Subskrybuj nas na Youtube
TEZA: W przypadku przebudowy lub remontu obiektów budowlanych lub urządzeń istniejących w pasie drogowym wymagana jest zgoda zarządcy drogi.
STAN FAKTYCZNY
Prezydent m.st. Warszawy wymierzył MPWiK SA karę pieniężną w wysokości 26 796,18 zł za zajęcie – z przekroczeniem terminu – pasa drogowego drogi powiatowej w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 20 grudnia 2011 r. i umieszczenie w nim urządzenia infrastruktury technicznej, tj. kanału ogólnospławnego, studni rewizyjnych i komór o łącznej powierzchni 276,01 mkw.
Spółka zaskarżyła tę decyzję do samorządowego kolegium odwoławczego. Kolegium utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. Organ odwoławczy wyjaśnił, że jak wynika z protokołu odbioru końcowego kanału ogólnospławnego sporządzonego 6 kwietnia 2011 r. – inwestor przekazał, a spółka przejęła do użytkowania kanał wymieniony w protokole. Zatem od dnia przekazania właścicielem urządzeń stała się spółka. Dlatego SKO uznało, że decyzja o wymierzeniu kary została skierowana do podmiotu będącego stroną w sprawie. Spółka wniosła skargę do WSA w Warszawie. Ten ją oddalił.
Według sądu I instancji istniejący między inwestorem a wykonawcą stosunek prawny ma charakter cywilnoprawny i w żaden sposób nie może prowadzić do modyfikacji czy wręcz przenoszenia obowiązków publicznoprawnych, jakie ma inwestor względem zarządcy drogi. Stąd nawet gdyby inwestor przeniósł w drodze umowy cywilnej na wykonawcę obowiązek uzyskania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego i poniesienia związanych z tym opłat (ewentualnie kar), to wobec zarządcy drogi stroną uprawnioną i zobowiązaną nadal pozostaje inwestor. Od tego wyroku spółka wniosła skargę kasacyjną. NSA ją oddalił.
UZASADNIENIE
Według autora skargi kasacyjnej w rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia z umieszczeniem urządzenia w pasie, gdyż to urządzenie zostało umieszczone w pasie wiele lat temu, przed wejściem w życie ustawy o drogach publicznych. W ocenie kasatora urządzenie zostało przebudowane, a ww. ustawa nie stanowi o obowiązku uiszczania corocznych opłat za przebudowę urządzenia lub za przebudowane urządzenia. Odnosząc się do tak postawionego zarzutu, należy w pierwszej kolejności wskazać, że przez pas drogowy trzeba rozumieć wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Przepisy ustawy o drogach publicznych (dalej: u.d.p.) przewidują generalny zakaz dokonywania w pasie drogowym czynności, które mogłyby spowodować niszczenie lub uszkodzenie drogi, jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego. Zgodnie z art. 39 ust. 1 u.d.p. do zakazanych czynności należy m.in. lokalizacja obiektów budowlanych, umieszczanie urządzeń i przedmiotów niezwiązanych z zarządzaniem drogami lub ruchem drogowym. Przepis ten zdaniem NSA dotyczy obiektów budowlanych i urządzeń, które były zlokalizowane w pasie drogowym w dniu wejścia w życie tej ustawy bądź znalazły się w pasie drogowym w wyniku późniejszych zmian dotyczących samego pasa drogowego. Zawiera on więc swego rodzaju ustawowe, nielimitowane czasowo zezwolenie jego zajmowania przez obiekty w nim opisane, nieobciążone opłatami za czasowe zajęcie pasa drogowego, przewidzianymi w tej ustawie.
Przepis art. 38 ust. 1 u.d.p. dotyczy wyłącznie obiektów istniejących (uprzednio zlokalizowanych) w pasie drogowym, a nie obiektów zlokalizowanych (umieszczonych) w pasie drogowym w rozumieniu art. 40 ust. 1 i ust. 2 u.d.p. Zgodnie natomiast z art. 38 ust. 2 u.d.p. przebudowa lub remont obiektów budowlanych lub urządzeń, o których mowa w art. 38 ust. 1 u.d.p. wymaga zgody zarządcy drogi, a w przypadku gdy planowane roboty są objęte obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę, również uzgodnienia projektu budowlanego. Zatem przepis ten stanowi uprawnienie do modyfikacji stanu obiektów budowlanych i urządzeń warunkowo pozostawionych w pasie drogowym. Czynności te wymagają jednak każdorazowo zgody zarządcy drogi lub uzgodnienia z nim projektu budowlanego. W tym miejscu należy zauważyć, że przebudowa lub remont znajdujących się w pasie drogowym obiektów budowlanych i urządzeń niezwiązanych z gospodarką drogową lub obsługą ruchu wymaga z zasady zajęcia pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg. Stosownie zaś do art. 40 ust. 12 u.d.p., za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi, z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi, o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi – zarządca drogi wymierza w drodze decyzji administracyjnej karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej zgodnie z art. 40 ust. 4–6 u.d.p.
Sygn. akt II GSK 379/14
WYROK NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
z 9 kwietnia 2014
