Subskrybuj nas na Youtube
Mimo że zasady angażowania zastępców stają się coraz bardziej podobne do tych, które dotyczą pracujących na samodzielnych umowach, to ich ochrona nadal jest ograniczona.
Czy stracę etat, jeśli zastępowany pracownik się zwolni
W mojej umowie na zastępstwo jest zapis, że trwa ona do dnia poprzedzającego powrót zastępowanego pracownika do firmy. Teraz dowiedziałem się, że osoba ta zamierza się zwolnić. Czy to oznacza, że moja umowa też się rozwiąże?
TAK
Gdy termin zakończenia umowy zawartej na zastępstwo nie został określony precyzyjne (co do dnia), tylko poprzez wskazanie, że obowiązuje ona na czas nieobecności w pracy określonego pracownika, to okolicznością uzasadniającą rozwiązanie będzie nie tylko jego powrót do pracy, ale również rozstanie się jego z firmą. Umowa na zastępstwo nie może bowiem istnieć bez pozostawania w zatrudnieniu zastępowanego pracownika. Ostatnia nowelizacja kodeksu pracy tej zasady nie zmieniła. Nie oznacza to jednak, że strony nie mogą postanowić o dalszym trwaniu łączącego ich stosunku pracy. W tym celu muszą jednak podpisać nowy dokument np. na czas określony. Jeśli będzie to typowa terminówka, a nie na czas zastępstwa, trzeba pamiętać, że okres zatrudnienia na podstawie takiej umowy, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie takich umów zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może być dłuższy niż 33 miesiące, a łączna ich liczba nie może przekraczać trzech miesięcy.
Podstawa prawna
Art. 251, art. 30 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Czy po umowie na zastępstwo można pracować na próbę
Przez ponad dwa lata pracowałam w dziale produkcyjnym jako pakowaczka, zastępując kobietę, która poszła na urlop macierzyński. Ona niedługo wraca, a ja zamierzam starać się o posadę asystentki w kadrach (w międzyczasie obroniłam licencjat z zarządzania). Czy w takiej sytuacji pracodawca może zatrudnić mnie na tzw. okres próbny?
TAK
Choć co do zasady zatrudnienie na próbę osoby, która wcześniej wykonywała swoje obowiązki na podstawie zastępstwa, jest niedopuszczalne. Zmieniony od 22 lutego 2016 r. art. 25 par. 2 k.p. wyraźnie wskazuje, że umowę na okres próbny zawiera się po to, by sprawdzić kwalifikacje pracownika i możliwości powierzenia mu określonych zadań. W okresie zatrudnienia na zastępstwo pracodawca ma wystarczająco dużo czasu, aby zorientować się, czy spełnia on jego wymagania.
Zawarcie umowy na okres próbny po kontrakcie na zastępstwo jest więc dopuszczalne tylko wtedy, gdy pracodawca zamierza powierzyć pracownikowi inny niż wykonywany dotychczas rodzaj pracy. A tak jest w sytuacji przedstawionej przez czytelniczkę.
Podstawa prawna
Art. 251, art. 30 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Czy na początku pracy można wziąć dłuższy urlop
Od początku roku zostałam zatrudniona na zastępstwo osoby przebywającej na urlopie wychowawczym. Umowa ma trwać do czasu jej powrotu. Czy w trakcie roku mogę wnioskować o urlop w pełnym wymiarze?
TAK
Pod warunkiem że nie jest to pierwszy urlop. Zasady korzystania z urlopu wypoczynkowego przez osoby zatrudnione na zastępstwo nie różnią się od tych dotyczących pozostałych pracowników. Jeśli zatem zainteresowany podejmuje pracę po raz pierwszy, to w roku kalendarzowym, w którym się zatrudnił, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru przysługującego mu po przepracowaniu roku. Przy kolejnej pracy może co do zasady wykorzystać cały przysługujący mu za dany rok urlop jednorazowo, nawet na samym początku zatrudnienia. Problem w tym, że przy umowie na zastępstwo często nie wiadomo, jak długo będzie ona trwała. Nie można więc zastosować zasady proporcjonalnego ustalania wymiaru urlopu. Pracodawcy ciężko jest więc określić precyzyjnie, ile dni urlopu wypoczynkowego w danym roku faktycznie będzie pracownikowi przysługiwało. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że w takiej sytuacji bezpiecznie jest przyjąć, że zatrudnienie będzie trwać do końca roku kalendarzowego, i w tym wymiarze udzielić podwładnemu urlopu.
