Orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności, których moc została wydłużona z mocy prawa, zachowują ważność zarówno podczas stanu epidemii, jak i podczas stanu zagrożenia epidemicznego. Wskazuje tak biuro pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON) w odpowiedzi dla Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (OBPON.org).

Wątpliwości pojawiły się po tym, gdy stan epidemii został zastąpiony stanem zagrożenia epidemicznego (pisaliśmy o tym w DGP nr 82/22 „Niejasne przepisy w sprawie okresu ważności orzeczeń”). Zgodnie bowiem z art. 15h ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.), jeśli ważność orzeczenia wygasła w ciągu 90 dni przed jej wejściem w życie lub po tym, zachowuje ono moc obowiązującą do upływu 60. dnia od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (choć nie dłużej niż do wystawienia nowego dokumentu). Pracodawcy nie byli pewni – ze względu na użyte w tym przepisie słowo „lub” – kiedy należy zacząć odliczać ten 60-dniowy termin, czy już po odwołaniu stanu epidemii czy dopiero po zakończeniu stanu zagrożenia epidemicznego.
BON wyjaśnia, że przedłużone z mocy prawa orzeczenie zachowuje ważność zarówno w stanie zagrożenia epidemicznego, jak i w stanie epidemii. Dlatego orzeczenia o niepełnosprawności lub jej stopniu zachowują ważność do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.
Biuro podkreśla, że podobnie wygląda stosowanie art. 68gd i art. 68gg ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 573 ze zm.), o co również pytał OBPON.org. Pierwszy z nich wprowadził szczególne zasady wydatkowania pieniędzy z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON), które obowiązują nie dłużej niż do upływu sześciu miesięcy od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Drugi przewiduje obniżenie z 25 proc. do 18 proc. wskaźnika zatrudnienia niepełnosprawnych pracowników u pracodawców, którzy stracili status zakładu pracy chronionej, a chcą zachować prawo do prowadzenia ZFRON – przez okres do upływu drugiego miesiąca od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
BON zwraca uwagę, że stany epidemii i zagrożenia epidemicznego mogą być ogłaszane i odwoływane w dowolnej kolejności, bez przerwy między nimi, z takim skutkiem, że zarówno w danym dniu, jak i w dniu po nim następującym może obowiązywać co najmniej jeden z nich. Z tego względu ograniczenie się do wykładni spójników „albo” i „lub” – ścisłej i abstrahującej od pozostałej części analizowanej normy zawartej w art. 15h specustawy covidowej oraz art. 68gd i 68gg ustawy o rehabilitacji – prowadziłoby do nonsensownych skutków, przez co wyniki takiej interpretacji przepisów należy odrzucić. Biuro podsumowuje, że należy uznać, że odliczanie okresów, o których mowa w przywołanych wyżej przepisach, trzeba rozpocząć w pierwszym dniu, w którym nie obowiązują ani stan zagrożenia epidemicznego, ani stan epidemii. ©℗