Ustawowe zniżki na przejazdy koleją będą przysługiwać osobom wychowującym minimum troje dzieci. One też będą płacić mniej za wystawienie paszportów dla siebie i potomków
Czy trzeba wymienić dokumenty na nowe
Czytelniczka, jej mąż i czworo ich dzieci od połowy sierpnia mają kartę dużej rodziny (KDR). Matka dowiedziała się, że od początku 2015 r. mają zmienić się przepisy regulujące korzystanie z ulg i zniżek. Czy w związku z tym będzie musiała złożyć wniosek o wydanie nowych dokumentów dla wszystkich członków rodziny?
NIE
Od 1 stycznia 2015 r. program wspierania rodzin wielodzietnych nie będzie już realizowany na podstawie uchwały i rozporządzenia Rady Ministrów, ale będzie uregulowany ustawowo. Nie oznacza to jednak, że rodzice i dzieci, którzy do końca tego roku uzyskali i korzystają z KDR, będą musieli jeszcze raz złożyć w gminie wniosek o jej wystawienie. Nowe przepisy przewidują bowiem, że dotychczas wydane dokumenty zachowują ważność do końca okresu, na które zostały przyznane, o ile członkowie rodziny wielodzietnej będą dalej spełniać warunki do ich posiadania. Nawet jeśli mimo złożenia wniosku o kartę lub jej duplikat nie zostanie ona wydana do momentu wejścia w życie ustawy, to do tych spraw będą miały zastosowanie dotychczasowe regulacje.
Podstawa prawna
Art. 37–38 ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. poz. 1863).
Czytaj więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej lub po uiszczeniu opłaty.
Czy dotychczasowe ulgi nadal zachowają ważność
Rodzice chcą w trakcie ferii wyjechać z dziećmi na narty. Wybierają się do ośrodka sportowego, który znajduje się na liście instytucji udzielających zniżek posiadaczom KDR. Czy lista ulg, które teraz przysługują na podstawie tego dokumentu, będzie obowiązywała również po zmianie przepisów?
TAK
Mimo przeniesienia KDR z rozporządzenia do ustawy ważność zachowują nie tylko wydane już dokumenty, ale też umowy podpisane z podmiotami prywatnymi, które zdecydowały się dołączyć do programu wspierania rodzin wielodzietnych. Będą one obowiązywać do czasu ich wygaśnięcia lub rozwiązania. To też oznacza, że uprawnienia, które prywatne podmioty oferują po przedstawieniu przez karty, będą zachowane również po 1 stycznia 2015 r.
Podstawa prawna
Art. 39–40 ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. poz. 1863).
Czy zmienią się zasady uzyskania karty
Pani Teresa składała wniosek o KDR dla członków swojej rodziny, ale gmina jej nie przyznała, ponieważ nie zostały spełnione warunki do jej uzyskania. Odmowa była spowodowana tym, że najstarszy syn czytelniczki po skończeniu szkoły ponadgimnazjalnej przestał się uczyć. Czy zmiana podstawy prawnej rządowego programu wspierania rodzin wielodzietnych wiąże się też z modyfikacjami warunków przyznawania karty?
NIE
Ustawa o KDR przewiduje takie same jak dotychczas zasady uzyskiwania i korzystania z dokumentu uprawniającego do zniżek. Prawo do niej mają osoby, które odpowiadają definicji rodziny wielodzietnej. Zalicza się do niej rodziców oraz ich małżonków, wychowujących minimum trójkę dzieci, które nie mają ukończonych 18 lat lub starszych, do momentu osiągnięcia 25. roku życia, ale pod warunkiem, że będą się uczyć. Gdy będzie to szkoła, KDR będzie im przyznana do 30 września następującego po końcu roku szkolnego, w którym jest planowane zakończenie nauki. Jeżeli zaś kontynuują edukację w szkole wyższej, to do końca roku akademickiego, w którym deklarują jej zakończenie. Te ograniczenia wiekowe nie obowiązują w przypadku dzieci, które mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Ponadto jako rodzice traktowane są osoby będące opiekunami zastępczymi lub prowadzący rodzinny dom dziecka. Podobnie za dzieci są uznawane te, nad którymi sprawowana jest piecza zastępcza. Dotyczy to też sytuacji, gdy po ukończeniu 18 lat nadal się uczą i przebywają u swoich opiekunów. Bez zmian w porównaniu z dotychczasowymi przepisami pozostaje też czas korzystania z KDR. Co do zasady rodzicom i ich małżonkom dokument jest przyznawany dożywotnio, dzieciom do skończenia 18 lat, a tym pełnoletnim na okres nauki, zgodnie z wspomnianymi wyżej ograniczeniami wiekowymi. Natomiast dzieciom umieszczonym w pieczy zastępczej na czas pobytu w niej.
Podstawa prawna
Karta Dużej Rodziny: nowy wzór wniosku od 2015

Zobacz również
Art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 11 ust. 1 ustawy o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. poz. 1863).
Czy zostanie opracowany nowy wzór wniosku
Czytelniczka urodziła właśnie czwarte dziecko i będzie wnioskować o wydanie dla niego KDR. Czy od 2015 r. zmieni się wzór składanego w gminie formularza?
