Wigilia 2025 dniem wolnym od pracy. Kto mimo święta musi pracować? Pełna lista wyjątków z Kodeksu pracy

Choć nowe przepisy przynoszą ulgę większości pracującym Polakom, to katalog wyjątków jest długi i precyzyjnie opisany w Kodeksie pracy. I to właśnie te wyjątki budzą największe emocje.

Wigilia 2025 jest wolna - ale nie dla wszystkich. Dlaczego część Polaków i tak pójdzie do pracy?

Zmiana, którą wielu Polaków przyjęło z entuzjazmem, od początku niosła ze sobą pewien haczyk. Ustawodawca dodał Wigilię do katalogu dni wolnych, ale nie zmienił listy wyjątków, które pozwalają na pracę w święta. A ta lista, jak wynika z Kodeksu pracy (art. 151¹⁰), jest bardzo szeroka i obejmuje zarówno służby ratujące życie, jak i branże, bez których codzienne funkcjonowanie kraju byłoby niemożliwe.

I tu właśnie zaczyna się prawdziwa historia Wigilii 2025: jedni wreszcie odpoczną, inni znów nastawią budzik na 5:30.

Kto musi pracować w Wigilię 2025? Prawo mówi jasno - lista jest dłuższa, niż myślisz

To kluczowe pytanie, które w listopadzie i grudniu 2025 zadają sobie miliony pracowników. Zgodnie z art. 151¹⁰ Kodeksu pracy (Dz.U., zaktualizowany 27.10.2025) praca w święta jest dozwolona w ściśle określonych przypadkach - i to właśnie one decydują, kto nie dostanie wolnego 24 grudnia. Oto pełna lista, oparta na obowiązujących przepisach.

Służby ratunkowe pracują mimo świąt - oni nie mają prawa do wolnej Wigilii 2025

Nie ma Wigilii bez bezpieczeństwa, a bezpieczeństwa bez ludzi w mundurach. Dlatego wiele zawodów mundurowych będzie w tym dniu pracować, w tym:

• straż pożarna
• policja
• pogotowie ratunkowe
• ratownicy medyczni
• GOPR i TOPR
• straż graniczna
• wojsko (dyżury i operacyjne służby).

To jedna z niewielu grup, które nawet w nowo wprowadzane święta nie zyskują nic - ich obowiązki są ważniejsze niż kalendarz.

Wielu z nich Wigilię zje przy zbiorczym stole w remizie.

Służba zdrowia pracuje w Wigilię 2025. Szpitale nie mogą się zatrzymać nawet na jeden dzień

Szpitale nie działają „od poniedziałku do piątku”. Jeśli ktoś trafi na SOR 24 grudnia, musi być ktoś, kto poda leki, wykona badania, przeprowadzi operację.Dlatego tego dnia pracują(art. 151¹⁰ pkt 9 lit. f–g):

• lekarze i pielęgniarki
• ratownicy medyczni
• położne
• diagności laboratoryjni
• personel techniczny i pomocniczy
• pracownicy domów pomocy społecznej
• opiekunowie całodobowi.

Dla wielu z nich Wigilia to najtrudniejszy dyżur w roku: emocjonalny, intensywny i zawsze pełen nagłych przypadków.

Transport w Wigilię 2025 działa normalnie. Kierowcy, kolejarze i lotniska pracują pełną parą

Pociągi, autobusy, tramwaje, metro - tego nie da się zatrzymać, bo ludzie muszą wrócić do domów. Pracują (art. 151¹⁰ pkt 5):

• maszyniści
• kierowcy autobusów i komunikacji miejskiej
• operatorzy metra i tramwajów
• pracownicy lotnisk, kontroli i obsługi
• pracownicy dworców i portów
• kolejarze i dyspozytorzy.

To dzięki nim tysiące rodzin zdążą na kolację wigilijną.

Prąd, woda i ogrzewanie muszą działać. Dlatego energetyka pracuje także w Wigilię 2025

Jeśli w Wigilię zabrakłoby prądu, wody lub ogrzewania – święta zamieniłyby się w chaos. To dlatego, zgodnie z art. 151¹⁰ pkt 2 Kodeksu pracy, pracę w święta dopuszcza się w ruchu ciągłym i gospodarce komunalnej. W praktyce oznacza to dyżury:

• elektrowni i elektrociepłowni
• sieci elektroenergetycznych
• wodociągów i kanalizacji
• zakładów gazowniczych
• MPO i służb czystości

Ich praca jest niewidoczna, dopóki czegoś nie zabraknie.

