Taką możliwość daje im projekt ustawy przyjęty wczoraj przez rząd. Obecnie udostępnianie danych osobowych i adresowych odbywa się w dwojaki sposób. Po pierwsze, za pośrednictwem ministra właściwego ds. wewnętrznych, który ma dostęp do informacji z ogólnokrajowego rejestru PESEL. Po drugie, przez organy gmin, które udostępniają dane z lokalnych rejestrów mieszkańców.
Problem polega na tym, że rejestr PESEL jest zbiorem centralnym, w którym są gromadzone dane dotyczące wszystkich obywateli. Natomiast rejestr mieszkańców jest ograniczony do osób zameldowanych na danym terenie. Jeżeli są zatem potrzebne dane o kimś spoza konkretnego obszaru, to taki wniosek nie może być w pełni zrealizowany.
Organ gminy, poza udzieleniem odpowiedzi, że osoba poszukiwana nie figuruje w rejestrze mieszkańców może jedynie polecić, aby wnioskodawca zgłosił się do MSWiA o udostępnienie danych z bazy ogólnokrajowej. Powoduje to wydłużenie procedury i wpływa negatywnie np. na sprawny przebieg postępowania sądowego. Po zmianach minister spraw wewnętrznych i administracji będzie udostępniał dane jednostkowe z rejestru PESEL wyłącznie do 30 kwietnia 2019 r. Od 1 maja 2019 r. obowiązek ten spadnie tylko na gminy.
Resort spraw wewnętrznych argumentował, że gminy są już od kilku lat podpięte do centralnego rejestru PESEL. Dostęp ten jest jednak ograniczony do wykonywania spraw obywatelskich, tj. rejestracji danych, weryfikacji zgodności danych oraz nadawania numeru PESEL. Teraz przyszedł czas, aby gminy udostępniały z niego też dane na wniosek uprawnionych podmiotów (np. sądów, prokuratur, komorników). Tym bardziej że są do tego technologicznie gotowe.
Wprowadzenie omawianych zmian będzie zbieżne z praktyką, jaka obowiązuje w stosunku do danych gromadzonych w ogólnokrajowym Rejestrze Dowodów Osobistych, z którego dane są udostępniane wyłącznie przez organy gmin, a sama procedura ma odmiejscowiony charakter.
Wyjątek od generalnej zasady składania wniosków w dowolnej gminie będzie dotyczyć sytuacji, gdy w konkretnej sprawie został już złożony jeden wniosek. Kolejny będzie można złożyć tylko do tego samego organu.
Etap legislacyjny
Projekt przyjęty przez rząd