W przypadku długotrwałej choroby pracownika czy ciąży pracownicy, pracodawca może powierzyć ich obowiązki innym zatrudnionym, także bez ich zgody.

Jeżeli pracownik przebywa przez długi okres czasu na zwolnieniu lekarskim lub jest nieobecny z innych usprawiedliwionych przyczyn, pracodawca może zatrudnić na jego miejsce pracownika na zastępstwo. Zobacz, jakie prawa przysługują pracownikowi zatrudnionemu na zastępstwo>> Pod pewnymi warunkami może zadania chorego zlecić innym zatrudnionym osobom.

Rozszerzenie zakresu obowiązków pracownika. Zasadniczo pracodawca może po prostu nałożyć na jednego z pracowników dodatkowe obowiązki, jeśli wynikają one z rodzaju pracy określonego w umowie o pracę. W przypadku, gdy w umowie rodzaj pracy został zakreślony bardzo ogólnie, pracodawca ma szerokie możliwości samodzielnego uszczegółowienia zakresu obowiązków pracownika i w efekcie powierzenia mu nowych zadań. Co powinna zawierać umowa o pracę, dowiesz się tutaj>>

POSŁUCHAJ PORADY: Zatrudnienie zastępstwa dla pracownika na zwolnieniu lekarskim



Natomiast w sytuacji, gdy umowa zawiera dokładny spis obowiązków pracownika, to zakres zadań zatrudnionego może zostać zmodyfikowany tylko przez zmianę umowy (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z 11 lutego 2010 r., sygn. akt I PK 185/09). Pracodawca musi wtedy zawrzeć z pracownikiem porozumienie zmieniające (regulowane przepisami kodeksu cywilnego i oparta na wyrażeniu woli stron umowy), albo wręczyć mu wypowiedzenie zmieniające, które przy odmowie przyjęcia nowych warunków przez pracownika prowadzi do rozwiązania umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia. O szczegółach wypowiedzenia zmieniającego przeczytasz tutaj>>

Inna praca przez 3 miesiące. Pracodawca ma jeszcze jedną możliwość - może okresowo powierzyć pracownikowi inne obowiązki w czasie przestoju lub kiedy jest to tymczasowo niezbędne ze względu na dobro firmy. Pracodawca może więc skierować podwładnego do pracy innej niż dotychczasowa, bez potrzeby wypowiadania warunków pracy bądź zawierania porozumienia zmieniającego, jeśli:

  • wynika to z uzasadnionych potrzeb firmy,
  • okres wykonywania innych obowiązków nie przekracza 3 miesięcy w roku kalendarzowym,
  • powierzona praca odpowiada kwalifikacjom pracownika,
  • zachowane zostało co najmniej dotychczasowe wynagrodzenie.

Przesłanki te powinny zostać spełnione łącznie. Przez uzasadnione potrzeby pracodawcy należy rozumieć potrzeby związane z działalnością zakładu pracy czy organizacją pracy, dotyczące na przykład reorganizacji firmy, okresowych zmian w zapotrzebowaniu na pracę lub konieczności zastępstwa innego pracownika.

Ponadto, powierzona praca powinna także odpowiadać kwalifikacjom pracownika, przez które należy rozumieć nie tylko wykształcenie danej osoby, ale również jej doświadczenie zawodowe, faktyczne umiejętności oraz właściwości psychofizyczne. Umiejętności pracownika powinny znaleźć choć częściowe zastosowanie w nowej pracy, a zlecone pracownikowi zadania nie mogą być ani za niskie, ani zbyt wysokie w stosunku do kwalifikacji zatrudnionego. Przykładowo, zmuszenie więc technika chemika do sprzątania stanowi naruszenie prawa (wyrok SN z dnia 8 maja 1997 r., I PKN 131/97).

Wreszcie zmiana pracy nie może powodować obniżenia wynagrodzenia pracownika - jeżeli na nowym stanowisku dana osoba zarabia mniej, przysługuje jej wyrównanie przynajmniej do poprzednich zarobków.

Zasadniczo, jeśli szef powierzy dodatkowe obowiązki pracownikowi, zatrudniony nie może sprzeciwić się poleceniu pracodawcy, chyba że jest to sprzeczne z umową o pracę lub bezprawne, jak w przypadku powierzenia pracy na 6 miesięcy w danym roku kalendarzowym czy skierowania do pracy wymagającej zbyt wysokich kwalifikacji. Pracownik może wtedy odmówić wykonania polecenia i nie grozi mu wtedy rozwiązanie umowy o pracę. Kiedy nie trzeba wykonywać polecenia szefa przeczytasz tutaj>>