Wójt chce, aby radni na ostatniej sesji zmienili uchwałę budżetową na 2020 r., zmniejszając o 50 tys. zł pomoc finansową dla powiatu (dział 600, rozdział 60014) na wydatki majątkowe w postaci przebudowy drogi powiatowej. Czy w tej sytuacji wystarczająca będzie zmiana tylko uchwały budżetowej?
Przepisy nie wykluczają zmniejszenia poziomu udzielanej pomocy finansowej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Jednak, aby było to zgodne z prawem, należy zachować dwustopniowy proces decyzyjny, czyli dokonać zmiany zarówno samej uchwały budżetowej na 2020 r., jak i zmiany pierwotnej uchwały o udzieleniu pomocy finansowej.
Skoro mowa o pomocy finansowej, warto wspomnieć regulacje, które dotyczą tej sfery gospodarki finansowej JST. Kluczowe znaczenie w tym zakresie odgrywają przepisy ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o samorządzie gminnym. Jeśli chodzi o pierwszą z nich, to z art. 216 ust. 2 pkt 5 wynika, że wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na – pomoc rzeczową lub finansową dla innych JST określoną odrębną uchwałą przez organ stanowiący. Z kolei zgodnie z art. 220 tej ustawy z budżetu danej jednostki może być udzielona innym JST pomoc finansowa w formie dotacji celowej lub pomoc rzeczowa. Podstawą jej udzielenia jest umowa.
Natomiast w ustawie o samorządzie gminnym na uwagę zasługuje art. 10, z którego wynika, że wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego. Nadto gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia JST mogą udzielać pomocy (w tym finansowej) sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu.
Dzięki analizie treści przywołanych przepisów nie ma żadnych wątpliwości, że gmina jest legitymowana do przekazania pomocy finansowej powiatowi. Inną sprawą jest jednak zachowanie w tym zakresie stosownych rozwiązań proceduralnych. Otóż na etapie początkowym, gdy gmina inicjuje udzielenie pomocy finansowej, musi dopełnić dwóch istotnych formalności. Po pierwsze wprowadzić do uchwały budżetowej (np. przez jej zmianę) określony wydatek pomocowy dla innej jednostki samorządu terytorialnego. Po drugie podjąć stosowną uchwałę o udzieleniu wspomnianego wsparcia. Tylko zachowanie takiej procedury pozwala uznać za legalną operację udzielenia pomocy finansowej.
Podobne reguły powinny zostać zachowane, gdy gmina zamierza wycofać pomoc finansową dla powiatu. Przyczyny wycofania wsparcia w określonej wysokości nie mają tu znaczenia, bowiem kluczowe jest zachowanie ww. formalnego mechanizmu decyzyjnego. W konsekwencji nie będzie wystarczające – w razie zamiaru cofnięcia pomocy finansowej – jedynie dokonanie zmiany w uchwale budżetowej gminy na 2020 r. w podanych wyżej podziałkach klasyfikacji budżetowej. Z tą zmianą musi bowiem jednocześnie dojść do podjęcia odrębnej uchwały w sprawie zmiany uchwały o udzielanej pomocy finansowej. Konieczność dokonania zmian w obu tych aktach prawnych ma zapewnić ich spójność w zakresie danych finansowych.
Należy również dodać, że niezachowanie ww. procedury może skutkować interwencją nadzorczą ze strony właściwej miejscowo regionalnej izby obrachunkowej i finalnie skończyć się nawet stwierdzeniem w części nieważności uchwały budżetowej na 2020 r. ©℗
Podstawa prawna
• art. 216 ust. 2 pkt 5 oraz art. 220 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r.; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1175)
• art. 10 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378)
