Każdej osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę przysługuje coroczny, nieprzerwany i płatny urlop wypoczynkowy, którego długość zależy od stażu pracy. Podstawowy wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi więc 20 dni, gdy pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat, a w przypadku, gdy staż pracy jest dłuższy niż 10 lat, dana osoba ma prawo do 26 wolnych dni. Więcej na ten temat tutaj: 5 rzeczy, jakie musisz wiedzieć o urlopie wypoczynkowym
Co do zasady pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym ten uzyskał do niego prawo, zgodnie z planem urlopów lub po uzgodnieniu i na wniosek pracownika. Jeżeli nie było to możliwe, szef powinien wysłać podwładnego na wypoczynek najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego.
Dlaczego urlop pracownika jest przesuwany? Powody mogą leżeć zarówno po stronie pracownika, jak i pracodawcy. Wypoczynek może być przykładowo przełożony z powodu choroby pracownika czy urlopu macierzyńskiego. Pracownik może tłumaczyć się także koniecznością sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny. Z kolei pracodawca może tłumaczyć się szczególnymi potrzebami firmy - na przykład chorobą pracownika, który mógłby ewentualnie zastąpić daną osobę. Kiedy pracodawca może odwołać pracownika z urlopu, dowiesz się tutaj>>
Samo prawo do urlopu wypoczynkowego przedawnia się z upływem 3 lat, od kiedy urlop stał się wymagalny.
Od kiedy zaczyna biec termin 3 lat? Zasadniczo od końca roku kalendarzowego, za który dany urlop przysługuje. Jednak w przypadku urlopu zaległego, okres liczy się od 1 października roku, na który został przeniesiony urlop. Przy czym przedawnienie urlopu nie rozpoczyna się tylko w przypadku urlopu wychowawczego pracownika - po powrocie do pracy zatrudniony może wykorzystać dni wolne w pełnym, przysługującym mu wymiarze.
Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 kwietnia 2001 r. (I PKN 367/00) stwierdzając, że rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje, bądź najpóźniej z końcem pierwszego kwartału roku następnego, jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy. Od 2012 roku okres, a który należy udzielić urlopu za poprzedni rok, został wydłużony z 3 do 9 miesięcy, dlatego pierwszy kwartał z orzeczenia SN należy zastąpić trzecim kwartałem.
Za nieprzedawniony urlop przysługuje także ekwiwalent pieniężny - jak w przypadku urlopu, przedawnia się on z upływem 3 lat od jego wymagalności. Jednak bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem rozwiązania stosunku pracy, bowiem to wtedy prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego w naturze przekształca się w prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop, także zaległy - o ile jeszcze się on nie przedawnił. Zobacz, jak obliczyć ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy>>Jak zaznaczył bowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 marca 2001 r. (I PKN 336/00), w dniu rozwiązania stosunku pracy rozpoczyna bieg termin przedawnienia roszczenia o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane w naturze, a nieprzedawnione urlopy wypoczynkowe.