Rada miasta może narzucić przedszkolom termin składania rozliczenia dotacji

W orzecznictwie sądowym akcentowano dotychczas zgodnie, że z art. 38 ust. 1 u.f.z.o. w sposób jednoznaczny wynika, że organ stanowiący JST, w drodze uchwały, ustala tryb:

• udzielania i rozliczania dotacji,
• przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania.

Nie ma więc wątpliwości co do tego, że organ stanowiący (np. rada miasta) jest władny (a jednocześnie zobowiązany) wprowadzić przepisy w zakresie rozliczania dotacji, w tym związanego z tym rozliczeniem terminu. Co więcej, organ stanowiący ma również uprawnienie do wprowadzenia w ramach uchwały dotacyjnej stosownych zapisów dotyczących kontroli – o czym świadczy treść art. 38 ust. 1 u.f.z.o. Dodatkowo należy przytoczyć art. 36 ust. 1‒2 u.f.z.o., w którym postanowiono, że organ dotujący może kontrolować prawidłowość pobrania i wykorzystania udzielonych dotacji. Ponadto w przepisie tym przesądzono, że osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli mają prawo wstępu do przedszkoli, innych szkół i placówek wychowania przedszkolnego oraz wglądu do prowadzonej przez nie dokumentacji organizacyjnej, finansowej i dotyczącej przebiegu nauczania w związku z przekazaną dotacją, a w przypadku szkół, o których mowa w art. 26 ust. 2 u.f.z.o. – także do wglądu do list obecności, o których mowa w art. 26 ust. 3 u.f.z.o., oraz ich do ich weryfikacji.

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 8 listopada 2023 r. (sygn. akt I SA/Sz 152/23) weryfikowano legalność uchwały rady miasta w przedmiocie trybu udzielania i rozliczania dotacji dla szkół, przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego oraz trybu przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania.

Sąd rozważał m.in., czy legalne są zapisy przewidujące termin korekty rozliczenia dotacji do 31 stycznia po roku, w którym została ona udzielona. Uznał, że rada miasta była uprawniona do wprowadzenia w uchwale terminu złożenia korekty rozliczenia dotacji. Przy tym podkreślił, że kontrola ma na celu realizowanie zadań wskazanych w art. 38 ust. 1 u.f.z.o. Przypomniano, że przepis ten przenosi na organ stanowiący właściwej JST ciężar ustalenia w drodze uchwały zasad dotyczących trybu udzielania i rozliczania dotacji oraz trybu przeprowadzania kontroli, przez który należy rozumieć także zasady i terminy zgłaszania korekty danych stanowiących podstawę naliczania dotacji.

Uprawnienie dla burmistrza

W przytoczonym wyżej orzeczeniu WSA w Szczecinie nie podważył zapisu uchwały przewidującego, że kontrolę przeprowadzają upoważnieni pracownicy gminy lub inne osoby upoważnione, niebędące pracownikami gminy. W argumentacji powołał się na art. 36 ust. 2 u.f.z.o., gdzie ustawodawca użył sformułowania, że kontrole przeprowadzają „osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli”. Jest to jedyny warunek stawiany przez ustawę. W konsekwencji, zdaniem sądu, upoważnione do kontroli mogą być także inne osoby, a nie tylko pracownicy gminy. Na koniec sąd zaakcentował, że w ramach przyznanego jednostkom samorządowym prawa do udzielania i rozliczania, a także przeprowadzania kontroli prawidłowości pobrania i wykorzystania środków publicznych, jest dopuszczalne określenie w aktach prawa miejscowego innych warunków niezbędnych do realizacji celu, jakim jest pełna weryfikacja prawidłowego udzielenia, a następnie wykorzystania dotacji przez beneficjentów. Co więcej, zdaniem sądu, ww. zapisy uchwały służą realizacji celu ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, są bowiem wypełnieniem zapisów art. 38 u.f.z.o., mieszczą się w zakresie jej upoważnienia i stanowią ich rozwinięcie. Służą zapewnieniu celowego, racjonalnego i oszczędnego wydatkowania środków publicznych i mieszczą się w zakresie luzu decyzyjnego zostawionego uchwałodawcy przez ustawodawcę.

Podsumowując: oba zaproponowane w pytaniu rozwiązania legislacyjne są zgodne z prawem. Wpisują się bowiem w ustawowy zakres upoważnienia wynikający z przepisów u.f.z.o. W konsekwencji uprawnione będą: wprowadzenie ograniczenia czasowego korekty rozliczenia dotacji do 31 stycznia kolejnego roku po roku udzielenia dotacji oraz nadanie burmistrzowi uprawnienia do upoważnienia do kontroli nie tylko pracowników urzędu miasta. ©℗