W opisywanym przypadku przesłanki do stwierdzenia odpowiedzialności za naruszenia dyscypliny
finansów publicznych w działaniach bądź zaniechaniach wójta jednak są. Ale po kolei. Kwestię przekazywania pobranych dochodów dotyczących zadań z zakresu administracji rządowej reguluje art. 255 ustawy o finansach publicznych. Tam m.in. wskazano, że zarząd jednostki samorządu terytorialnego, w tym przypadku wójt, przekazuje ww. dochody na rachunek bieżący dysponenta (wojewody) w określonych terminach i według stanu środków określonego na:
10. dzień miesiąca – w terminie do 15. dnia danego miesiąca,20. dzień miesiąca – w terminie do 25. dnia danego miesiąca.
Co istotne, dochody te są przekazywane wraz z należnymi odsetkami m.in. w przypadku nieodprowadzonych dochodów budżetowych przez zarząd jednostki
samorządu terytorialnego w określonych ustawowo terminach.
Warto też zauważyć, że katalog ewentualnych kar stosowanych za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych jest szeroki. Wynika on z art. 31 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych . Ustawodawca określił w niej, że karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są: upomnienie, nagana, kara pieniężna i zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi. Co więcej, we wspomnianej ustawie – w art. 6 pkt 1 – ustawodawca postanowił, że „naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nieprzekazanie w terminie do budżetu w należnej wysokości, pobranych dochodów należnych Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego”.
Nie było właściwej staranności
Oceny zatem wymaga zachowanie wójta w kontekście wskazanych wyżej regulacji prawnych, zarówno ustawy o finansach publicznych, jak i ustawy o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych. Przedstawiony stan faktyczny skłania do wniosku, że prawdopodobnie opisane czyny spełniają zarówno podmiotowe, jak i przedmiotowe znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych.
Podmiotowy zakres wynika z tego, że wójt ma status kierownika jednostki sektora finansów publicznych, a skoro tak, to na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy o finansach publicznych ponosi co do zasady odpowiedzialność za całość
gospodarki finansowej gminy. Główna Komisja Orzekająca rozpatrująca sprawy o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w orzeczeniu z 11 grudnia 2014 r. (sygn. akt BDF1/4900/98/99/14) podkreśliła, że w podobnych okolicznościach (zmiany organizacyjne, choroba pracownika) winę można przypisać wójtowi, i to nawet przy założeniu, że nie był świadomy popełnianych czynów. Miał bowiem obowiązek dopilnować, aby należności były przekazywane w terminie. Wymaga tego staranność właściwa dla tego stanowiska.
Jeśli zaś chodzi o przedmiotowe znamiona naruszenia dyscypliny finansów, można uznać, że te również wystąpiły, skoro należności budżetowe były przekazywane wielokrotnie po ustawowym, określonym w art. 255 ustawy o finansach publicznych terminie.
We wspomnianym wyżej orzeczeniu GKO zaakcentowała, że szkodliwość działania obwinionego polegała przede wszystkim na tym, że niedochowania terminu przekazania dochodów nie miały charakteru incydentalnego. Ostatecznie komisja utrzymała w mocy orzeczenie niższej instancji, w którym uznano, że wójt naruszył art. 255 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych i w efekcie ukarano go karą upomnienia wraz z obowiązkiem pokrycia kosztów postępowania.
Istnieją więc przesłanki do stwierdzenia odpowiedzialności za naruszenia dyscypliny finansów publicznych w działaniu (zaniechaniu) wójta, którego dotyczyło pytanie. Jednak ostateczna ocena merytoryczna pozostaje w gestii właściwego organu, w tym przypadku należy to do właściwości regionalnej komisji orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komisja ta będzie decydować również o rodzaju kary dla obwinionego – może ukarać włodarzą karą upomnienia, ale i surowszą. Warto również pamiętać, że przy wymiarze kary będzie uwzględniony stopień szkodliwości dla finansów publicznych, stopień winy, a także cele kary – zarówno w zakresie społecznego oddziaływania, jak i zapobiegawcze i dyscyplinujące w stosunku do ukaranego.
Wójt ma obowiązek dopilnować, aby dochody z administracji rządowej były przekazywane w terminie, i to bez względu na problemy organizacyjne urzędu. To on bowiem ponosi odpowiedzialność za całość gospodarki finansowej gminy.
Art. 53 ust. 1, art. 255 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.).
Art. 6 pkt 1, art. 31 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 168 ze zm.).