Brzmi jak chaos? Na szczęście obowiązują tu pewne zasady. Gmina nie może zostawić mieszkańca bez możliwości pozbycia się frakcji bio - musi odbierać ją bezpośrednio spod domu, bez żadnych dodatkowych dopłat. Ale praktyczne skutki tej zmiany odczuje każdy, kto choć raz jesienią targał worki zielonych odpadów do PSZOK-u.

PSZOK zamknięty na bioodpady od 1 grudnia. Dlaczego gminy robią to właśnie teraz?

Zaczęło się od niewinnego komunikatu gminy Dobroń:

„Od 1 grudnia 2025 r. do 15 marca 2026 r. PSZOK nie przyjmuje bioodpadów”.

Powód? Tzw. przerwa technologiczna. W instalacjach przetwarzających odpady biodegradowalne zimą proces kompostowania i stabilizacji praktycznie „zamiera”: odpady są zmarznięte, mokre, mało przetwarzalne, a przyjmowanie ich w dużych ilościach jest po prostu niewykonalne.

Media podchwyciły temat, a nagłówki typu „Tych odpadów nie oddasz od 1 grudnia!” tylko dolały oliwy do ognia. Ale kluczowa informacja brzmi: to decyzje lokalne, nie ogólnopolski zakaz. Nie w każdej gminie PSZOK zimą będzie zamknięty na bio.

W wielu miejscach jednak takie rozwiązanie ma sens - nie tylko technologicznie, ale też finansowo. Ograniczenie ilości dostarczanych bioodpadów zmniejsza koszty eksploatacji instalacji, a w długiej perspektywie może pomóc utrzymać opłaty śmieciowe na podobnym poziomie.

Czy zamknięcie PSZOK oznacza, że mieszkańcy mają sobie radzić sami z bioodpadami?

Tutaj pojawia się najważniejszy przepis, o którym większość mieszkańców nie wie. Zgodnie z art. 3 ust. 2c ustawy o utrzymaniu czystości w gminach:

PSZOK może nie przyjmować bioodpadów, jeśli gmina w zamian zapewnia ich odbiór z miejsc ich wytwarzania w ramach zwykłej opłaty śmieciowej.

Czyli:

  • jeśli PSZOK jest zamknięty zimą, to gmina MUSI odbierać bioodpady z posesji,
  • nie może kierować mieszkańca do prywatnych firm,
  • nie może naliczać dodatkowych opłat,
  • odbiór musi być regularny i wpisany w harmonogram.

To dlatego w Dobroniu komunikat brzmiał jasno: „Bioodpady nie będą przyjmowane w PSZOK, ale mogą być gromadzone w pojemnikach brązowych i odbierane spod nieruchomości”.

Bioodpady: Co zmienia się w praktyce od 1 grudnia - dla osób w domach, blokach i na działkach

Zmiana brzmi niewinnie, ale realnie dotyka wielu codziennych spraw. Najbardziej tych, którzy:

  • robili „hurtowe” jesienne porządki,
  • mają ogród o dużej powierzchni,
  • mają kompostownik wpisany „na papierze”,
  • wożą odpady do PSZOK-u z ogródków działkowych ROD.

Najważniejsze skutki dla mieszkańców:

  • Więcej bioodpadów będzie zalegać na posesji, bo brązowe pojemniki mogą zapełniać się szybciej niż latem.
  • PSZOK odmówi przyjęcia liści, trawy, gałęzi i resztek kuchennych.
  • Harmonogram odbioru spod domu będzie kluczowy - w niektórych gminach zimą odbiory są rzadsze.
  • Nie wolno wyrzucać bioodpadów „po sąsiedzku” (las, pole) - to wykroczenie.
  • Jeśli masz kompostownik - zimą staje się jedną z najważniejszych alternatyw.

Kiedy PSZOK odmówi przyjęcia twoich bioodpadów - nie tylko zimą

Odmowa przyjęcia bioodpadów przez PSZOK to nie wymysł urzędników. Powodów jest kilka:

  • Masz zgłoszony kompostownik - wówczas gmina traktuje cię jako gospodarstwo „samozagospodarowujące” odpady. PSZOK może odmówić przyjęcia twoich bioodpadów.
  • Twoja gmina ma zorganizowaną zbiórkę spod domu - wtedy PSZOK nie musi ich przyjmować.
  • Odpady są zanieczyszczone - jeśli w odpadach znajdą się np. plastik, ziemia, folia, możemy spotkać się z odmową.
  • Nie mieszkasz w tej gminie - PSZOK przyjmuje odpady tylko od mieszkańców na podstawie opłaty.
  • Przekroczyłeś limity ilościowe (w niektórych gminach obowiązują).

Te zasady działają cały rok, ale zimą po prostu spotyka się z odmową więcej osób.

