Subskrybuj nas na Youtube
Kilka dni temu usłyszałam od szefa propozycję nie do odrzucenia – pisze pani Karolina. – Jestem zatrudniona na umowę o pracę, plus część wynagrodzenia otrzymuję na podstawie umowy-zlecenia. Szef stwierdził, że sytuacja na rynku nie jest najlepsza, na umowie o pracę na podwyżkę nie mam co liczyć, ale jeśli rozpocznę własną działalność gospodarczą, pieniędzy dostanę nieco więcej i więcej zostanie mi też w kieszeni. Podobno będę też mogła płacić preferencyjne składki na ubezpieczenia. Zastanawiam się, czy przyjąć taką propozycję. Nie wiem, z jakimi kosztami muszę się liczyć. Kompletnie nie mam pojęcia, od czego zacząć – prosi o radę czytelniczka
/>
Prowadzenie własnej działalności, nawet jednoosobowej, faktycznie oznacza więcej obowiązków. Jeśli pani Karolina rozpocznie pozarolniczą działalność gospodarczą, to przede wszystkim będzie musiała zgłosić się do ubezpieczeń oraz rozliczać i opłacać składki, które będzie pobierał ZUS.
Działalność gospodarczą można rozpocząć już w dniu, w którym złoży się wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Można to zrobić nie tylko w urzędzie gminy lub miasta, ale również drogą elektroniczną. Na podstawie takiego zgłoszenia i danych przekazanych z urzędu ZUS przygotuje odpowiednie dokumenty, czyli zgłoszenie płatnika składek, informację o numerach rachunków bankowych i o adresach prowadzenia działalności. O część spraw trzeba też zadbać samemu. W ciągu siedmiu dni od rozpoczęcia działalności należy się zgłosić do obowiązkowych ubezpieczeń, czyli emerytalnego, rentowego, wypadkowego i zdrowotnego. Teoretycznie są one obowiązkowe, ale wszystko zależy od tego, czy początkujący przedsiębiorca ma więcej niż jeden tytuł do ubezpieczeń, podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników albo ma już uprawnienia do emerytury lub renty. Zakładamy, że pani Karolina nie spełnia żadnego z tych warunków, musi więc samodzielnie opłacać wspomniane ubezpieczenia.
Ubezpieczenie emerytalne to ponad 19 proc. podstawy wymiaru, rentowe – 8 proc. i chorobowe blisko 2,5 proc. Wysokość ubezpieczenia wypadkowego ustala się samodzielnie za każdy rok składkowy. Podstawą wymiaru jest kwota, jaką się zadeklaruje, nie może ona jednak być niższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W tym roku nie może być to kwota poniżej 2375,40 zł.
W tym miejscu naszej czytelniczce należą się wyjaśnienia. Teoretycznie dla osób, które rozpoczęły działalność gospodarczą i które w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziły innej pozarolniczej działalności, podstawa składek jest niższa przez 24 miesiące od dnia rozpoczęcia działalności, czyli stanowi minimum 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. W 2015 roku to 525 zł. Niestety, pani Karolina z takiego prawa nie będzie mogła skorzystać. Wszystko dlatego, że będzie ona wykonywać działalność na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego wykonywała pracę w tym samym lub poprzednim roku kalendarzowym na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczego stosunku pracy. Dlatego mimo rozpoczęcia pierwszej działalności pani Karolina musi liczyć się z tym, że w kieszeni zostanie jej znacznie mniej pieniędzy. Jeśli więc to szef poinformował ją o niższych stawkach, wprowadził ją w błąd.
Przy prowadzeniu działalności należy też opłacić składkę na ubezpieczenia zdrowotne, która wynosi 9 proc. podstawy jej wymiaru. Ta z kolei to zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w ostatnim kwartale poprzedniego roku kalendarzowego, łącznie z wypłatami z zysku. W tym roku kwota ta nie może być niższa niż 3104,57 zł. Trzeba też pamiętać, że składka jest miesięczna i niepodzielna, trzeba więc ją opłacić w pełnej wysokości za cały miesiąc. Dlatego nawet przy niezdolności do pracy składka się nie zmniejsza.
Pani Karolina nie będzie mogła też zapomnieć o opłacaniu za siebie składki na Fundusz Pracy. Takiego obowiązku nie mają tylko kobiety po 55. i mężczyźni po 60. roku życia. Nie trzeba też jej płacić, jeśli podstawa wymiaru składki w przeliczeniu na miesiąc jest niższa od minimalnego wynagrodzenia.
Opłaty za wszystkie wymienione składki należy wpłacić na wskazane przez ZUS rachunki bankowe, na każde ubezpieczenie jest inny numer. Uwaga! Składki należy płacić w formie bezgotówkowej. Mikroprzedsiębiorcy mogą skorzystać z przekazu pocztowego.
Jest też dobra informacja dla prowadzących działalność i opłacających składki tylko za siebie. Nie trzeba składać deklaracji rozliczeniowej za kolejne miesiące, jeśli nie zmieniają się dane wykazane w ostatnio złożonej deklaracji. Przy zawieszeniu działalności należy złożyć ten dokument za dany miesiąc. ©?
Uwaga
Przy rozliczaniu składek wyłącznie na własne ubezpieczenie należy je opłacić za każdy miesiąc, w którym podlegało się ubezpieczeniom choćby przez jeden dzień. Ważny jest też termin: płacimy do dziesiątego dnia miesiąca za poprzedni miesiąc
Kto pracuje na rzecz dawnego pracodawcy, nie ma ulgowych składek
Pani Karolina rozpocznie prowadzenie własnej działalności na rzecz byłego pracodawcy, będzie też wykonywała tę samą pracę. Poniżej przedstawiamy wyliczenie, na jaką wysokość składki musi się przygotować, zakładając, że opłaci dobrowolne ubezpieczenie chorobowe lub nie będzie go płacić.
| Podstawa 2375,40 zł | Z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym | Bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego |
| Ubezpieczenia społeczne | 754,67 zł, czyli● emerytalne – 463,68 zł,● rentowe – 190,03 zł,● chorobowe – 58,20 zł,● wypadkowe – 42,76 zł | 696,47 zł |
| Ubezpieczenia zdrowotne | 279,41 zł | 279,41 zł |
| Fundusz Pracy | 58,20 zł | 58, 20 zł |
Podstawa prawna
Art. 6, 9, 16–18, 22 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 121).