Od stycznia 2019 r. minister spraw wewnętrzych i administracji będzie udzielać informacji z bazy PESEL tylko jednostkom organizacyjnym, w celach badawczych, statystycznych i badania opinii publicznej.
Pozostałe zadania związane z udostępnianiem numeru PESEL sądom, prokuraturze i komornikom oraz służbom mundurowym przejmą gminy.
Takie rozwiązanie przewiduje projekt nowelizacji ustawy z 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1382). Wnioski o udostępnienie numeru PESEL złożone przed nowym rokiem do MSWiA (w jego imieniu Centrum Personalizacji Dokumentów) będą rozpatrzone na podstawie dotychczasowych przepisów.
Jak resort uzasadnia zmiany? PESEL jest rejestrem ogólnokrajowym, dotyczącym wszystkich obywateli, a prowadzone przez gminy rejestry mieszkańców są jego częścią. Obecnie bardzo często zdarzało się tak, że podmioty poszukujące osób z rejestru mieszkańców dowiadywały się, że nie są one zameldowane na terenie gminy i by kontynuować poszukiwania, musiały występować do MSWiA o udostępnienie danych z bazy ogólnokrajowej, co wydłużało całą procedurę. Po zmianach, jeśli gminny urzędnik ustali, że dana osoba nie figuruje w rejestrze mieszkańców, będzie mógł automatycznie skorzystać z centralnej bazy PESEL i wskazać miejsce zameldowania poszukiwanego.
Ministerstwo podkreśla, że nowy mechanizm skróci postępowania sądowe. I zaznacza, że samorządy już od marca 2015 r. mają dostęp do rejestru PESEL. Z taką różnicą, że obecnie jest on wykorzystywany wyłącznie do załatwienia spraw obywatelskich, czyli rejestracji danych, weryfikacji ich zgodności oraz nadania numeru PESEL. Na tej podstawie projektodawca przekonuje, że gminy są już technologicznie gotowe do przejęcia tych zadań, a po ich wprowadzeniu poszerzeniu ulegną jedynie ich kompetencje.
Ministerstwo zapewnia też, że samorządy nie będą miały zbyt dużo dodatkowej pracy. Tym bardziej że poszczególne podmioty będą związane limitami wniosków, który z pewnymi wyjątkami w danym roku nie może przekroczyć 300 danych jednostkowych na jednego wnioskodawcę. Resort szacuje, że samorządy rocznie na to zadanie będą potrzebować około 6,5 mln zł i tyle pieniędzy zostanie przesuniętych z funduszu MSWiA . W 2017 r. do ministerstwa wpłynęło 1,7 mln (z tego 1,2 mln to komornicy) tego typu zapytań.
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do uzgodnień międzyresortowych