Pracodawca powinien na własną rękę zweryfikować, czy kandydat do pracy był skazany, jeśli wprost z ustaw nie wynika, że potencjalny pracownik ma obowiązek dostarczyć stosowne zaświadczenie. Właściciel firmy może też zobowiązać go do złożenia tylko oświadczenia o niekaralności. Dla osób chcących pracować na niektórych stanowiskach uzyskanie zaświadczenia z Krajowego Rejestru Skazanych jest bezpłatne.
Czy nauczyciel musi udowodnić brak konfliktów z prawem
Od 10 lat pracuję w gminnej szkole podstawowej. Otrzymałam jednak propozycję pracy w liceum, które jest prowadzone przez starostwo powiatowe. Złożyłam podanie i odbyłam rozmowę kwalifikacyjną. Czy muszę dostarczyć zaświadczenie o niekaralności, skoro już w poprzedniej szkole składałam taki dokument?
TAK
Stosunek pracy z samorządowym nauczycielem nawiązuje się, jeśli posiada on pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z praw publicznych. Co więcej, nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne lub dyscyplinarne, lub postępowanie o ubezwłasnowolnienie. Musi posiadać kwalifikacje wymagane do zajmowanego stanowiska. Jednym z warunków zatrudnienia jest niekaralność za przestępstwa popełnione umyślnie. Dlatego też przed każdym nawiązaniem stosunku pracy nauczyciel zatrudniony w szkole samorządowej musi dostarczyć zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego. Nauczyciel nie ma takiego obowiązku przed każdorazowym rozpoczęciem nowego roku szkolnego. Taki wymóg jest przewidziany wyłącznie dla nowo zatrudnionych i przechodzących z jednej placówki do drugiej.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 8a ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).
Czy wojsko wymaga zaświadczenia o niekaralności
Skończyłem szkołę zawodową i chciałbym zostać żołnierzem zawodowym. Wojskowa Komenda Uzupełnień poinformowała mnie, że muszę wcześniej odbyć służbę przygotowawczą i wstąpić do Narodowych Sił Rezerwowych. Czy muszę dostarczyć wraz z wnioskiem o przyjęcie zaświadczenie o niekaralności?
NIE
Nowelizacja przepisów dotyczących powszechnej obrony doprowadziła do tego, że kandydat do służby przygotowawczej nie musi stawiać się osobiście w urzędzie lub sądzie, aby zdobyć zaświadczenie o niekaralności. W efekcie zwolniony też jest z opłat za wydanie tego dokumentu. Obowiązek sprawdzenia kandydata, czy nie był wcześniej karany, spoczywa na pracownikach WKU. Ci, po otrzymaniu dokumentów, muszą wystąpić o takie zaświadczenie. W efekcie po złożeniu wniosku i niezbędnych dokumentów trzeba się uzbroić w cierpliwość i czekać. Należy się liczyć z tym, że przeniesienie obowiązku sprawdzenia niekaralności kandydata na wojskową administrację terenową wydłuża czas oczekiwania na ewentualne powołanie do służby przygotowawczej. Dodatkowo armia zrezygnowała też z obowiązku dostarczania odpisu skróconego aktu urodzenia.
Zanim kandydat zgłosi się do WKU z myślą o służbie w armii, musi mieć ukończone co najmniej gimnazjum i 18 lat. Powinien też wcześniej stawić się do kwalifikacji wojskowej. Kolejna odbędzie się w przyszłym roku. Dopiero po stawieniu się do niej może się on ubiegać o służbę w NSR. Następnym etapem jest właśnie służba przygotowawcza. Ochotnik po jej zakończeniu i zdaniu egzaminu zostaje włączony do NSR.
Podstawa prawna
Par. 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia ministra obrony narodowej z 16 marca 2015 r. w sprawie służby przygotowawczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 449).
Pracodawca musi wyrazić zgodę na urlop na żądanie
Pracodawca musi wyrazić zgodę na urlop na żądanie

Zobacz również
Czy można sprawdzić kogoś bez jego wiedzy
Jako dyrektor przedszkola otrzymałem donos, że jeden z moich nauczycieli popełnił przestępstwo umyślne. Co prawda ma w teczce personalnej zaświadczenie o niekaralności, ale sprzed trzech lat. Czy mogę na własną rękę sprawdzić mojego pracownika w Krajowym Rejestrze Karnym?
