Usuwanie skutków powodzi

Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie, jest bezpośrednią konsekwencją wejścia w życie ustawy z 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw.

Projekt przewiduje dwa główne obszary zmian:

  • przedłużenie okresu umorzenia składek,
  • doprecyzowanie warunków umorzenia.

Przedłużenie okresu umorzenia składek

W obecnym stanie prawnym pomoc w formie umorzenia należności z tytułu:

  • składek na ubezpieczenia społeczne,
  • składek zdrowotnych,
  • składek na inne fundusze publiczne

Zgodnie z założeniami projektu, uzasadnieniem dla przedłużenia okresu pomocowego są:

  • utrzymujące się skutki powodzi,
  • niemożność kontynuowania działalności gospodarczej przez wielu przedsiębiorców z terenów objętych kataklizmem.

Doprecyzowanie warunków umorzenia

Projektowane rozporządzenie ma również doprecyzować zasady wykazywania spadku przychodów jako przesłanki do uzyskania umorzenia składek. W dalszym ciągu konieczne będzie udowodnienie spadku przychodu o co najmniej 40%, ale zasady porównywania przychodu mają zostać szczegółowo doprecyzowane, co zapewni większą przejrzystość i równość stosowania przepisów.

Świadczenie lokalowe – na czym polega i komu przysługuje

Regulacja ustawowa i cel świadczenia

Nowelizacja ustawy z 9 maja 2025 r. wprowadziła nowy instrument pomocowy – świadczenie lokalowe. Celem tej formy wsparcia jest umożliwienie poszkodowanym właścicielom lokali użytkowych uzyskania środków na naprawę szkód, powstałych w wynajmowanych przez nich lokalach, w których prowadzona jest działalność gospodarcza przez najemców.

Ustalenie limitu świadczenia lokalowego

Projektowane rozporządzenie nie wprowadza świadczenia lokalowego, lecz ustala jego maksymalną wysokość – na poziomie 200 000 zł. Jest to kwota:

  • nie wyższa niż rzeczywista wysokość szkody,
  • ustalana niezależnie od innych form wsparcia,
  • przyznawana właścicielom lokali użytkowych wynajmowanych przedsiębiorcom.

Znaczenie projektu rozporządzenia dla beneficjentów pomocy publicznej

Projekt rozporządzenia ma istotne znaczenie dla:

  • właścicieli lokali użytkowych, którzy mogą uzyskać do 200 000 zł na pokrycie szkód w nieruchomościach wynajmowanych przedsiębiorcom,
  • przedsiębiorców, którzy nie są bezpośrednimi adresatami świadczenia lokalowego, ale skorzystają z efektów jego zastosowania (np. szybsze przywrócenie lokalu do stanu użytkowego),
  • płatników składek ZUS, którzy nadal nie mogą prowadzić działalności ze względu na skutki powodzi – zyskają możliwość skorzystania z umorzenia składek za okres do końca maja 2025 r.

Podsumowanie

Projekt rozporządzenia to kolejny krok w kierunku wsparcia osób i podmiotów dotkniętych skutkami powodzi. Przedłużenie możliwości umorzenia składek oraz określenie maksymalnej wysokości świadczenia lokalowego na poziomie 200 000 zł to działania, które realnie odpowiadają na potrzeby społeczno-gospodarcze mieszkańców i przedsiębiorców z terenów zalanych. Kluczowe będzie jednak szybkie przyjęcie rozporządzenia oraz skuteczne wdrożenie przepisów w praktyce.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Na czym polega świadczenie lokalowe i komu przysługuje?

Świadczenie lokalowe to pomoc finansowa dla właścicieli lokali użytkowych, które zostały uszkodzone wskutek powodzi z września 2024 r., a które są wynajmowane przedsiębiorcom. Przysługuje w wysokości nie wyższej niż rzeczywista szkoda, na gruncie projektowanego rozporządzenia - maksymalnie do 200 000 zł.

Jakie szczególne rozwiązania dla powodzian obejmuje projekt rozporządzenia?

Projekt przewiduje dwa główne instrumenty: przedłużenie okresu umorzenia składek ZUS (do 31 maja 2025 r.) oraz określenie maksymalnej wysokości świadczenia lokalowego.

Czy każdy przedsiębiorca może ubiegać się o umorzenie składek?

Nie. Warunkiem skorzystania z umorzenia jest wykazanie spadku przychodów o co najmniej 40%. Projekt rozporządzenia doprecyzowuje sposób obliczania tego spadku.

Czy świadczenie lokalowe jest wypłacane przedsiębiorcy prowadzącemu działalność w lokalu?

Nie. Adresatem świadczenia lokalowego jest właściciel lokalu, który poniósł szkodę. Świadczenie przysługuje jednak tylko wtedy, gdy lokal był wynajmowany przedsiębiorcy.

Czy świadczenie lokalowe może być przyznane więcej niż jeden raz?

Projekt rozporządzenia nie przewiduje wielokrotności wypłat. Nie określono jednak szczegółowo, czy możliwe są kolejne wnioski po naprawie kolejnych szkód.