Mam w drugiej połowie stycznia zaplanowany dłuższy wyjazd za granicę. Nie będę więc mógł w terminie złożyć pisemnego oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży w 2016 r. Ten sam problem dotyczy uiszczenia pierwszej raty opłaty. Słyszałem, że z opłatą raty mogę się obecnie spóźnić, ale jak będzie ze złożeniem oświadczenia? Jakie będą skutki uchybienia tych terminów? Czy mogę wystąpić do gminy o ich przesunięcie?
Nie jest możliwe przesunięcie terminów złożenia oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych oraz uiszczenia pierwszej raty opłaty za wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Terminy na wykonanie tych obowiązków przypadają 31 stycznia. Z orzecznictwa wynika, że terminy określone w art. 111 ust. 7 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (dalej: u.w.t.p.a.) mają charakter materialnoprawny (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 16 lutego 2011 r., sygn. akt II SA/Bd 894/10 oraz wyrok WSA we Wrocławiu z 4 stycznia 2011 r., sygn. akt III SA/Wr 798/10). A to oznacza, że nie mogą one podlegać przywróceniu na zasadach ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23 ze zm.). Przepisy u.w.t.p.a. nie przewidują też możliwości ich przedłużania, nawet jeżeli termin wypada na dzień wolny od pracy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 grudnia 2010 r., sygn. akt II GSK 14/10).
Złagodzenie konsekwencji
Odnośnie do skutków niezłożenia oświadczenia lub uiszczenia raty opłaty w terminie należy wskazać, że od 1 stycznia 2016 r. wprowadzono regulacje, które złagodziły konsekwencje w tym zakresie. Spóźnienie nie powoduje już automatycznego wygaśnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Przedsiębiorca ma jeszcze dodatkowe 30 dni na złożenie oświadczenia i uiszczenie opłaty. Warunkiem jest jednak złożenie oświadczenia wraz z jednoczesnym dokonaniem opłaty dodatkowej w wysokości 30 proc. opłaty określonej w art. 112 ust. 2 u.w.t.p.a. Oprócz tego musi uiścić zaległą ratę opłaty powiększoną o 30 proc. tej opłaty. Tak przewiduje art. 18 ust. 12a i 12b u.w.t.p.a.
Wygaśnięcie zezwolenia z mocy prawa nastąpi zatem wtedy, gdy przedsiębiorca ponownie uchybi terminowi 30 dni lub nie wykona któregoś z ww. warunków. Wskazać przy tym należy, że WSA w Gdańsku w wyroku z 29 września 2016 r. (sygn. akt III SA/Gd 304/16) wskazał, że wygaśnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych determinować będzie niewypełnienie któregokolwiek z określonych w art. 18 ust. 12 pkt 5 u.w.t.p.a. obowiązków, a także niewypełnienie wszystkich wymienionych w tym przepisie wymagań łącznie. Ponadto gdański sąd administracyjny wyjaśnił, że niezłożenie przez przedsiębiorcę do 31 stycznia pisemnego oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży w roku poprzednim stanowiło (przed 1 stycznia 2016 r.) i stanowi nadal samodzielną przesłankę stwierdzenia przez organ wygaśnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych i to niezależnie od tego, czy dany przedsiębiorca wypełnił obowiązek w postaci uiszczenia opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Wyjaśnienie to jest odpowiedzią na zarzut przedsiębiorcy, że zezwolenie nie wygasa, w przypadku gdy wprawdzie nie złożył oświadczenia, ale uiścił ratę opłaty. Uważał on, że dopiero niewykonanie wszystkich obowiązków pozbawia firmę zezwolenia.
Naruszenia obowiązków
Orzeczenie to dotyczyło stanu faktycznego, w którym art. 18 ust. 12a i 12b u.w.t.p.a. jeszcze nie obowiązywał. Jednak w świetle tego stanowiska należy podkreślić, że niewykonanie przynajmniej jednego obowiązku spowoduje wygaśniecie zezwolenia. Przykładowo chodzi o sytuację, gdy przedsiębiorca uiści dodatkową opłatę, o której mowa w art. 18 ust. 12a u.w.t.p.a., ale ponownie nie złoży oświadczenia.
Jaka opłata
Wątpliwości może wzbudzić treść art. 18 ust. 12b u.w.t.p.a., w którym określono w sposób zawiły, że przedsiębiorca musi wnieść ratę opłaty określoną w art. 111 ust. 2 albo ust. 5 powiększoną o 30 proc. tej opłaty. Zatem może powstać pytanie, czy chodzi o 30 proc. zaległej raty opłaty, czy całej opłaty. Uznaje się, że właściwie należy rozumieć ten przepis w ten sposób, że przedsiębiorca musi uiścić ratę opłaty powiększoną o 30 proc. całej opłaty.
Polecenie przelewu
Kolejna kwestia, o której warto wspomnieć, dotyczy dokonania płatności przez przedsiębiorcę z firmowego konta. W tym przypadku powinien on pamiętać, że dniem zapłaty jest dzień obciążenia jego rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatniczego w instytucji płatniczej na podstawie polecenia przelewu. W orzecznictwie wskazuje się bowiem, że do opłaty za korzystanie z zezwolenia ma zastosowanie art. 60 par. 1 pkt 2 ordynacji podatkowej (por. wyrok NSA z 12 grudnia 2014 r., sygn. akt II GSK 1924/13, oraz wyrok WSA w Gliwicach z 1 lipca 2014 r., sygn. akt III SA/Gl 266/14).
Na potwierdzenie tego poglądu należy wskazać wyrok WSA w Poznaniu z 13 września 2013 r. (sygn. akt II SA/Po 647/13), w którym stwierdzono, że wniesienie na rachunek gminy opłaty, o której mowa w art. 111 ust. 1 u.w.t.p.a., obejmuje również wpłatę na rachunek gminy uczynioną przelewem bankowym, a za termin dokonania tej opłaty w rozumieniu art. 111 ust. 7 u.w.t.p.a. należy uznać dzień przyjęcia polecenia przelewu przez bank, w którym zlecający przelew ma rachunek z kwotą wystarczającą na pokrycie opłaty. Do ustalenia momentu uiszczenia opłaty należy brać pod uwagę dzień dokonania polecenia przelewu, a nie moment faktycznego zaksięgowania kwoty przez urząd gminy.
Spóźnienie się ze złożeniem pisemnego oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych nie powoduje już automatycznego wygaśnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Przedsiębiorca ma jeszcze dodatkowe 30 dni na złożenie oświadczenia i uiszczenie opłaty.
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 12 pkt 5, ust. 12a, ust. 12b ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 487 ze zm.).
Art. 60 par. 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
