- PSZOK zamknięty na bioodpady od 1 grudnia. Dlaczego gminy robią to właśnie teraz?
- Czy zamknięcie PSZOK oznacza, że mieszkańcy mają sobie radzić sami z bioodpadami?
- Bioodpady: Co zmienia się w praktyce od 1 grudnia - dla osób w domach, blokach i na działkach
- Kiedy PSZOK odmówi przyjęcia twoich bioodpadów - nie tylko zimą
- Co zrobić z bioodpadami zimą – pełna ściąga dla mieszkańców
Brzmi jak chaos? Na szczęście obowiązują tu pewne zasady. Gmina nie może zostawić mieszkańca bez możliwości pozbycia się frakcji bio - musi odbierać ją bezpośrednio spod domu, bez żadnych dodatkowych dopłat. Ale praktyczne skutki tej zmiany odczuje każdy, kto choć raz jesienią targał worki zielonych odpadów do PSZOK-u.
PSZOK zamknięty na bioodpady od 1 grudnia. Dlaczego gminy robią to właśnie teraz?
Zaczęło się od niewinnego komunikatu gminy Dobroń:
„Od 1 grudnia 2025 r. do 15 marca 2026 r. PSZOK nie przyjmuje bioodpadów”.
Powód? Tzw. przerwa technologiczna. W instalacjach przetwarzających odpady biodegradowalne zimą proces kompostowania i stabilizacji praktycznie „zamiera”: odpady są zmarznięte, mokre, mało przetwarzalne, a przyjmowanie ich w dużych ilościach jest po prostu niewykonalne.
Media podchwyciły temat, a nagłówki typu „Tych odpadów nie oddasz od 1 grudnia!” tylko dolały oliwy do ognia. Ale kluczowa informacja brzmi: to decyzje lokalne, nie ogólnopolski zakaz. Nie w każdej gminie PSZOK zimą będzie zamknięty na bio.
W wielu miejscach jednak takie rozwiązanie ma sens - nie tylko technologicznie, ale też finansowo. Ograniczenie ilości dostarczanych bioodpadów zmniejsza koszty eksploatacji instalacji, a w długiej perspektywie może pomóc utrzymać opłaty śmieciowe na podobnym poziomie.
Czy zamknięcie PSZOK oznacza, że mieszkańcy mają sobie radzić sami z bioodpadami?
Tutaj pojawia się najważniejszy przepis, o którym większość mieszkańców nie wie. Zgodnie z art. 3 ust. 2c ustawy o utrzymaniu czystości w gminach:
PSZOK może nie przyjmować bioodpadów, jeśli gmina w zamian zapewnia ich odbiór z miejsc ich wytwarzania w ramach zwykłej opłaty śmieciowej.
Czyli:
- jeśli PSZOK jest zamknięty zimą, to gmina MUSI odbierać bioodpady z posesji,
- nie może kierować mieszkańca do prywatnych firm,
- nie może naliczać dodatkowych opłat,
- odbiór musi być regularny i wpisany w harmonogram.
To dlatego w Dobroniu komunikat brzmiał jasno: „Bioodpady nie będą przyjmowane w PSZOK, ale mogą być gromadzone w pojemnikach brązowych i odbierane spod nieruchomości”.
Bioodpady: Co zmienia się w praktyce od 1 grudnia - dla osób w domach, blokach i na działkach
Zmiana brzmi niewinnie, ale realnie dotyka wielu codziennych spraw. Najbardziej tych, którzy:
- robili „hurtowe” jesienne porządki,
- mają ogród o dużej powierzchni,
- mają kompostownik wpisany „na papierze”,
- wożą odpady do PSZOK-u z ogródków działkowych ROD.
Najważniejsze skutki dla mieszkańców:
- Więcej bioodpadów będzie zalegać na posesji, bo brązowe pojemniki mogą zapełniać się szybciej niż latem.
- PSZOK odmówi przyjęcia liści, trawy, gałęzi i resztek kuchennych.
- Harmonogram odbioru spod domu będzie kluczowy - w niektórych gminach zimą odbiory są rzadsze.
- Nie wolno wyrzucać bioodpadów „po sąsiedzku” (las, pole) - to wykroczenie.
- Jeśli masz kompostownik - zimą staje się jedną z najważniejszych alternatyw.
Kiedy PSZOK odmówi przyjęcia twoich bioodpadów - nie tylko zimą
Odmowa przyjęcia bioodpadów przez PSZOK to nie wymysł urzędników. Powodów jest kilka:
- Masz zgłoszony kompostownik - wówczas gmina traktuje cię jako gospodarstwo „samozagospodarowujące” odpady. PSZOK może odmówić przyjęcia twoich bioodpadów.
- Twoja gmina ma zorganizowaną zbiórkę spod domu - wtedy PSZOK nie musi ich przyjmować.
- Odpady są zanieczyszczone - jeśli w odpadach znajdą się np. plastik, ziemia, folia, możemy spotkać się z odmową.
- Nie mieszkasz w tej gminie - PSZOK przyjmuje odpady tylko od mieszkańców na podstawie opłaty.
- Przekroczyłeś limity ilościowe (w niektórych gminach obowiązują).