Podstawa prawna
Art. 153–154, art. 1551 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Czy liczy się cały staż pracy w firmie
Od dwóch lat pracuję na umowie na zastępstwo. Nie jest to jednak moje pierwsze zatrudnienie w tej firmie. Kilka lat temu pracowałem tu prawie półtora roku. Czy gdybym teraz chciał wypowiedzieć umowę, to przy ustalaniu okresu wypowiedzenia tamten wcześniejszy okres zatrudnienia ma znaczenie?
NIE
Od 22 lutego 2016 r. nie obowiązuje przepis, który odrębnie regulował okres wypowiedzenia umowy na zastępstwo (art. 331 k.p.). Obecnie do tego rodzaju umów (na czas określony, zawartych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy) mają zastosowanie przepisy dotyczące wszystkich umów na czas określony. Co oznacza, że ich okres wypowiedzenia uzależniony jest od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
w2 tygodnie, jeżeli pracownik pracował u niego krócej niż 6 miesięcy,
w1 miesiąc, przy stażu co najmniej 6 miesięcy,
w3 miesiące, jeżeli zatrudnienie trwało co najmniej 3 lata.
Przy czym zgodnie z przepisami przejściowymi ustawy nowelizującej kodeks pracy (patrz podstawa prawna) przy ustalaniu długości okresu wypowiedzenia terminówek trwających w dniu wejścia w życie tej ustawy, nie uwzględnia się okresów zatrudnienia u danego pracodawcy, przypadających przed tym dniem, a więc przed 22 lutego 2016 r. W sytuacji opisanej w pytaniu nie tylko więc okres wcześniejszego zatrudnienia w firmie nie powinien być uwzględniany w stażu pracy, od którego zależy długość okresu wypowiedzenia, ale także okres zatrudnienia na obecnej umowie przypadający przed 22 lutego br.
Gdyby jednak nie doszło do wcześniejszego rozwiązania umowy na zastępstwo, a następnie po powrocie osoby zastępowanej do pracy strony zdecydowałyby się na kontynuowanie zatrudnienia na podstawie kolejnej umowy terminowej, to do okresu zatrudnienia, od którego zależy okres wypowiedzenia takiej umowy powinien być wliczany już cały dotychczasowy staż pracownika (niezależnie od przerw między kolejnymi zatrudnieniami i rodzaju umowy o pracę, na podstawie której świadczył on pracę u tego pracodawcy). Jak wynika bowiem ze stanowiska MPiPS z 7 października 2015 r. w sprawie liczenia 33 miesięcy umów terminowych po nowelizacji kodeksu pracy, w przypadku umowy zawieranej 22 lutego 2016 r. albo później przy ustalaniu okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony uwzględnia się także okres zatrudnienia pracownika u pracodawcy przypadający przed dniem wejścia w życie tej ustawy.
Podstawa prawna
Art. 16 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1220).
Art. 36 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Czy po urodzeniu dziecka przysługuje urlop macierzyński
Za około miesiąc urodzę dziecko. Niestety moja umowa na zastępstwo się kończy, bo urlop wychowawczy pracownicy, którą zastępuję, również dobiega końca. Czy mam szansę na urlop i zasiłek macierzyński?
TAK
Pod warunkiem że w dniu porodu stosunek pracy będzie jeszcze trwał. Wprawdzie zgodnie z art. 177 par. 3 k.p. umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu, ale zasada ta nie ma zastosowania do umowy o zastępstwo. Jeżeli zatem w dniu porodu pracownica nie będzie zatrudniona, tym samym nie będzie jej przysługiwał ani urlop macierzyński, ani zasiłek macierzyński. Do uzyskania jego ma bowiem prawo ubezpieczona, która urodziła dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego albo urlopu wychowawczego. Zasiłek ten przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, ale tylko wtedy, gdy zakończyło się ono w okresie ciąży:
wwskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy;
wz naruszeniem przepisów prawa stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.
Podstawa prawna
Art. 177 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Art. 29–30 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.).