Subskrybuj nas na Youtube
Od nowego roku pracodawcy muszą liczyć się z wyższymi karami za powierzenie pracy obcokrajowcowi bez zezwolenia lub oświadczenia. W grę wchodzą też nowe wykroczenia.
Podwyższenie grzywien za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców (tzn. bez zezwolenia na pracę lub oświadczenia) oraz nowe typy czynów zabronionych to zmiany, które wprowadziła uchwalona w lipcu ubiegłego roku nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Weszły one w życie 1 stycznia 2018 r.
Co nowego
W przypadku niektórych typów czynów zabronionych wysokość możliwych do nałożenia grzywien została podniesiona do 30 tys. zł – podczas gdy do końca 2017 r. groziła za nie grzywna w wysokości maksymalnie 10 tys. zł. Z kolei bardzo wysoką sankcję przewidziano względem osób, które bez wpisu do rejestru agencji zatrudnienia prowadzą działalność w zakresie pracy tymczasowej lub pośrednictwa pracy polegającą na kierowaniu osób do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych. Można nałożyć na nie grzywnę w wysokości nawet 100 tys. zł. Dotychczas nie mogła być ona wyższa niż 5 tys. zł.
Rozszerzeniu uległ także katalog wykroczeń. Nowe typy czynów zabronionych to przykładowo:
niedopełnienie obowiązków związanych z zakwaterowaniem cudzoziemca pracującego w roli pracownika sezonowego,niepowiadomienie pisemnie w ciągu 7 dni starosty, który wydał zezwolenie na pracę sezonową, przez prowadzących agencję pracy tymczasowej lub działających w jej imieniu, m.in. o zmianie siedziby czy przejściu zakładu pracy,powierzenie pracy cudzoziemcowi na podstawie oświadczenia i niepoinformowanie o tym pisemnie właściwego powiatowego urzędu pracy (PUP),przekazanie PUP nieprawdziwych informacji o podjęciu, niepodjęciu lub zakończeniu pracy przez cudzoziemca na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy,niezawarcie z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej.
Kiedy możliwe
Nałożenie grzywny musi być konsekwencją stwierdzenia, że prowadzona przez dany podmiot działalność jest niezgodna z przepisami dotyczącymi zatrudnienia cudzoziemców. Dokonuje się tego podczas kontroli legalności zatrudnienia. Do jej przeprowadzenia uprawnione są Państwowa Inspekcja Pracy i Straż Graniczna. [RAMKA]
Tryb nakładania kary w postępowaniu wykroczeniowym może być dwojaki. Organy PIP oraz Straży Granicznej są uprawnione do nałożenia grzywny w wysokości do 2 tys. zł. Jeżeli do tego nie dochodzi – kierują do sądu wniosek o ukaranie, a ten może skazać obwinionego na grzywnę w wysokości określonej w ustawie.
Czy jest się czego bać
Trudno jednoznacznie określić, czy wzrost wysokości ustawowego zagrożenia karą przełoży się na wysokość grzywien nakładanych w praktyce. Zmiany dotyczą bowiem w szczególności tych typów czynów zabronionych, za których popełnienie dotychczas groziły grzywny w wysokości od 20 zł do 10 tys. zł (a od 1 stycznia 2017 r. – do 30 tys. zł). W dotychczasowej praktyce często natomiast zdarzało się, że nałożona kara nie przekraczała wysokości 3 tys. zł.
Począwszy od nowego roku, w przypadku wymienionej kategorii czynów zabronionych, grzywna nie może już zostać nałożona poniżej tej ostatniej wysokości. Można też założyć – z dość dużą dozą pewności – że podwyższenie dopuszczalnych limitów grzywien pociągnie za sobą realny wzrost w wysokościach nakładanych kar. Przy czym oczywiście sąd może nałożyć grzywnę tylko w granicach wskazanych w przepisie, tj. pomiędzy minimalną a maksymalną wysokością potencjalnej kary (według swojego uznania, oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu i biorąc pod uwagę cele kary).
Nie należy także tracić z pola widzenia, że przedsiębiorca, który złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika (w tym w zakresie naruszania przepisów o zatrudnianiu cudzoziemców), może także podlegać surowszej odpowiedzialności – nie wykroczeniowej, a karnej. I tu musi się liczyć z karą pozbawienia wolności do lat 2 włącznie. Przestępstwo to jest ścigane z oskarżenia publicznego, tj. prokurator nie potrzebuje żadnego wniosku, by wszcząć postępowanie. Wprost przeciwnie – może to zrobić na podstawie własnych, indywidualnych ustaleń.
Kto i za co może zostać ukarany
| Przewinienie | Sankcja do 31 grudnia 2017 r... | ...i od 1 stycznia 2018 r. |
| Za nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcowi | Kara grzywny dla pracodawcy od 3000 zł do 5000 zł | Kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł |
| Za nielegalną pracę w Polsce | Kara grzywny dla pracownika nie niższa niż 1000 zł | Bez zmian |
| Za doprowadzenie cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy poprzez wprowadzenie go w błąd, wyzyskanie błędu, wykorzystanie zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania | Kara grzywny od 20 zł do 10 000 zł | Kara grzywny od 3000 zł do 30 000 zł |
| Za żądanie od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego dokumentu uprawniającego do wykonywania pracy | Kara grzywny od 3000 zł do 5000 zł | Kara grzywny od 3000 zł do 30 000 zł |
| Za doprowadzenie innej osoby do powierzenia cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy poprzez wprowadzenie jej w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania | Kara grzywny do 10 000 zł | Bez zmian |
| Za niedopełnienie obowiązku pisemnego poinformowania wojewody w ciągu 7 dni o zmianach w zakresie wykonywania pracy przez cudzoziemca | Kara grzywny od 100 zł do 5000 zł | Bez zmian |
| Za powierzanie zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej cudzoziemcowi, który został skierowany przez podmiot niebędący agencją zatrudnienia | Kara grzywny nie niższa niż 3000 do 5000 zł | Bez zmian |
| Dla prowadzących agencję pracy tymczasowej lub działających w jej imieniu, za nie powiadomienie pisemnie w ciągu 7 dni starosty, który wydał zezwolenie na pracę sezonową, min. o zmianie siedziby czy przejściu zakładu pracy | Brak | Kara grzywny od 200 zł do 2000 zł |
| Za nie dopełnienie obowiązków związanych z zakwaterowaniem cudzoziemca pracującego w roli pracownika sezonowego | Brak | Kara grzywny od 200 zł do 2000 zł |
| Dla pracodawcy, który powierza pracę cudzoziemcowi na podstawie oświadczenia i nie poinformuje pisemnie właściwego PUP o podjęciu lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca bądź przekazuje nieprawdziwe informacje o podjęciu, niepodjęciu lub zakończeniu pracy przez cudzoziemca na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi | Brak | Kara grzywny od 20 zł do 5000 zł |
| Dla pracodawcy, który nie zawrze z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej | Brak | Kara grzywny od 200 zł do 2000 zł |
Podstawa prawna
Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1065 ze zm.).
Ustawa z 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1543).