TAK
Wzór wniosku o wydanie KDR, który zgodnie z upoważnieniem ustawowym jest teraz określony rozporządzeniem ministra pracy i polityki społecznej, uległ modyfikacjom, ale ten sam pozostał zakres informacji, który trzeba w nim podać. Tak jak do tej pory trzeba też do niego dołączyć odpowiednie dokumenty. Rodzice powinni przedstawić oryginały lub odpisy dokumentów potwierdzających tożsamość oraz oświadczenie, że nie są pozbawieni ani ograniczeni we władzy rodzicielskiej. W przypadku małżonka rodzica wymagany jest dokument potwierdzający tożsamość oraz akt małżeństwa. W odniesieniu do dzieci potrzebne będą ich akty urodzenia, a jeśli są już pełnoletnie, dokument tożsamości i oświadczenie o planowanym terminie ukończenia nauki. Kolejnym dokumentem, który trzeba dołączyć, gdy potomek jest niepełnosprawny, jest orzeczenie potwierdzające dysfunkcję zdrowotną. Gdy KDR ma być wydana dzieciom przebywającym w pieczy zastępczej, ich opiekunowie muszą przedstawić postanowienie o umieszczeniu w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka. Oświadczenie o pozostawaniu pod ich opieką jest wymagane w sytuacji, gdy po ukończeniu 18 lat dalej razem przebywają. Wniosek o wydanie KDR może też być złożony drogą elektroniczną (o ile będzie on opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym lub potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP). Wówczas dodatkowe dokumenty są przesyłane w formie skanów razem z nim.
Podstawa prawna
Art. 10 ust 4, 10–11 ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. poz. 1863).
Czy będzie wyższa opłata za duplikat karty
Złodziej ukradł synowi pani Katarzyny portfel. Chłopiec miał w nim też KDR, dlatego matka będzie składała wniosek o wydanie jej duplikatu. Czy nowe przepisy przewidują wyższą opłatę za uzyskanie karty w takiej sytuacji?
TAK
Obecnie jeśli karta zostanie zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona, wystawienie jej duplikatu kosztuje 8,76 zł. Od 1 stycznia 2015 r. opłata wzrasta do 9,21 zł. Jeżeli jednak zajdą szczególnie uzasadnione okoliczności związane np. z sytuacją materialną lub zdrowotną rodziny wielodzietnej, wójt (burmistrz lub prezydent miasta) może na podstawie umotywowanego wniosku zwolnić z jej wniesienia. Odstąpienie od opłaty nie wymaga wydania decyzji administracyjnej. Jest ona konieczna, jeżeli rozstrzygnięcie wójta będzie negatywne.
Podstawa prawna
Art. 13 ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. poz. 1863).
Czy młodsze dzieci zachowują uprawnienia
Rodzice wychowują troje dzieci i są posiadaczami KDR. W tym roku ich najstarsza córka kończy studia. Czy mimo to jej młodsze rodzeństwo będzie mogło dalej korzystać z ulg i zniżek przysługujących na jej podstawie?
TAK
Zgodnie z przepisami ustawy dzieci, którym przyznano kartę, nie tracą prawa do jej posiadania do końca okresu jej ważności, jeżeli zmniejszyła się liczba potomków, które wchodziły w skład rodziny wielodzietnej lub utracił ją ich rodzic. Taka sytuacja nie będzie też miała wpływu na prawo do karty dla rodzica. Co do zasady zachowuje ten dokument dożywotnio, chyba że sąd pozbawi go władzy rodzicielskiej lub ją ograniczy poprzez umieszczenie potomka w rodzinie zastępczej. Aby tak się stało, musi to jednak dotyczyć trojga dzieci. Z kolei małżonek rodzica straci prawo do posiadania karty, jeżeli rodzic umrze, nie będzie już uprawniony do korzystania z niej lub ich małżeństwo zostanie unieważnione lub zakończy się rozwodem.
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 3 i art. 6 ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. poz. 1863).
Czy rodziny skorzystają z dodatkowych zniżek
Pan Robert raz w miesiącu przyjeżdża do centrali swojej firmy w Warszawie. Najczęściej podróżuje koleją i dowiedział się, że od 2015 r. osobom mającym KDR będą przysługiwać zniżki na bilety. Czy nowa ustawa przewiduje dla rodziców ulgowe przejazdy pociągami?
TAK
Nowe przepisy wprowadzają dla rodzin wielodzietnych istotne ulgi, które będą gwarantowane ustawowo, a nie za pośrednictwem umów podpisywanych z instytucjami i podmiotami. Najważniejszymi z nich są ulgi na przejazdy środkami publicznego transportu kolejowego. Rodzicom oraz ich małżonkom będzie przysługiwać 37 proc. zniżki na bilet jednorazowy oraz 49 proc. na bilet miesięczny, a więc tyle samo, ile obecnie przysługuje uczniom. Osoby mające KDR będą też mogły zaoszczędzić na opłacie za wystawienie paszportu. Ulga w opłacie za uzyskanie tego dokumentu będzie wynosić 50 proc. (rodzice i ich małżonkowie) oraz 75 proc. (dzieci). Rodziny wielodzietne, dzięki zmianie w ustawie z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 627 ze zm.) będą też mogły bezpłatnie wchodzić na teren wszystkich parków narodowych. Kolejnym ułatwieniem będzie zwolnienie z opłaty skarbowej za odpisy aktów stanu cywilnego, potrzebnych przy staraniu się o kartę. Ponadto z podatku dochodowego wyłączone będzie zwolnienie z opłaty za wydanie duplikatu KDR.
Podstawa prawna
Art. 31–35 ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. poz. 1863).