Stosowanie kryterium zameldowania prowadzi do nieuprawnionego ograniczania kręgu rodzin oraz seniorów, którzy mogą posiadać samorządową kartę, pozwalającą na korzystanie z różnego typu ulg.

Tak uznał wojewoda mazowiecki, który postanowił unieważnić część zapisów trzech uchwał podjętych przez Radę Miasta Łomianki. Dwie z nich dotyczyły wprowadzenia na terenie gminy karty rodziny dla osób wychowujących troje i więcej dzieci oraz tych opiekujących się m.in. dzieckiem niepełnosprawnym lub będącym sierotą zupełną. Natomiast celem trzeciej uchwały było ustanowienie karty seniora dla osób, które skończyły 65 lat. W przypadku wszystkich przyjętych aktów jednym z warunków dających prawo do posiadania wspomnianych dokumentów było zamieszkanie i zameldowanie na terenie gminy. To właśnie ten drugi wymóg został zakwestionowany przez wojewodę.
Zdaniem organu nadzoru wprowadzenie zameldowania jako przesłanki do posługiwania się kartą rodziny (analogicznie kartą seniora) i korzystania z przysługujących na ich podstawie zniżek pozostaje w sprzeczności z ustawą o samorządzie gminnym. Zgodnie z nią wspólnotę samorządową tworzą mieszkańcy gminy, zameldowanie nie jest zaś kryterium, które determinuje przynależność do niej. Wojewoda powołał się w uzasadnieniu do rozstrzygnięcia na art. 5 pkt 9 ustawy z 5 stycznia 2011 r. – kodeks wyborczy (Dz.U. nr 21 poz. 112 ze zm.), który wprost stanowi, że przez stałe zamieszkanie należy rozumieć zamieszkanie w określonej miejscowości z zamiarem ciągłego pobytu. Ponadto pojęcie to zostało uregulowane również na gruncie ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Jej art. 25 wskazuje, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której przebywa ona z zamiarem stałego pobytu.
W ocenie organu nadzoru kryterium zameldowania, którym rada miejska posłużyła się do określenia kręgu osób uprawnionych do posiadania i korzystania z karty rodziny oraz karty seniora, nie jest właściwe. Jego zastosowanie prowadzi bowiem do pozbawienia uprawnień osób stale w gminie zamieszkujących i posiadających status członka wspólnoty samorządowej. Wojewoda podkreślił, że przy ustalaniu prawa do świadczeń dla mieszkańców gminy rozstrzygające znaczenie ma faktyczne zamieszkanie, a nie formalne zameldowanie – co potwierdza utrwalone orzecznictwo sądów administracyjnych. Dlatego uznał, że radni nie mieli prawa do pozbawiania części mieszkańców gminy możliwości posiadania i korzystania z karty rodziny oraz karty seniora.

Rozstrzygające znaczenie ma faktyczne zamieszkanie, a nie zameldowanie

ORZECZNICTWO
Rozstrzygnięcia nadzorcze wojewody mazowieckiego z 25 listopada 2015 r. nr: LEX.-I.4131.263.2015.MPZ, LEX.-I.4131.264.2015.MPZ, LEX.-I.4131.265.2015.MPZ