TAK
Dyrektor placówki oświatowej ma prawo wystąpić z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o niekaralności pracownika. Takie uprawnienie dają mu przepisy ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym. Szef placówki może skorzystać z tego uprawnienia w dowolnym momencie trwania stosunku pracy nauczyciela. Może tego dokonać również, gdy dochodzi do przekształcenia się umowy terminowej w stałą. Dyrektorzy powinni z tego prawa skorzystać, jeśli np. nauczyciel otrzymuje akt mianowania po zdobyciu kolejnego stopnia awansu. Tym bardziej że nauczyciel, który otrzymał mianowanie, nie musi dostarczać ponownie zaświadczenia o niekaralności.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1036).
Czy urzędnik gminy musi mieć zaświadczenie
Przystąpiłem do naboru na stanowisko urzędnicze i wygrałem konkurs. Niestety sekretarz gminy powiedział mi, że muszę jeszcze dostarczyć zaświadczenie o niekaralności. Tłumaczył się tym, że w urzędzie mieli już taką sytuację, że nowy pracownik złożył fałszywe oświadczenie. Czy dostarczenie takiego dokumentu może warunkować zatrudnienie na stanowisku urzędniczym?
NIE
Jeśli pracodawca ma wątpliwości, co do prawdziwości oświadczenia, powinien sam wystąpić o zaświadczenie o niekaralności kandydata na pracownika. Tym bardziej że przepisy ustawy o pracownikach samorządowych nie nakładają na kandydata do pracy obowiązku dostarczenia takiego dokumentu. W takiej sytuacji pracodawca powinien wystąpić do Krajowego Rejestru Karnego o informację, czy kandydat (lub nawet zatrudniony już pracownik) spełnia warunki niekaralności wynikające z przepisów ustawy o pracownikach samorządowych. Wójt ma prawo wiedzieć, czy kandydat na stanowisko urzędnicze spełnia do tego wymogi formalne. Dlatego też najczęściej od takiej osoby wymaga się oświadczenia pod groźbą odpowiedzialności karnej, że nie była ona karana za przestępstwo umyślne. Weryfikacji tego oświadczenia pracodawca powinien dokonać we własnym zakresie i na własny koszt.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202 ze zm.).
Art. 6 ust. 10 ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1036).
Czy opiekun na kolonii musi być niekarany
Wspólnie z kolegą ubiegamy się o pracę wychowawców lub kierowników wypoczynku zimowego. Chcemy to robić w formie wolontariatu. Okazuje się, że samo podanie nie wystarczy. Dodatkowo wymagane jest zaświadczenie o niekaralności. Czy w związku z tym możemy je otrzymać bezpłatnie?
TAK
Opłata za zaświadczenie od ponad roku została obniżona z 50 do 30 zł, a osoby, które występują o taki dokument drogą elektroniczną, płacą zaledwie 20 zł. Jednocześnie wolontariusze kandydujący na wspomniane stanowiska są zwolnieni z opłat za zaświadczenie o niekaralności. Wychowawcą lub kierownikiem kolonii lub obozu nie może być osoba karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece (z wyjątkiem przestępstwa określonego w art. 209 kodeksu karnego). Zajmować nie mogą tych stanowisk osoby, które były skazane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii. Jako wychowawca nie może też pracować osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich albo opieką nad nimi lub obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz zbliżania się do określonych osób lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.
W celu potwierdzenia niekaralności kandydat na wychowawcę lub kierownika wypoczynku dzieci i młodzieży jest obowiązany przedstawić organizatorowi wypoczynku dzieci i młodzieży informację z Krajowego Rejestru Karnego. Kandydat na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku, który jednocześnie jest zatrudniony na podstawie przepisów, które zawierają warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie (np. nauczyciele), składa tylko w formie pisemnej oświadczenie o niekaralności za wspomniane przestępstwa.
Podstawa prawna
Art. 209 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 ze zm.).
Rozdział 7 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 124 ze zm.).
Art. 92a ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).