Subskrybuj nas na Youtube
Wypłata wynagrodzenia za pracę jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy - powinien je wypłacać w miejscu, terminie i formie określonych w regulaminie pracy lub w innych przepisach prawa pracy. Jakie kary grożą pracodawcy za zwłokę w wypłacie wynagrodzenia, dowiesz się tutaj>>
Wszystko o wynagrodzeniach: Jakie dostaniesz dodatki i kiedy szef obniży ci pensję>>
Zasadą jest, że wynagrodzenie przysługuje pracownikowi tylko za pracę rzeczywiście wykonaną (dlatego na przykład notorycznie spóźniającemu się pracownikowi szef może obniżyć wynagrodzenie - kiedy pracodawca może obniżyć pracownikom pensję, dowiesz się tutaj>>). Jednak przepisy przewidują kilka sytuacji, kiedy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie także za czas niewykonywania pracy.
1. Niezdolność do pracy
Pracownik, który jest niezdolny do pracy i przebywa na zwolnieniu lekarskim ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, początkowo wypłacanego przez pracodawcę. Przez 33 w przypadku większości pracowników i 14 dni w przypadku osób, które ukończyły 50 rok życia pracodawca musi więc nadal finansować wynagrodzenie ze środków własnych.
Potem osobom ubezpieczonym (obowiązkowo lub dobrowolnie) odpowiednio od 34 dnia lub 15 dnia niezdolności do pracy zasiłek chorobowy wypłaca już ZUS. Ile wynosi zasiłek chorobowy i jak go otrzymać przeczytasz tutaj>> Pracodawca wypłaci jednak także to świadczenie, jeżeli firma zatrudnia więcej niż 20 pracowników.
Jakie jeszcze inne świadczenia przysługują pracownikowi, który z powodu choroby nie pracuje, dowiesz się z naszej galerii:
2. Prawo do zwolnień od pracy na badania lekarskie dla kobiety w ciąży
Prawo chroni szczególnie także kobietę w ciąży - pracodawca ma obowiązek udzielać takiej pracownicy zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania w związku z ciążą, jeżeli nie można ich przeprowadzić poza godzinami pracy. Okres zwolnienia obejmuje czas przeprowadzenia samych badań, czas potrzebny na dojazd oraz inne czynności związane z badaniami.
Za czas nieobecności w pracy pracownica zachowuje wtedy prawo do wynagrodzenia, które wylicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.
3. Opieka nad dzieckiem
Przywileje mają też pracujący rodzice. Jeśli pracownik wychowuje dziecko, które nie skończyło jeszcze 14 lat, wówczas w każdym roku kalendarzowym ma prawo do dwóch płatnych dni na opiekę nad dzieckiem. Ile dokładnie dni wolnych dostaniesz na opiekę nad dzieckiem, dowiesz się tutaj>> Przy czym od 2016 roku może je także wykorzystać w wymiarze 2 dni labo w zamian 16 godzin.
Do tego typu dni wolnych mają prawo rodzice i opiekunowie prawni bez względu na rodzaj umowy o pracę czy wymiar czasu pracy - także wtedy, gdy tylko matka lub ojciec jest zatrudniony. Mogą też z niego skorzystać zarówno ojciec, jak i matka, ale nie w tym samym terminie.
Za dni wolne pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia i są one udzielane niezależnie od indywidualnego wymiaru urlopu.
4. Urlopy
Firma wypłaci pensję pracownikowi także w czasie urlopu wypoczynkowego. Jeżeli wynagrodzenie obejmuje składniki zmienne, jak premie czy nagrody, są one wypłacane także za czas wypoczynku pracownika - wylicza się je na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Płaca przysługuje też za 4 dni tzw. urlopu na żądanie, wykorzystywanego w ramach urlopu wypoczynkowego.
Wynagrodzenie przysługuje także, gdy pracownik chce wziąć urlop okolicznościowy (dwa dni wolne) między innymi w przypadku ślubu, urodzenia się dziecka czy pogrzebu członka rodziny. Więcej o urlopach przysługujących pracownikowi dowiesz się z naszej galerii:
Jest jeszcze urlop szkoleniowy, który jest udzielany pracownikowi, gdy chce podnieść swoje kwalifikacje zawodowe. Przysługuje w wymiarze:
- 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych,
- 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego,
- 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
- 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.
Oprócz urlopu pracownik może otrzymać także zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.
Zarówno za czas urlopu szkoleniowego, jak i zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
5. Zapłata za czas przestoju
Wynagrodzenie za pracę należy się również podczas przestoju - czyli za okres, gdy pracownik był gotowy do wykonywania pracy, ale nie mógł tego zrobić z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Chodzi o wypadkowe zdarzenia, na przykład przerwę w dostawie prądu czy uszkodzenie niezbędnej do pracy maszyny.
Za czas przestoju pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeżeli nie zostało to ustalone przy określaniu warunków pracy, zatrudniony za przestój otrzyma 60 proc. wynagrodzenia. W obydwu przypadkach wynagrodzenie nie może być niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.