Co zrobić z bioodpadami zimą – pełna ściąga dla mieszkańców

Od grudnia do marca masz trzy opcje:

1) Brązowy pojemnik lub worek „bio”

Najważniejsza ścieżka zimą. Gmina musi odbierać bioodpady regularnie. Jeśli tego nie robi, wówczas narusza ustawę.

2) Kompostownik przydomowy

Dobre rozwiązanie, o ile faktycznie z niego korzystasz. Pozwala w ogóle nie wystawiać bioodpadów, a często uprawnia do zniżki w opłacie śmieciowej.

3) Pojemnik „BIO” w altanie śmietnikowej (bloki)

Tu pszokowy problem dotyczy głównie tych, którzy wożą odpady z działek.

Segregacja śmieci. Co zmienia się od 1 grudnia w zależności od twojej sytuacji (tabela)

Poniżej podsumowujemy, co dzieje się z biodpadami zimą - w zależności od tego, skąd pochodzą odpady.

Sytuacja mieszkańca Co z bioodpadami zimą? Czy PSZOK je przyjmie? Dodatkowe koszty?
Dom jednorodzinny bez kompostownika Wystawiasz brązowy pojemnik/worek, odbiera gmina Nie Nie
Dom z kompostownikiem Kompostujesz we własnym zakresie Nie – gmina uzna, że „sam zagospodarowujesz” Nie (masz zniżkę)
Blok Wrzucasz do pojemnika „BIO” PSZOK – niekoniecznie potrzebny Nie
Duży ogród (dużo odpadów) Więcej worków pod domem, odbiór przez gminę Nie Nie
Działkowicz ROD Odpady trafiają do domu lub altany BIO Nie Nie

Kompostownik: ulga w opłacie i ryzyko grzywny nawet do 5 tys. zł

To tu robi się najciekawiej, ale i najbardziej "konfliktowo".Zasady są bowiem dwie:

1) Kompostownik daje zniżkę

Gmina musi wprowadzić ulgę dla mieszkańców, którzy kompostują we własnym zakresie. Zwykle to kilka–kilkanaście zł miesięcznie na gospodarstwo.

2) Kompostownik jedynie „na papierze” to kara do 5 tys. zł

Jeśli wpiszesz kompostownik w deklaracji tylko po to, by mieć niższą opłatę, a w rzeczywistości go nie masz, grozi grzywna nawet 5000 zł. I tak, gmina naprawdę może to skontrolować. Coraz więcej samorządów to robi i nakłada na nieuczciwych mieszkańców kary.

Co wolno kompostować, a czego nie - praktyczny poradnik segregacji odpadów

Można kompostować:

  • obierki, resztki warzyw i owoców,
  • fusy po kawie i herbacie,
  • liście, trawa, drobne gałęzie,
  • skorupki jaj, czyste ręczniki papierowe.

Lepiej oddać do pojemnika „bio”:

  • resztki potraw (zwłaszcza z przyprawami),
  • duże ilości jedzenia po świętach,
  • odpady, które mogą przyciągać zwierzęta.

Nie wolno wrzucać:

  • plastiku, folii, styropianu,
  • szkła, metali, ceramiki,
  • tłuszczów, olejów, chemikaliów.

Nieprzestrzeganie zasad może spowodować, że gmina potraktuje twoje odpady jako zmieszane i naliczy wyższą opłatę.

PSZOK nie odbierze bioodpadów. Dlaczego ta zmiana dotyka też mieszkańców bloków?

Na pierwszy rzut oka może wydawać się, że skoro ktoś mieszka w bloku, to PSZOK go nie obchodzi. Okazuje się, że nie do końca. Zmiany pośrednio uderzają również w mieszkańców zabudowy wielorodzinnej:

  • działkowcy z ROD mogą zacząć zwozić bioodpady do blokowych pojemników,
  • zimą „BIO” potrafi szybko się przepełnić,
  • zarządcy osiedli zgłaszają, że to właśnie zimą najczęściej brakuje miejsca w altanach.

Czyli nawet jeśli to nie twoja gmina wprowadziła przerwę w PSZOK, możesz odczuć jej skutki.

Jak przygotować się do zmian - prosta checklista

  1. Sprawdź, czy twoja gmina ogłosiła zimową przerwę w PSZOK.
  2. Przejrzyj regulamin PSZOK — by wiedzieć, czego na pewno nie przyjmą.
  3. Ustal, ile bioodpadów generujesz zimą.
  4. Rozważ kompostownik (jeśli masz ogród).
  5. Prześledź harmonogram odbiorów „bio”.
  6. Nie zostawiaj porządków ogrodowych na ostatnią chwilę.
  7. Pamiętaj, że wyrzucanie bioodpadów do lasu grozi mandatem.

Podstawa prawna i dokumenty

  • Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 2025 poz. 733) — m.in. art. 3, art. 6k, art. 6m, art. 10.
  • Ustawa o odpadach (Dz.U. 2023 poz. 1587) — definicja bioodpadów.
  • Rozporządzenie Ministra Klimatu z 10.05.2021 r. — sposób segregacji odpadów.