W tegorocznych wyborach samorządowych też mogą oni oddać głos bez wychodzenia z domu. O takim zamiarze muszą jednak poinformować komisarza wyborczego do 8 października. Pakiet dokumentów niezbędnych do głosowania otrzymają zaś od urzędnika wyborczego.
Nowelizacja kodeksu wyborczego z 11 stycznia 2018 r. zwolniła samorząd z wykonywania zadań związanych z głosowaniem korespondencyjnym. Musi on jednak wiedzieć o wszystkich osobach, które zdecydowały się w ten sposób zagłosować, by odnotować to w spisie wyborców. Powiadomienie gminy jest zadaniem urzędnika wyborczego. Przy czym uszczuplenie zadań tym jednostkom nie oznacza, że nie mają one wobec niepełnosprawnych wyborców żadnego obowiązku. Nadal to gminy wysyłają im podstawowe informacje dotyczące wyborów. Do właściwego wójta składa się też wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania. Jest na to czas do 12 października.
Dziś mija termin zgłaszania kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów
Dziś mija termin zgłaszania kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów

Zobacz również

Pełnomocnictwu nadaje się niepowtarzalny numer wynikający z kolejności wpisów w wykazie

Obowiązki informacyjne

Prawo do informacji o głosowaniu ma każdy wyborca niepełnosprawny, który został wpisany do rejestru wyborców w danej gminie. Artykuł 37a par. 2 ustawy z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 754 ze zm, dalej k.w.) określa, że dane te przekazuje wójt lub upoważniony przez niego pracownik urzędu gminy w godzinach pracy urzędu – telefonicznie, pocztą e-mailową lub tradycyjnie, czyli w drukowanych materiałach przesyłanych na podany adres. Jedynym formalnym wymogiem, który k.w. stawia przed wnioskodawcą, jest podanie przez niego nazwiska, imienia (imion) oraz adresu stałego zamieszkania [ramka 1]. Oznacza to, że urzędnik nie może uzależnić wykonania tego obowiązku od okazania dokumentu potwierdzającego stan niepełnosprawności. Informacje o wyborach wójt podaje również niezwłocznie do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej oraz w sposób zwyczajowo przyjęty w danej gminie. [ramka 1]

Ramka 1

Prawo do kompleksowej informacji

Wyborca niepełnosprawny wpisany do rejestru wyborców w danej gminie ma prawo do uzyskiwania informacji o:

  • terminie wyborów oraz godzinach głosowania;
  • właściwym dla siebie okręgu wyborczym i obwodzie głosowania;
  • lokalach obwodowych komisji wyborczych znajdujących się najbliżej miejsca zamieszkania wyborcy niepełnosprawnego, w tym o lokalach przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych;
  • warunkach dopisania wyborcy do spisu wyborców w wybranym przez niego obwodzie głosowania na obszarze gminy właściwej ze względu na miejsce jego stałego zamieszkania;
  • komitetach wyborczych biorących udział w wyborach oraz zarejestrowanych kandydatach i listach kandydatów;
  • warunkach oraz formach głosowania.
  • Niedofinansowanie i dezinformacja - to tylko niektóre problemy, jakie gminy już zgłaszają przy organizacji wyborówNie ufamy politykom i nie wierzymy, że udział w wyborach może coś zmienić. Jaka będzie frekwencja w wyborach 2018?

Niezbędne warunki przy pełnomocnictwie

Kolejnym obowiązkiem gminy jest wystawienie – na wniosek niepełnosprawnego o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – pełnomocnictwa do głosowania. Takie uprawnienie przysługuje także wyborcy, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 75 lat. Przy czym pełnomocnikiem może być wyłącznie osoba, które jest wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie co osoba z niepełno sprawnością. Co do zasady, pełnomocnictwo do głosowania można przyjąć tylko od jednej osoby. Wyjątkowo istnieje możliwość przyjęcia go od dwóch osób. Jest to dopuszczalne, jeżeli jedną z nich jest wstępny (ojciec, matka, dziadek, babka), zstępny (syn, córka, wnuk, wnuczka), małżonek, brat, siostra lub osoba pozostająca w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli w stosunku do pełnomocnika [ramka 2].

