Kiedy można ogłosić upadłość konsumencką i na czym to polega? Porady dla dłużników

Upadłość konsumencka jest rozwiązaniem, na które decyduje się coraz większa liczba osób chcących w końcu uwolnić się od ciężaru długu. Choć sama procedura nie należy do prostych i szybkich, zapewnia nowy, świeży start. Na ogłoszenie upadłości nie można jednak pozwolić sobie w każdej sytuacji. Jakie warunki trzeba spełnić, aby móc skorzystać z tego rozwiązania?

Głównym celem ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest oddłużenie danej osoby oraz umorzenie części lub całości zobowiązania, choć to ostatnie rzadko występuje. Postępowanie upadłościowe jest procedurą sądową i to właśnie sąd decyduje o ogłoszeniu upadłości. We wcześniejszych latach z tej możliwości korzystali głównie przedsiębiorcy. Dziś jednak procedura jest dostępna dla osób fizycznych, które nie są w stanie spłacić swoich zobowiązań.

Na czym polega upadłość konsumencka?

Pierwszym krokiem rozpoczynającym całą procedurę jest złożenie w sądzie wniosku o upadłość. Warto dodać, że ta możliwość przysługuje zarówno osobom, których problemy finansowe wynikają ze zbiegu nieszczęśliwych przypadków, jak i tym, którzy działali w sposób umyślny i niedbały. Celem ogłoszenia upadłości jest maksymalne zaspokojenie wierzycieli.

Sąd ustala komu, w jakim terminie i w jakiej kwocie dłużnik musi zwrócić pieniądze. Uwzględnia przy tym zarówno koszty jego utrzymania, jak i zarobki. Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej zobowiązania są rozkładane na raty. Część długu zazwyczaj ulega umorzeniu, dzięki czemu zadłużony może rozpocząć nowe życie. Poza tym połowa jego zarobków podlega ochronie oraz ma możliwość zachowania niezbędnego w życiu majątku ruchomego.

Kiedy można ogłosić upadłość konsumencką?

Możliwość ogłoszenia upadłości konsumenckiej przysługuje osobom, które nie prowadziły działalności gospodarczej w momencie ogłoszenia bankructwa. Wniosku nie można jednak złożyć ot tak. Przed ogłoszeniem upadłości konieczne jest dokonanie uczciwej oceny sytuacji dłużnika, czym zazwyczaj zajmują się wyspecjalizowane w tej dziedzinie kancelarie. Trzeba mieć na uwadze, że zadłużony musi spełnić pewne warunki, aby móc skorzystać z tego rozwiązania. O czym dokładnie mowa?

• Upadłość może ogłosić tylko osoba będąca w stanie niewypłacalności. Ten stan oznacza, że dłużnik nie jest w stanie uregulować wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a opóźnienie w ich regulacji wynosi więcej niż 3 miesiące.
• Z tego rozwiązania mogą skorzystać osoby, które nie ogłosiły upadłości konsumenckiej w przeciągu ostatnich 10 lat.

Warto zaznaczyć, że to opisywane prawo nie przysługuje osobom, które mają możliwość spłaty swoich długów w terminie krótszym niż 3 miesiące, są akcjonariuszami lub komandytariuszami spółki i odpowiadają za jej długi oraz w sytuacji, gdy w ciągu ostatnich 10 lat dłużnik wykonał czynności powodujące pokrzywdzenie wierzycieli.

W momencie ogłoszenia upadłości, majątkiem dłużnika i spłatą zobowiązań zaczyna zajmować się syndyk. Odpowiada on za zaspokojenie wierzycieli. Bardzo ważną kwestią jest to, że w takiej sytuacji zadłużony traci prawo do zarządzania swoim majątkiem. Może jednak kontynuować pracę zawodową oraz ma zapewniony dach nad głową. Nic też nie stoi na przeszkodzie, aby po ogłoszeniu upadłości rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej.

Ile trwa postępowanie upadłościowe?

Cały proces składa się z kilku etapów. Po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, jest on rozpatrywany przez sąd, co zajmuje zwykle kilka miesięcy. Jeśli sąd przychyli się do wniosku, ogłasza upadłość i przydziela do sprawy syndyka. Kolejnym ważnym elementem jest przygotowanie planu likwidacyjnego. Ostatni etap to spieniężenie majątku dłużnika i tym samym zaspokojenie wierzycieli.

Prawo nie reguluje, ile powinno trwać takie postępowanie. Wiadomo jedynie, że plan spłaty wierzycieli nie może być realizowany dłużej niż 36 miesięcy, czyli 3 lata. Dotyczy to jednak sytuacji, gdy problemy finansowe były spowodowane chorobą lub innymi ciężkimi doświadczeniami życiowymi. Jeśli przyczyną niewypłacalności było umyślne działanie lub rażące niedbalstwo, plan spłaty może zostać rozłożony na czas od 36 do 84 miesięcy, czyli maksymalnie 7 lat.

Gdy po sprzedaży mienia nie da się spłacić wszystkich zobowiązań, reszta zostaje umorzona. Długość trwania postępowania upadłościowego w dużej mierze zależy od tego, czy dłużnik posiada jakiś majątek oraz czy można łatwo go spieniężyć. Proces może się też wydłużyć, jeśli wierzyciele zaskarżą decyzję sądu.

Skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Choć decyzja o ogłoszeniu upadłości jest dla wielu osób jedynym sposobem na wyjście ze spirali długów, trzeba pamiętać, że jej skutki są bardzo poważne. Jednym z kluczowych jest likwidacja majątku, w tym sprzedaż domu, działki, samochodu, czy dzieł sztuki. Dłużnik otrzyma jedynie część kwoty, która pozwoli mu wynająć lokum na czas 12-24 miesięcy.

Poza tym utraci połowę dochodów, a informacja o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej zostanie upubliczniona. To z kolei wiąże się z brakiem możliwości zaciągnięcia kredytu, przynajmniej na czas spłaty wierzycieli. Dłużnik może mieć też ograniczony dostęp do konta osobistego. Warto dodać, że w przypadku zatajenia części długów, dłużnikowi grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.