Z opisu wynika, że chodzi o zmianę uchwały w sprawie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi z nieruchomości niezamieszkanych. Przypomnijmy, że w przypadku nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne (art. 6i ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach; dalej: u.u.c.p.g.). W odniesieniu do omawianych nieruchomości obowiązuje specyficzny mechanizm obliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, który ma podstawę w art. 6j ust. 3 u.u.c.p.g. Mianowicie opłata ta stanowi iloczyn:
  • zadeklarowanej liczby pojemników lub worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości, oraz
  • stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, o której mowa w art. 6k ust. 1 pkt 2 u.u.c.p.g.
Przy czym przez zadeklarowaną liczbę pojemników lub worków rozumie się iloczyn liczby pojemników lub worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości oraz liczby ich opróżnień lub odbiorów wynikającej z częstotliwości odbioru odpadów dla danej nieruchomości.

Ustalanie stawek

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 17 listopada 2020 r. (sygn. akt I SA/Łd 396/20) wskazano, że art. 6j ust. 3 u.u.c.p.g. odnosi się do odbierania nieruchomości, o której mowa w art. 6c ust. 2, a więc „gdy rada gminy w drodze uchwały, o której mowa w ust. 2, postanowi o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy”. Zatem warunkiem przyjęcia przez radę gminy uchwały o opłatach z ww. nieruchomości jest uprzednie podjęcie przez radę gminy uchwały o odbieraniu odpadów z tych nieruchomości. Wówczas zaistnieją też podstawy do wdrożenia art. 6k ust. 1 u.u.c.p.g., gdzie z kolei postanowiono, że rada gminy, w drodze uchwały:
1) dokona wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi spośród metod określonych w art. 6j ust. 1 i 2 u.u.c.p.g. oraz ustali stawkę takiej opłaty; dopuszcza się stosowanie więcej niż jednej metody ustalenia opłat na obszarze gminy;
2) ustali stawkę opłaty za pojemnik lub worek o określonej pojemności przeznaczony do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości.

Ustawowy wymóg

W kontekście pytania znaczenie ma także art. 6just. 2a pkt 5 u.u.c.p.g., z którego wynika, że rada gminy ustala stawki opłat w wysokości nie wyższej niż maksymalne stawki opłat, które za odpady komunalne zbierane i odbierane w sposób selektywny wynoszą za miesiąc – w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 3 – 1,3 proc. przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na jedną osobę ogółem za pojemniki lub worki o pojemności 120 l przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości; za pojemniki lub worki o mniejszej lub większej pojemności stawki opłat ustala się w wysokości proporcjonalnej do ich pojemności.
Ponadto istotny jest również art. 6k ust. 3 u.u.c.p.g. mówiący, że „rada gminy określi stawki opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli właściciel nieruchomości nie wypełnia obowiązku zbierania odpadów komunalnych w sposób selektywny”. Wskazano przy tym, że te podwyższone opłaty powinny być w wysokości nie niższej niż dwukrotna wysokość i nie wyższej niż czterokrotna wysokość stawki podstawowej.
Pomocne może być także stanowisko zawarte w uchwale nr 22/1079/2022 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 27 lipca 2022 r. (źródło: https://bip.poznan.rio.gov.pl). W rozpatrywanej sprawie doszło również do zmiany uchwały rady gminy w sprawie opłat za odbieranie odpadów z nieruchomości niezamieszkanych, w efekcie czego wprowadzono nowe pojemności pojemników i ustalono dla nich odpowiednie stawki opłat. RIO wskazała, że to za mało, bo „wypełniając zatem ustawowy obowiązek, Zgromadzenie Związku było zobligowane, ustalając oddzielnie za każdy pojemnik o określonej pojemności stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi odbieranymi z nieruchomości, które nie są zamieszkane, ustalić stawki opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli właściciel nieruchomości nie wypełnia obowiązku zbierania odpadów komunalnych w sposób selektywny”. Ponadto podano, że: „Z uwagi na obligatoryjność – zaniechanie wypełnienia obowiązku ustawowego ustalenia stawek podwyższonych dla 4 (czterech) nowo wprowadzonych wielkości pojemników stanowi naruszenie przepisu art. 6k ust. 3 ustawy”.
Zastrzeżenia ze strony RIO, o których mowa w pytaniu, są więc uzasadnione. Każda zmiana uchwały w sprawie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna być powiązana z ustaleniem stawek opłat podwyższonych. Nie może być argumentem to, że dotychczas w gminie nie prowadzono postępowań w sprawie opłat podwyższonych. Wymóg wynikający z przepisu jest jednoznaczny. ©℗
Podstawa prawna
art. 6c ust. 2, art. 6i ust. 1 pkt 2, art. 6j ust. 3, art. 6k ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1297; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1768)