Ramka 2

Komu nie można udzielić pełnomocnictwa
  • osobie, która wchodzi w skład obwodowej komisji wyborczej właściwej dla obwodu głosowania wyborcy niepełnosprawnego,
  • mężowi zaufania,
  • kandydatowi w wyborach.
Pełnomocnictwa do głosowania udziela się przed wójtem lub przed innym pracownikiem urzędu, który jest do tego upoważniony. Aby więc udzielić pełnomocnictwa do głosowania i otrzymać akt pełnomocnictwa, należy złożyć wniosek w urzędzie miasta (gminy), w której jest się wpisanym w rejestrze wyborców. Wniosek powinien zawierać: nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL oraz adres zamieszkania zarówno wyborcy, jak i osoby, której ma być udzielone pełnomocnictwo do głosowania, a także wyraźne oznaczenie wyborów (czy obejmuje ono obie tury, czy tylko jedną z nich), których dotyczy to pełnomocnictwo. Formularz wzoru zawiera załącznik nr 4 do rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 28 lipca 2011 r. (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1724 ze zm., dalej rozporządzenie). Niektóre gminy zamieszczają go na swoich stronach internetowych.
Do wniosku należy dołączyć:
  • kopię aktualnego orzeczenia właściwego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności;
  • pisemną zgodę osoby mającej być pełnomocnikiem, zawierającą jej nazwisko i imię (imiona) oraz adres zamieszkania, a także nazwisko i imię (imiona) osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania.
Jeśli dokumentacja jest niekompletna, urzędnik wzywa wyborcę do uzupełnienia braków w ciągu trzech dni od dnia otrzymania wniosku. Odmawia zaś sporządzenia pełnomocnictwa, jeżeli wad nie da się wyeliminować (np. wnioskodawca nie jest osobą niepełnosprawną) albo nie zostały one usunięte w terminie. Pismo w tej sprawie wraz z uzasadnieniem doręcza się niezwłocznie wyborcy. Gdy wszystko jest w porządku, urzędnik uzgadnia z wyborcą lub osobą, która wyraziła zgodę na przyjęcie pełnomocnictwa, termin sporządzenia aktu. Gdy do takich uzgodnień nie dojdzie, termin wyznacza urzędnik.

8 października - poniedziałek - maksymalny termin, do którego wyborca z niepełnosprawnością możne powiadamiać o zamiarze głosowania korespondencyjnego

Sporządzenie aktu

Pełnomocnictwo jest wystawiane w miejscu zamieszkania wyborcy z niepełnosprawnością. Wyjątkowo może być ono wydane przez inną gminę, jeżeli we wniosku znajdzie się taka prośba. Akt sporządza się w trzech egzemplarzach: po jednym dla mocodawcy, pełnomocnika i urzędu gminy.
Zgodnie z art. 56 par. 7 k.w. samorząd ma obowiązek prowadzenia wykazu aktów pełnomocnictwa do głosowania. To zabezpieczenie na wypadek kontroli i weryfikacji danych o głosowaniu przez pełnomocnika podczas rozpoznawania protestów wyborczych i sądowej kontroli ważności wyborów.

Cofnięcie i wygaśnięcie

Pełnomocnictwo do głosowania można cofnąć. W takiej sytuacji wyborca z niepełnosprawnością musi złożyć oświadczenie wójtowi – najpóźniej na dwa dni przed dniem wyborów – lub doręczyć je właściwej obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie w dniu głosowania.
Pełnomocnictwo wygasa z mocy prawa w przypadku:
  • śmierci lub utraty prawa wybierania przez mocodawcę lub pełnomocnika;
  • udzielania pełnomocnictwa osobie niewpisanej do rejestru wyborców w tej samej gminie co mocodawca lub wykreślonej z tego rejestru;
  • gdy mandatariusz złamie zakaz, o którym mowa w ramce 2;
  • wcześniejszego głosowania osobistego przez mocodawcę.
Fakt cofnięcia lub wygaśnięcia pełnomocnictwa przed przekazaniem spisu wyborców przewodniczącemu komisji odnotowuje urzędnik gminny, a po jego przekazaniu właściwa komisja wyborcza.