Kodeks pracy określa zestaw elementów obowiązkowych, jakie muszą znaleźć się w umowie o pracę. Co musi zawierać umowa, dowiesz się tutaj>> Jednak oprócz zapisów precyzujących rodzaj kontraktu czy czas pracy, w umowie mogą znaleźć się także dodatkowe klauzule, które nie mogą być dla pracownika mniej korzystne niż przepisy prawa pracy. Jakie na przykład mogą być to klauzule?
1. Dłuższy okres wypowiedzenia
Długości okresów wypowiedzenia są zróżnicowane dla poszczególnych rodzajów umów. Zależą od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy, od czasu na jaki została zawarta umowa i przede wszystkim od rodzaju zawartej umowy.
Pracodawca powinien pamiętać, ze od lutego 2016 roku okresy wypowiedzenia przy umowach na czas określony został uzależniony od stażu pracy i zrównany z tymi, które obowiązują przy kontraktach na czas nieokreślony. Okresy wypowiedzenia umów na czas określony (w tym na zastępstwo) i na czas nieokreślony wynoszą teraz:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeżeli zatrudnienie trwało co najmniej 6 miesięcy;
- 3 miesiące, jeżeli staż pracy wyniósł co najmniej 3 lata.
Natomiast w przypadku umowy na okres próbny okres wypowiedzenia wynosi:
- 3 dni robocze, jeśli okres próbny przekracza 2 tygodnie,
- 1 tydzień, jeśli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
- 2 tygodnie, jeśli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Oznacza to, że o ile pracodawca może dowolnie wydłużyć okres wypowiedzenia, to nie może on być krótszy niż te ustawowe ustalenia. Zobacz, jakie są sposoby na skrócenie okresu wypowiedzenia
2. Dłuższy urlop wypoczynkowy
Pracodawca może się także zdecydować przyznać podwładnemu większą liczbę dni wolnych niż ta określona kodeksowo. Każdemu pracownikowi przysługuje bowiem i tak coroczny, płatny urlop wypoczynkowy, którego długość zależy do stażu pracy zatrudnionego. Pracownik nie może się go zrzec, a ekwiwalent przysługuje tylko w określonych prawem przypadkach. Kiedy dokładnie przysługuje ekwiwalent, przeczytasz tutaj>>
Pracownik nie może więc mieć urlopu niższego niż: 20 dni - jeżeli jest zatrudniony krócej niż dziesięć lat i 26 dni - gdy zatrudnienie wynosi co najmniej dziesięć lat. Jak dokładnie ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego, dowiesz się tutaj>>
3. Godziny nadliczbowe
Ponadto, jeśli pracodawca chciałby powierzyć dodatkową pracę osobie zatrudnionej w niepełnym wymiarze czasu, to taki dodatkowy zapis dotyczący czasu pracy powinien znaleźć się w umowie. Jakie są sposoby wynagradzania za nadgodziny pracownika na etacie, dowiesz się tutaj>>
W przypadku osoby zatrudnionej na pół etatu w umowie musi zostać określona liczba godzin pracy, po której przekroczeniu zatrudniony otrzyma oprócz wynagrodzenia dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.Co przysługuje pracownikowi za dodatkową pracę, dowiesz się tutaj>> Jeśli takiego zapisu w mowie nie będzie, jego ponadwymiarowa praca nie zostanie potraktowana jako nadgodziny, a zatrudniony nie otrzyma dodatku.
4. Zakaz konkurencji
Pracodawca może w dodatkowych zapisach wprowadzać nie tylko uprawnienia, ale także zakazy - jak najczęstszy zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej. Jeśli został on przewidziany, pracownik nie może we własnym imieniu i na własny rachunek prowadzić działalności, która choćby częściowo pokrywa się z zakresem działalności przedsiębiorstwa pracodawcy i negatywnie oddziałuje na interesy jego firmy.
Zazwyczaj okres ten jest nie dłuższy niż na czas trwania stosunku pracy, jednak w przypadku pracowników mających przykładowo dostęp do szczególnie ważnych informacji, może zostać przedłużony także po ustaniu stosunku pracy. Pracodawca musi wtedy wypłacić pracownikowi odszkodowanie, nie niższe niż 25 proc. wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy. Co grozi pracownikowi za naruszenie postanowień o zakazie konkurencji, dowiesz się tutaj>>