Atrakcyjne dopłaty dla doświadczonych funkcjonariuszy, którzy zamiast przechodzić na emeryturę, zostaną na służbie, stanęły pod znakiem zapytania.
Taki wniosek płynie z opinii resortu finansów do projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Znajduje się on obecnie na etapie uzgodnień.
Projekt przewiduje m.in. wprowadzenie dla funkcjonariuszy policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa i Państwowej Straży Pożarnej mających wysługę powyżej 25 lat świadczenia motywacyjnego w wysokości 1,5 tys. zł miesięcznie, a dla osób mających wysługę powyżej 28 lat i 6 miesięcy – 2,5 tys. zł miesięcznie. Ma to przekonać najbardziej doświadczonych mundurowych do pozostania w służbie pomimo formalnej możliwości przejścia na emeryturę.
W projekcie uregulowano, że świadczenie motywacyjne ma być przyznawane funkcjonariuszom na ich wniosek skierowany do bezpośredniego szefa, który przekaże go (wraz ze swoją opinią) do przełożonego właściwego w sprawach osobowych. W opinii uwzględniane będą (oprócz ostatniej okresowej oceny służbowej) stopień trudności, złożoność i sposób realizacji zadań wykonywanych przez funkcjonariusza oraz uzyskiwane efekty.
Dodatek nie będzie przysługiwał mundurowemu skazanemu prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo (w tym skarbowe) lub któremu wymierzono karę dyscyplinarną. Zostanie mu on też odebrany w przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa powyżej, oraz wtedy, gdy nie będzie się wywiązywał z realizacji zadań służbowych albo znaczno obniży się efektywność jego służby.

Zastrzeżenia MF

Uwagi do projektu, które stawiają go pod znakiem zapytania, ma jednak Ministerstwo Finansów. Resort w swojej opinii sugeruje, że w świetle panującej pandemii COVID-19 i trudnych do przewidzenia dalszych skutków społeczno-gospodarczych i finansowych z nią związanych należy poważnie rozważyć konieczność wprowadzania akurat w tym czasie rozwiązań, które powodują dodatkowe wydatki dla budżetu państwa.
Ale to nie wszystko. Dalej MF wskazuje, że po zakończeniu realizacji działań związanych z przeciwdziałaniem epidemii i jej konsekwencjom należałoby dokonać ponownej oceny skutków finansowych projektu, które uwzględniałyby realne możliwości budżetu państwa.
Zapytaliśmy co na to Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA). W odpowiedzi otrzymaliśmy jedynie informację, że projektem zajmie się Stały Komitet Rady Ministrów.
Gdyby decyzja o dalszym procedowaniu projektu jednak zapadła, Ministerstwo Finansów rekomenduje przesunięcie daty wejścia w życie ustawy. Zaproponowany termin 1 lipca 2020 r. jest zdaniem resortu finansów nierealny. MF argumentuje, że w budżecie państwa na 2020 r. nie ma pieniędzy na sfinansowanie proponowanych rozwiązań. Proponuje, aby regulacje te, w przypadku podjęcia decyzji dotyczącej dalszego procedowania, weszły w życie nie wcześniej niż od 1 stycznia 2021 r.

Związki rozczarowane

– Nawet samo przesunięcie terminu wejścia w życie projektowanych regulacji dotyczących świadczenia motywacyjnego może mieć poważne negatywne konsekwencje dla naszej formacji – uważa Andrzej Szary z NSZZ Policjantów.
Podkreśla, że w tym roku lub na początku następnego kilkuset doświadczonych policjantów może odejść ze służby. – Taki dodatek mógłby ich przekonać do zmiany decyzji – wskazuje.
Zaznacza, że sytuacja jest bardzo trudna, bo liczba wakatów w policji stale się powiększa, a młodzi ludzie nie garną się do służby.
– Tym bardziej konieczne jest zatrzymanie jeszcze przez kilka lat doświadczonych funkcjonariuszy – podkreśla związkowiec.
Nie przekonują go też argumenty finansowe, które miałyby stać za decyzją o wstrzymaniu prac nad projektem. Jak bowiem zaznacza, wydatki na świadczenia motywacyjne zostaną skompensowane przez zmniejszenie wydatków Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA.

Inni też będą chcieli

Resort finansów obawia się też, że w przypadku przyjęcia rozwiązań dotyczących świadczenia motywacyjnego dla funkcjonariuszy podległych MSWiA również inne służby mundurowe oraz pozostali pracownicy państwowej sfery budżetowej mogliby domagać się podobnych uprawnień. A to z kolei będzie generować kolejne dodatkowe skutki dla budżetu – podkreśla MF.
To prawdopodobne, bo już podczas konsultacji projektu Ministerstwo Sprawiedliwości upomniało się o podległą mu Służbę Więzienną i sugerowało rozszerzenie katalogu beneficjentów świadczenia motywacyjnego o funkcjonariuszy tej służby.

Inne mankamenty

Resort finansów ma też obiekcje co do wysokości zaproponowanych świadczeń (przypomnijmy – 1,5 tys. i 2,5 tys. w zależności od stażu). W swojej opinii wskazuje, że ich wysokość może wywołać wrażenie nadmiernego uprzywilejowania służb w stosunku do innych pracowników sfery budżetowej, np. nauczycieli, pielęgniarek, ratowników medycznych.
Kwoty te wydają się MF szczególnie wysokie, jeśli porówna się je z wysokością świadczeń emerytalnych i rentowych z ZUS. Jak podkreśla resort finansów, średnie świadczenie w 2019 r. wynosiło 2236,84 zł, a najczęściej wypłacane 1065,60 zł.
– Zaproponowane kwoty nie są duże, jeśli się weźmie pod uwagę obłożenie pracą funkcjonariuszy oraz to, że chodzi o grupę najbardziej doświadczonych mundurowych. A takich nigdy za wiele – zaznacza Szary.
Obiekcje do projektu ma też Rządowe Centrum Legislacji, które krytycznie odnosi się do kryteriów przyznawania świadczenia zakładających ich dużą uznaniowość. RCL kwestionuje również brak możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego od decyzji o odmowie przyznania lub pozbawieniu świadczenia. Braku tej możliwości nie usprawiedliwiają kwestie związane z oszczędnością środków finansowych przeznaczonych na wypłatę świadczeń ani zasady służbowej podległości funkcjonariuszy wobec ich przełożonych.
6865 wakatów jest w policji
4185 funkcjonariuszy policji skończyło 50. rok życia
576 policjantów ma staż powyżej 30 lat
(stan na 1 kwietnia 2020 r.)
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów