Zapada coraz więcej prawomocnych wyroków potwierdzających możliwość stosowania prewspółczynnika indywidualnego w przypadku inwestycji wykorzystywanych równocześnie na cele publiczne i komercyjne. Dla wielu jednostek samorządu terytorialnego pojawia się szansa na dodatkowe wpływy.

Optymalne dla budżetu JST rozliczenie inwestycji – w zakresie podatkowym – nie jest łatwe. Po pierwsze, czytając obowiązujące przepisy, nie sposób w prosty sposób dowiedzieć się z nich, jaką część VAT naliczonego samorząd może odliczyć (chyba że zaakceptujemy odliczenie na poziomie kilku procent). Rozstrzygnięcie wątpliwości wymaga wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej, a następnie (najczęściej) przebrnięcia przez obie instancje sądów administracyjnych. Jednak coraz częściej na końcu tej drogi można unieść ręce w geście triumfu. Naczelny Sąd Administracyjny wydaje coraz więcej pozytywnych wyroków potwierdzających możliwość odliczenia przez samorządy znacznych kwot podatku naliczonego (niejednokrotnie przekraczających 50 proc. kwoty VAT od danej inwestycji). Ale po kolei.

Niedogodności, o których mowa powyżej, są związane z problematycznym wyborem właściwej metody odliczenia VAT, czyli tzw. prewspółczynnika.

Kłopotliwy prewspółczynnik

Z jednej strony mamy – preferowany przez organy podatkowe – prewspółczynnik wyliczany na podstawie przepisów rozporządzenia ministra finansów. Tyle że jego wybór oznacza odliczenie na poziomie marginalnym (de facto kilku procent, a nierzadko 1 proc.). Korzystniejszą dla samorządów opcją jest zastosowanie prewspółczynnika obliczanego z wykorzystaniem indywidualnie opracowanej przez podatnika metody (prewspółczynnik indywidualny). Jego zastosowanie wiąże się jednak z ryzykiem zakwestionowania przez organ podatkowy. Dlatego w tym przypadku zalecane jest uprzednie potwierdzenie prawidłowości opracowanej metody w drodze interpretacji podatkowej. Wybór takiego sposobu postępowania – mimo iż wydaje się optymalny – wymaga cierpliwości, gdyż na rozstrzygnięcie trzeba poczekać.

W poprzednich latach zauważalna była niechęć gmin, miast i powiatów do wszczynania postępowań interpretacyjnych. Było to w pewnym stopniu zrozumiałe, gdyż znaczna liczba rozstrzygnięć sądowych była niekorzystna. Duża część samorządów nie chciała inicjować żmudnych postępowań, gdy sukces był co najmniej wątpliwy.

Jaskółek coraz więcej

W ostatnim czasie zapada jednak coraz więcej wyroków, które pozwalają podejmującym tę drogę uwierzyć w końcowy sukces. Sprawy, w których wydawane są pozytywne rozstrzygnięcia, dotyczą przede wszystkim takich inwestycji, jak budowa hal sportowych (w tym przy placówkach oświatowych), pływalni i basenów, lodowisk, boisk i kompleksów sportowych, świetlic wiejskich, a także modernizacji różnego rodzaju obiektów (np. dworców, ośrodków zdrowia). Co ważne, sądy potwierdzają możliwość stosowania indywidualnych metod odliczenia VAT nie tylko w odniesieniu do wydatków majątkowych, lecz także w stosunku do późniejszych wydatków bieżących (związanych z utrzymaniem obiektów). Nie jest to bez znaczenia, gdyż w istotnym stopniu pozwala obniżyć koszty utrzymania powstałej infrastruktury.

Jako przykłady pozytywnych rozstrzygnięć można wskazać wyrok NSA z 24 lutego 2021 r. o sygn. akt I FSK 863/20 (dotyczący budowy basenu), wyrok NSA z 13 września 2022 r. o sygn. akt I FSK 843/19 (w sprawie hali sportowej usytuowanej przy szkole), wyrok NSA z 24 listopada 2022 r. o sygn. akt I FSK 2296/19 (dotyczący lodowiska) czy też wyrok NSA z 1 marca 2023 r. o sygn. akt I FSK 70/20 (dotyczący krytej pływalni). W każdej z wymienionych wyżej spraw dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej chciał przekonać jednostki samorządu, a następnie sądy, że miarodajne jest symboliczne odliczenie. Czas pokazał, że upór i wytrwałość w walce o każdą złotówkę mogą zakończyć się sukcesem.

Oczywiście nie można przesądzać, że każda podobna sprawa zakończy się pozytywnie, jednak bezsprzecznie warto podjąć trud, gdyż potencjalne finansowe zyski mogą być znaczące. O tym, w jakich przypadkach szanse rosną, będzie można dowiedzieć się podczas specjalistycznych warsztatów organizowanych drugiego dnia Kongresu Perły Samorządu, który odbędzie się 1–2 czerwca w Gdyni. ©℗