Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansowej spada na kierownika ośrodka, nie na skarbnika. Kwestią otwartą jest wymiar kary, ewentualne złagodzenie lub odstąpienie od jej wymierzenia.
Zgodnie z par. 3 pkt 9, par. 4 pkt 3 lit. a i b, par. 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia ministra rozwoju i finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej sprawozdanie Rb-27ZZ dotyczy wykonania planu dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami. Wzór tego sprawozdania znajduje w załączniku nr 9 do rozporządzenia. Do sporządzania i przekazywania sprawozdań w imieniu JST są obowiązani:
a) przewodniczący zarządów JST ‒ sprawozdania Rb-27S, Rb-27ZZ, Rb-PDP, Rb-28S, Rb-28NWS, Rb-NDS, Rb-30S, Rb-34S, Rb-50 i Rb-ST,
b) kierownicy jednostek organizacyjnych podległych jednostkom samorządu terytorialnego ‒ sprawozdania Rb-27S, Rb-27ZZ, Rb-28S i Rb-50.
Przepisy te przypisują więc obowiązki w zakresie należytego sporządzenia i przekazania sprawozdania Rb-27ZZ przewodniczącym zarządów JST oraz kierownikom jednostek organizacyjnych podległych JST. Status taki ma m.in. kierownik gminnego ośrodka pomocy społecznej.

Rzetelnie i prawidłowo

Zgodnie z par. 9 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia kierownicy jednostek obsługujących i naczelnicy urzędów skarbowych są obowiązani sporządzać sprawozdania rzetelnie i prawidłowo pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym. Kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. W opisanej sprawie wspomniana zgodność nie wystąpiła, zaistniał bowiem błąd w sprawozdaniu Rb-27ZZ – w odniesieniu do danych wynikających z ewidencji księgowej.
W tym kontekście znaczenie mają również art. 53 ust. 1 ustawy o finansach publicznych oraz art. 4 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Z tego pierwszego wynika, że kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej tej jednostki, z zastrzeżeniem ust. 5. Z kolei ten drugi wskazuje na odpowiedzialność kierownika za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (z zastrzeżeniem art. 4a). Warto w tym miejscu odnotować stanowisko zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 2 września 2014 r. (sygn. akt V SA/Wa 760/14), gdzie wskazano, że: „ kierownik jednostki nie może uchylać się od odpowiedzialności za stwierdzone nieprawidłowości z tego powodu, że zatrudnia wykwalifikowane osoby. Zaufanie do pracowników nie zwalnia bowiem od realizacji obowiązków kierownika i to zarówno w zakresie nadzoru nad pracą podległych mu osób, jak i w zakresie samodzielnego realizowania posiadanych kompetencji w sytuacji, gdy podlegli pracownicy tego nie czynią”.
Z zestawienia ww. regulacji wynika zatem, że to kierownik jednostki ponosi zasadniczo odpowiedzialność za gospodarkę finansową danej jednostki, w tym za kwestie związane ze sprawozdawczością.

Naruszenie dyscypliny

Co ważne, tak stwierdzona odpowiedzialność wynika również z art. 18 pkt 2 ustawy o dyscyplinie finansów publicznych. Zgodnie z tą regulacją naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niesporządzenie lub nieprzekazanie w terminie sprawozdania z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania albo wykazanie w tym sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Potwierdza to orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych z 25 czerwca 2018 r. (sygn. akt BD1F.4800.22.2018). Zgodnie z nim „podpisanie i przekazanie sprawozdania budżetowego jednostki stanowi czynność z zakresu reprezentacji jednostki i tym samym należy do wyłącznej kompetencji kierownika jednostki. W związku z powyższym za czyny z art. 18 pkt 2 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki”.
W ocenie podanej sprawy pomocne może też być stanowisko wynikające z orzeczenia Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych z 18 lutego 2019 r. (sygn. akt BD1F.4800.93.2018). W sprawie tej komisja uznała, że obwiniona – była kierownik ośrodka pomocy społecznej – ponosi odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych właśnie za wykazanie w sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi z ewidencji księgowej. Co ważne, przypisano jej odpowiedzialność, mimo że formalnie w trakcie postępowania miała już status emeryta. Komisja ostatecznie jednak odstąpiła od wymierzenia kobiecie kary, z uwagi na różne okoliczności, w tym długoletnią pracę, trudne relacje ze skarbnikiem gminy czy wreszcie przejście na emeryturę.
WAŻNEWykazanie w sprawozdaniu danych, które są niezgodne z tymi wynikającymi z ewidencji księgowej, stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 1 pkt 2, art. 18 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1440).
Art. 53 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.).
Par. 3 pkt 9, par. 4 pkt 3 lit. a i b, par. 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia ministra rozwoju i finansów z 9 stycznia 2018 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1393).