Gastronomia i hotele pracują w Wigilię 2025. To dla nich jeden z najtrudniejszych dni roku

Choć większość restauracji będzie zamknięta, sektor hotelowy działa pełną parą. W Wigilię pracują (art. 151¹⁰ pkt 9 lit. c–d):

• kucharze i pomoc kuchenna
• kelnerzy (zwłaszcza w hotelach)
• recepcjoniści
• pracownicy obiektów turystycznych
• obsługa spa i hoteli.

W wielu miejscach Wigilia to… najbardziej dochodowy dzień sezonu zimowego.

Kina, muzea i ośrodki turystyczne w Wigilię 2025. Te miejsca będą otwarte mimo świąt

To może zaskakiwać, ale zgodnie z prawem w święta mogą działać obiekty kulturalne i turystyczne (o ile się na to zdecydują).Dlatego dyżury odbędą m.in.:

• kina (świąteczne seanse cieszą się dużą popularnością)
• teatry i filharmonie (jeśli organizują wydarzenia)
• muzea i centra wystaw
• ośrodki wypoczynkowe i narciarskie.

Sklepy w Wigilię 2025 — zakaz handlu, ale ta lista wyjątków Cię zaskoczy

Wielu Polaków słysząc „Wigilia wolna” zakłada, że wszystkie sklepy będą zamknięte. Ale to nieprawda. Ustawa o zakazie handlu + art. 151⁹b Kodeksu pracy pozostawiają szereg wyjątków.

W Wigilię 2025 otwarte będą m.in.:

• stacje paliw
• apteki i dyżury apteczne
• kioski: prasa, bilety, lotto, tytoń
• kwiaciarnie
• sklepy z pamiątkami, dewocjonaliami
• placówki pocztowe
• sklepy na dworcach i lotniskach
• sklepy, gdzie pracuje właściciel lub rodzina (bez umowy)

To oznacza, że pracę tego dnia odbędą m.in. farmaceuci, kasjerzy w stacjach paliw, sprzedawcy w kioskach i właściciele małych sklepów.

Zleceniobiorcy i B2B nie mają wolnej Wigilii 2025. Prawo nie chroni ich jak pracowników

Zleceniobiorcy i osoby współpracujące na B2B nie mają żadnej ochrony wynikającej ze świąt. Ustawa dotyczy wyłącznie stosunku pracy. Oznacza to, że:

• zleceniobiorcy pracują, jeśli zleceniodawca tak zdecyduje,
• umowa w ramach B2B traktuje Wigilię jak zwykły dzień roboczy,
• wynagrodzenie zależy od umowy, nie od kalendarza.

Ten punkt budzi największe kontrowersje. Oczywiście, bardzo często strony umów umawiają się na wolne święta, ale jest to wyłącznie ich wola, a nie obowiązek wynikający z ustawy.

Ile płacą za pracę w Wigilię 2025? Sprawdź, komu należy się dodatek, a komu wolne

Prawo jest jasne: kto pracuje w święto, musi dostać inny dzień wolny lub dodatek (art. 151¹¹ Kodeksu pracy). Oznacza to:

• dzień wolny w okresie rozliczeniowym
• a jeśli nie da się go dać – dodatek za każdą godzinę pracy w święto

Dla wielu pracowników to realna korzyść: świąteczne zmiany bywają najlepiej płatne w całym grudniu.

Kto ma wolne w Wigilię 2025? Ponad 12 milionów pracowników odpocznie po raz pierwszy

Z wolnej Wigilio ucieszy się zdecydowana większość Polaków. Są to przede wszystkim pracownicy takich miejsc jak:

• biura i administracja
• urzędy
• szkoły i przedszkola
• korporacje
• produkcja bez ruchu ciągłego
• handel wielkopowierzchniowy (zamknięty całkowicie)

Dla tej grupy Wigilia w środku tygodnia oznacza nawet 5 dni wolnego (środa–niedziela).

Najczęstsze pytania pracowników o Wigilię 2025

Czy Wigilia 2025 to pełnoprawne święto?
Tak, od lutego 2025 roku.

Czy wszystkie sklepy są zamknięte?
Większość tak, ale liczne wyjątki działają legalnie.

Czy mogę odmówić pracy w szpitalu?
Nie - jeśli masz normalny grafik, Wigilia to dzień jak każde święto.

Czy muszę pracować na zleceniu?
Zależy od zapisów umowy.

Czy dostanę dodatek?
Tak, jeśli pracodawca nie może dać dnia wolnego.

Podstawa prawna i dokumenty

• Kodeks pracy – Rozdział VII. Praca w niedziele i święta, art. 151⁹–151¹¹ (Dz. U., aktualizacja z 27.10.2025)
• Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz niektóre inne dni – obowiązuje na podstawie art. 151⁹b Kodeksu pracy