Osoba po zakończeniu zatrudnienia ma prawo do zasiłku chorobowego. Takie wsparcie wypłacane przez ZUS nie może być jednak wyższe niż 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Czy zwolniony z pracy dostanie pieniądze
Firma zajmująca się sprzedażą produktów rolnych do Rosji zdecydowała się na ograniczenie zatrudnienia. Do zwolnienia z pracy wytypowano osoby, którym kończyły się kontrakty. Kilku pracowników dostarczyło zwolnienia lekarskie. Podstawę wymiaru takich zasiłków stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres ostatnich dwunastu miesięcy. Czy po odejściu z pracy ZUS wypłaci im zasiłki?
TAK
Osoby tracące pracę mają prawo do zasiłku chorobowego. Wypłacona kwota jest jednak obniżana. Wszystko dlatego, że w przypadku osób, które już nie podlegają ubezpieczeniu, podstawa wymiaru jest obniżana do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od 3. miesiąca kwartału kalendarzowego na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego dla celów emerytalnych. Przy czym podstawę wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód, od którego opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Jeśli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu – za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie.
Podstawa prawna
Art. 46 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Czy pracodawca musi przyjąć zwolnienie byłego pracownika
Pod koniec grudnia pracodawca rozwiązał umowę z pracownikiem. Po nowym roku były podwładny dostarczył do kadr zwolnienie lekarskie na 14 dni. Czy były pracodawca powinien je przyjąć?
NIE
Pracodawca ma obowiązek odbierania zwolnienia lekarskiego wyłącznie od pracowników. Jest bowiem upoważniony do wypłaty zasiłków chorobowych lub wynagrodzenia chorobowego wyłącznie za okres niezdolności do pracy przypadającej w czasie trwania umowy o pracę. Jeśli czasowa niezdolność do pracy rozpoczęła się już po rozwiązaniu umowy o zatrudnieniu, były pracodawca nie ma obowiązku przyjmowania zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA. W takiej sytuacji były pracownik ma obowiązek dostarczenia zaświadczenia o chorobie do oddziału ZUS właściwego dla miejsca zamieszkania. I dopiero na tej podstawie ZUS wypłaca zasiłek chorobowy. Przy czym jeśli niezdolność do pracy z powodu choroby powstała po rozwiązaniu stosunku pracy, to zasiłek chorobowy przysługuje, gdy trwa ona bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia. Zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy nie później niż w ciągu trzech miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej, której objawy ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby. Osoby ubiegające się o wypłatę takiej formy wsparcia obowiązkowo muszą dostarczyć do ZUS nie tylko zwolnienie o czasowej niezdolności do pracy, ale także wystawione przez pracodawcę zaświadczenie potwierdzające wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Zostanie ono przyjęte przez ZUS do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku.
Podstawa prawna
Art. 7 oraz 61 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Czy były pracownik jest kontrolowany przez ZUS
Zwolniony pracownik poważnie zachorował. Lekarz prowadzący wystawił mu kilkutygodniowe zwolnienie lekarskie. Czy w takim przypadku będzie mógł być kontrolowany przez lekarza orzecznika ZUS?
TAK
Także w takim przypadku prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli. Aby sprawdzić stan zdrowia zainteresowanego, orzecznicy mogą przeprowadzić badanie lekarskie w miejscu jego pobytu, możliwe jest także skierowanie chorego na badanie specjalistyczne przez lekarza konsultanta ZUS. Osoby reprezentujące zakład mogą także zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji medycznej stanowiącej podstawę wydania takiego zaświadczenia lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie. Może się także zdarzyć, że osoba czasowo niezdolna do pracy zostanie skierowana na dodatkowe badania pomocnicze. W razie uniemożliwienia badania lub niedostarczenia posiadanych wyników badań w terminie, zaświadczenie lekarskie traci ważność od dnia następującego po tym terminie.
Podstawa prawna
Art. 59 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Czy można dostarczyć zwolnienie w dowolnym terminie
Zwolniony z pracy pracownik otrzymał zwolnienie lekarskie. Zwrócił się do działu kadr byłego pracodawcy, aby ten przyjął dokument. Szefowa działu kadr odmówiła, nie wskazała jednak, gdzie ma się udać z poświadczeniem chorobowego. Czy były pracownik może sam zdecydować, kiedy i komu przekaże zaświadczenie o chorobie?
NIE
Zwolnienie pracownika nie powoduje, że może on dostarczyć zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy w dowolnym terminie. Taki dokument musi trafić do ZUS nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. Spóźnienie powoduje obniżenie o 25 proc. wysokości zasiłku przysługującego od ósmego dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia jego dostarczenia. Przy czym jeśli zwolniony z pracy nie otrzyma od byłego pracodawcy zaświadczenia ZUS Z-3, to dostarcza do ZUS tylko posiadane przez siebie dokumenty. A to oznacza, że obowiązkowo musi przekazać do swojego oddziału zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA i wypełnione oświadczenie ZUS Z-10, natomiast okres ostatniego zatrudnienia dokumentuje świadectwem pracy. W takim przypadku zakład sam zwróci się do byłego pracodawcy, aby ten obowiązkowo wystawił zaświadczenie na formularzu ZUS Z-3, w którym będzie wskazana podstawa zasiłku chorobowego z ostatniego roku ubezpieczenia.
Podstawa prawna
Art. 62 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Czy za każdym razem trzeba złożyć ZUS Z-10
Pracownica dużej firmy poważnie zachorowała. Pracodawca nie przedłużył jej umowy terminowej. Kolejne zwolnienie lekarskie musiała dostarczyć do ZUS. Dołączyła także „Oświadczenie w związku z roszczeniem o zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne” ZUS Z-10. Czy taki dokument będzie musiała dostarczyć, składając kolejne zwolnienia?
NIE
Ubezpieczony ubiegający się o przyznanie a następnie wypłatę przez ZUS zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy przypadającej po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, obowiązkowo musi złożyć oświadczenie o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby. Musi także potwierdzić, że nie ma prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także że nie podlega ubezpieczeniu społecznemu w KRUS. Wypełnione oświadczenie ZUS Z-10 składa się jednorazowo, przy pierwszym zwolnieniu płatnym przez ZUS za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego. Jednocześnie zainteresowany zobowiązuje się do niezwłocznego powiadomienia organu rentowego o zaistnieniu przesłanek powodujących utratę prawa do chorobowego. Jeśli osoba pobierająca zasiłek chorobowy nie poinformuje ZUS o pojawieniu się okoliczności mających wpływ na prawo do tych świadczeń, zostaną one uznane za nienależnie pobrane. Trzeba będzie je zwrócić wraz z odsetkami w wysokości i na zasadach określonych w przepisach prawa cywilnego.
Podstawa prawna
Art. 13 ust. 1, art. 18 i art. 22 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Art. 84 ust. 1 i 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).