolowano już 211 nieruchomości, z czego 87 przypadków zgłoszono na policję. Tooznacza, że w ponad 40 proc. nieruchomości stwierdzono nieprawidłowości związane z postępowaniem ze ściekami.

Związek Celowy Gminy MG-6 to Gorzów Wlkp. oraz gminy wiejskie: Bogdaniec, Deszczno, Kłodawa, Lubiszyn, Santok.

Kontrola szamb. Brak działań w niektórych gminach

Raport przygotowany przez BGK we współpracy z Instytutem Edukacji Środowiskowej ujawnił, że wiele gmin nie radzi sobie z przeprowadzeniem wymaganych kontroli. W 2023 roku zaledwie 25 proc. nieruchomości z szambami lub przydomowymi oczyszczalniami ścieków zostało skontrolowanych. Co czwarta gmina nie przygotowała nawet planu kontroli, a 11 proc. gmin nie przeprowadziło żadnej kontroli, co grozi im karami finansowymi do 50 tys. zł.

Gminy wydają na kontrole posesji wyposażonych w szamba ponad 75 mln zł rocznie, a inspekcje przeprowadzane są przynajmniej raz na dwa lata.

Nowe przepisy i efekty zmian

Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, właściciele nieruchomości z szambem lub przydomową oczyszczalnią muszą mieć umowę na odbiór nieczystości. Nowelizacja Prawa wodnego z 2022 roku wprowadziła obowiązki kontrolne dla gmin, które muszą co najmniej raz na dwa lata sprawdzać, czy właściciele posesji przestrzegają przepisów. Gminy składają raporty do WIOŚ i Wód Polskich. Efekty kontroli już są widoczne. Do stacji zlewnych dostarczanych jest więcej ścieków niż w latach ubiegłych.