Przy rozliczeniu dotacji oświatowej uwzględnia się tylko wydatki z danego roku

Regionalna izba obrachunkowa zarzuciła nam wadliwe rozliczenie dotacji oświatowej pobranej przez niepubliczne przedszkole za 2022 r. Mianowicie w rozliczeniu rocznym wykazano kwotę 20 tys. zł na podstawie rachunku z grudnia 2022 r., ale faktycznie przedszkole wydatkowało kwotę pod koniec stycznia br. Czy przedszkole mogło rozliczyć ten rachunek z dotacji za 2022 r.?

Z kontekstu pytania należy wnioskować, że przedszkole uzyskało z gminy dotację na podstawie przepisów ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: u.f.z.o.). Z art. 17 ust. 3 u.f.z.o. wynika, że niepubliczne przedszkole niebędące przedszkolem specjalnym otrzymuje na każdego ucznia dotację z budżetu gminy w wysokości równej 75 proc. podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na takiego ucznia niepełnosprawnego przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy.

Weryfikacja wydatków

Z kolei w art. 38 ust. 1 u.f.z.o. postanowiono, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala tryb udzielania i rozliczania tych dotacji oraz tryb przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, termin przekazania informacji o liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz termin i sposób rozliczenia wykorzystania dotacji.

Przytoczone regulacje stanowią upoważnienie ustawowe dla rady gminy do podjęcia uchwały dotacyjnej. Niewątpliwie to również rada powinna w ramach uchwały określić kwestie związane z rozliczaniem dotacji, w tym sposób jej wykorzystania. Rozliczenie ma odzwierciedlać sposób wydatkowania środków dotacyjnych za dane okres, a organ zobligowany jest je zweryfikować.

Obowiązek zwrotu

Skutkiem weryfikacji może być powstanie obowiązku zwrotu dotacji, w sytuacji gdy zajdą ku temu ustawowe przesłanki. Czynności organu zostały określone w ogólny sposób w art. 252 ust. 1 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.). Postanowiono tam, że „dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:

1) wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,

2) pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości

‒ podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności, o których mowa w pkt 1 lub pkt 2”.

Z kolejnych jednostek redakcyjnych art. 252 u.f.p. wynika w szczególności, że dotacjami pobranymi w nadmiernej wysokości są dotacje otrzymane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego w wysokości wyższej niż określona w odrębnych przepisach lub umowie albo wyższej niż niezbędna na dofinansowanie lub finansowanie dotowanego zadania. Dotacjami nienależnymi są dotacje udzielone bez podstawy prawnej. Zwrotowi do budżetu jednostki samorządu terytorialnego podlega ta część dotacji, która została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, nienależnie udzielona lub pobrana w nadmiernej wysokości.

Stanowisko RIO

Na temat tego, jakie wydatki mogą być uwzględniane przy rozliczeniu dotacji, wypowiedziała się Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach. W wystąpieniu pokontrolnym z 14 lipca 2023 r. (znak WK-610/8/4/23) stwierdzono, że urząd gminy postąpił nieprawidłowo, uwzględniając wydatki z roku kolejnego: „W 2021 r. przyjęto jako prawidłowe rozliczenie pobrania i wykorzystania dotacji podmiotowej z budżetu miasta za 2020 r. złożone przez (…) na dofinansowanie zadań oświatowych, pomimo iż wydatki pokryte z dotacji w kwocie 8000,00 zł zostały faktycznie poniesione w roku następnym. (…) W rozliczeniu otrzymanej dotacji złożonym 15 stycznia 2021 r. wykazano wydatek wynikający z rachunku nr 0082/11/2020 z dnia 1 listopada 2020 r. w kwocie 8000,00 zł. Zgodnie z rozliczeniem, wydatek dokonano 29 stycznia 2021 r.”. RIO uznała, że wskutek przyjęcia rozliczenia dotacji bez zastrzeżeń gmina naruszyła art. 35 ust. 3 u.f.z.o., z którego wynika, że dotacja, o której mowa w art. 15‒21, art. 25‒26, art. 28‒31a i art. 32, może być wykorzystana wyłącznie na pokrycie wydatków związanych z realizacją zadań określonych w ust. 1, poniesionych w roku budżetowym, na który dotacja została udzielona, niezależnie od tego, którego roku dotyczą te zadania. W ramach wniosku pokontrolnego nakazano, aby ponownie rozliczyć dotację udzieloną placówce szkolnej na dofinansowanie zadań oświatowych w 2020 r., a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowego wykorzystania środków finansowych wyegzekwować ich zwrot do budżetu, mając na uwadze art. 251 ust. 4 i art. 252 pkt 2 u.f.p. w związku z art. 35 ust. 3 u.f.z.o.

Przedkładając powyższe argumenty na podany stan faktyczny, należy przyjąć, że zastrzeżenia ze strony RIO są prawnie uzasadnione. Przyjęto bowiem nieprawidłowe rozliczenie dotacji za 2022 r. Doszło do nielegalnego rozliczenia w ramach dotacji za 2022 r. wydatków poniesionych przez przedszkole w kolejnym roku budżetowym. Należało zweryfikować legalność rocznego rozliczenia dotacji za 2022 r. z pominięciem wydatków poniesionych w styczniu 2023 r. ©℗