Te zasady działają cały rok, ale zimą po prostu spotyka się z odmową więcej osób.
Co zrobić z bioodpadami zimą – pełna ściąga dla mieszkańców
Od grudnia do marca masz trzy opcje:
1) Brązowy pojemnik lub worek „bio”
Najważniejsza ścieżka zimą. Gmina musi odbierać bioodpady regularnie. Jeśli tego nie robi, wówczas narusza ustawę.
2) Kompostownik przydomowy
Dobre rozwiązanie, o ile faktycznie z niego korzystasz. Pozwala w ogóle nie wystawiać bioodpadów, a często uprawnia do zniżki w opłacie śmieciowej.
3) Pojemnik „BIO” w altanie śmietnikowej (bloki)
Tu pszokowy problem dotyczy głównie tych, którzy wożą odpady z działek.
Segregacja śmieci. Co zmienia się od 1 grudnia w zależności od twojej sytuacji (tabela)
Poniżej podsumowujemy, co dzieje się z biodpadami zimą - w zależności od tego, skąd pochodzą odpady.
| Sytuacja mieszkańca | Co z bioodpadami zimą? | Czy PSZOK je przyjmie? | Dodatkowe koszty? |
| Dom jednorodzinny bez kompostownika | Wystawiasz brązowy pojemnik/worek, odbiera gmina | Nie | Nie |
| Dom z kompostownikiem | Kompostujesz we własnym zakresie | Nie – gmina uzna, że „sam zagospodarowujesz” | Nie (masz zniżkę) |
| Blok | Wrzucasz do pojemnika „BIO” | PSZOK – niekoniecznie potrzebny | Nie |
| Duży ogród (dużo odpadów) | Więcej worków pod domem, odbiór przez gminę | Nie | Nie |
| Działkowicz ROD | Odpady trafiają do domu lub altany BIO | Nie | Nie |
Kompostownik: ulga w opłacie i ryzyko grzywny nawet do 5 tys. zł
To tu robi się najciekawiej, ale i najbardziej "konfliktowo".Zasady są bowiem dwie:
1) Kompostownik daje zniżkę
Gmina musi wprowadzić ulgę dla mieszkańców, którzy kompostują we własnym zakresie. Zwykle to kilka–kilkanaście zł miesięcznie na gospodarstwo.
2) Kompostownik jedynie „na papierze” to kara do 5 tys. zł
Jeśli wpiszesz kompostownik w deklaracji tylko po to, by mieć niższą opłatę, a w rzeczywistości go nie masz, grozi grzywna nawet 5000 zł. I tak, gmina naprawdę może to skontrolować. Coraz więcej samorządów to robi i nakłada na nieuczciwych mieszkańców kary.
Co wolno kompostować, a czego nie - praktyczny poradnik segregacji odpadów
Można kompostować:
- obierki, resztki warzyw i owoców,
- fusy po kawie i herbacie,
- liście, trawa, drobne gałęzie,
- skorupki jaj, czyste ręczniki papierowe.
Lepiej oddać do pojemnika „bio”:
- resztki potraw (zwłaszcza z przyprawami),
- duże ilości jedzenia po świętach,
- odpady, które mogą przyciągać zwierzęta.
Nie wolno wrzucać:
- plastiku, folii, styropianu,
- szkła, metali, ceramiki,
- tłuszczów, olejów, chemikaliów.
Nieprzestrzeganie zasad może spowodować, że gmina potraktuje twoje odpady jako zmieszane i naliczy wyższą opłatę.
PSZOK nie odbierze bioodpadów. Dlaczego ta zmiana dotyka też mieszkańców bloków?
Na pierwszy rzut oka może wydawać się, że skoro ktoś mieszka w bloku, to PSZOK go nie obchodzi. Okazuje się, że nie do końca. Zmiany pośrednio uderzają również w mieszkańców zabudowy wielorodzinnej:
- działkowcy z ROD mogą zacząć zwozić bioodpady do blokowych pojemników,
- zimą „BIO” potrafi szybko się przepełnić,
- zarządcy osiedli zgłaszają, że to właśnie zimą najczęściej brakuje miejsca w altanach.
Czyli nawet jeśli to nie twoja gmina wprowadziła przerwę w PSZOK, możesz odczuć jej skutki.
Jak przygotować się do zmian - prosta checklista
- Sprawdź, czy twoja gmina ogłosiła zimową przerwę w PSZOK.
- Przejrzyj regulamin PSZOK — by wiedzieć, czego na pewno nie przyjmą.
- Ustal, ile bioodpadów generujesz zimą.
- Rozważ kompostownik (jeśli masz ogród).
- Prześledź harmonogram odbiorów „bio”.
- Nie zostawiaj porządków ogrodowych na ostatnią chwilę.
- Pamiętaj, że wyrzucanie bioodpadów do lasu grozi mandatem.
Podstawa prawna i dokumenty
- Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 2025 poz. 733) — m.in. art. 3, art. 6k, art. 6m, art. 10.
- Ustawa o odpadach (Dz.U. 2023 poz. 1587) — definicja bioodpadów.
- Rozporządzenie Ministra Klimatu z 10.05.2021 r. — sposób segregacji odpadów.