● Czy w razie ustania zatrudnienia trzeba zapłacić za nadgodziny
● Zgodnie z art. 97 ust. 6 ustawy o służbie cywilnej pracownikowi służby cywilnej za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze. Co w sytuacji, gdy następuje rozwiązanie stosunku pracy, a pracownik nie miał możliwości odbioru godzin nadliczbowych, bo był np. na zwolnieniu lekarskim?
Kwestia sposobu zrekompensowania pracy nadliczbowej w przypadku ustania stosunku pracy przed udzieleniem członkowi korpusu służby cywilnej czasu wolnego lub dnia wolnego z tego tytułu nie jest wyraźnie uregulowana w ustawie o służbie cywilnej, a zastosowanie kodeksu pracy nasuwa wątpliwości ze względu na odmienność zasad ogólnych rekompensowania takiej pracy. Wydaje się jednak, że w takiej sytuacji pozbawienie członka korpusu zarówno prawa do czasu wolnego, jak i do wynagrodzenia za czas przepracowany nadliczbowo, byłoby sprzeczne z istotą stosunku pracy. Z tego względu, jeżeli do dnia ustania stosunku pracy członek korpusu służby cywilnej nie mógł otrzymać czasu lub dnia wolnego za godziny nadliczbowe, przysługuje mu normalne wynagrodzenie za czas wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych.
Podstawa prawna
Art. 80 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
● W jaki sposób rekompensować pracę w godzinach nadliczbowych członka korpusu służby cywilnej zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy?
Ze względu na to, że ustawa o służbie cywilnej przewiduje szczególne zasady rekompensowania pracy wykonywanej przez członka korpusu służby cywilnej w godzinach nadliczbowych, brak jest podstaw prawnych do stosowania w tym zakresie kodeksu pracy. W świetle art. 97 ust. 6–9 ustawy o służbie cywilnej taka praca jest rekompensowana wyłącznie czasem wolnym, przy czym przepisy różnicują w tym zakresie uprawnienia pracowników i urzędników służby cywilnej. Nie przewidują natomiast różnicowania tych uprawnień ze względu na wymiar czasu pracy członków korpusu. Oznacza to, że członkowi korpusu zatrudnionemu w niepełnym wymiarze, który na polecenie przełożonego wykonuje pracę poza ustalonym dla niego wymiarem czasu pracy, przysługuje czas wolny w zamian za tę pracę na zasadach wynikających z przepisów ustawy o służbie cywilnej. Oznacza to, że pracownikowi służby cywilnej z tytułu każdej godziny pracy przekraczającej ustalony dla niego wymiar czasu pracy (np. średnio 20 godzin tygodniowo przy zatrudnieniu na 1/2 etatu) przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze. Natomiast urzędnikowi służby cywilnej w takiej samej sytuacji czas wolny będzie przysługiwał jedynie wtedy, gdy do przekroczenia obowiązującego go wymiaru czasu pracy doszło z tytułu wykonywania pracy w porze nocnej. Jeśli jednak praca ta była wykonywana w niedzielę lub święto, bez względu na liczbę godzin przepracowanych w tym dniu, urzędnik będzie miał prawo do innego dnia wolnego od pracy.
Podstawa prawna
Art. 97 ust. 5–8 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.).
● Może się zdarzyć, że pracownik służby cywilnej wykonuje zadania w porze nocnej. Czy przysługuje mu wtedy dodatek przewidziany w kodeksie pracy?
Ustawa o służbie cywilnej normuje tylko niektóre aspekty problematyki czasu pracy w służbie cywilnej (systemy czasu pracy i rozkłady czasu pracy w tych systemach oraz zasady polecania i rekompensowania pracy w godzinach nadliczbowych). W pozostałym zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się powszechnie obowiązujące przepisy prawa pracy. Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie regulują kwestii rekompensowania pracy wykonywanej w porze nocnej. Praca taka może występować w służbie cywilnej zarówno w normalnym rozkładzie czasu pracy, np. przy pracy zmianowej albo w systemie równoważnego czasu pracy, jak i jako praca wykonywana w godzinach nadliczbowych. W obu przypadkach za każdą godzinę pracy wykonywanej w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia przewidziany w art. 1518 par. 1 kodeksu pracy. W przypadku pracy wykonywanej w porze nocnej w godzinach nadliczbowych dodatek ten przysługuje niezależnie od czasu wolnego należnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych.
Podstawa prawna
Art. 151[8] par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).