NSA. Nie można ponownie oceniać spełnienia warunków do wpisu na listę radców prawnych

Skoro przewodniczący komisji egzaminacyjnej dopuścił do egzaminu radcowskiego osobę, uznając, że spełniła warunek wykonywania czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej, to na etapie wpisu na listę radców prawnych organy samorządu nie mogą ponownie badać spełnienia tego warunku – uznał Naczelny Sąd Administracyjny.

Po zdaniu egzaminu radcowskiego prawniczka złożyła do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie wniosek o wpis na listę radców prawnych. Spotkała się jednak z odmową. Uzasadniając swoją decyzję, izba wskazała, że wnioskująca nie spełniła przesłanki warunkującej taki wpis, czyli nie wykazała, że przez co najmniej cztery lata – będąc zatrudniona w urzędach organów władzy publicznej – wykonywała czynności wymagające wiedzy prawniczej, bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej. Kobieta pełniła funkcję dyrektora komórki organizacyjnej jednego z ministerstw, odpowiadając za politykę personalną i sprawy pracownicze. Izba stwierdziła natomiast, że wymagane do wpisu na listę radców prawnych doświadczenie zawodowe można zdobyć tylko w ramach zatrudnienia na stanowisku, które zostało utworzone w celu zapewnienia obsługi prawnej urzędu, co powinno być odzwierciedlone w zakresie obowiązków pracownika.

Decyzja ta została zaskarżona do prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych, która utrzymało ją jednak w mocy. Od uchwały KRRP uczestniczka postępowania odwołała się do ministra sprawiedliwości, który uchylił obie decyzje organów samorządu radcowskiego. Uznał bowiem, że nie wykazały one, aby kobieta w istocie nie spełniła przesłanki wpisu na listę radców prawnych. Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem, prezydium KRRP wniosło skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Ten zaś zgodził się z MS, że czynności podejmowane przez uczestniczkę, gdy zajmowała stanowisko dyrektora w jednym z ministerstw, prawidłowo zostały uznane za odpowiadające przesłance warunkującej wpis na listę radców prawnych. Zakres obowiązków na tym stanowisku „wskazuje bowiem na wykonywanie wymagających wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej z zakresu prawa pracy na rzecz urzędu, które były głównym zajęciem uczestniczki, zatem wykonywanym przez ten czas intensywnie”.

Wyrok WSA został zaskarżony przez prezydium KRRP. NSA uznał jednak, że skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie. Uzasadniając swoją decyzję, sąd II instancji zwrócił uwagę na dopuszczenie uczestniczki postępowania do egzaminu radcowskiego. Stało się tak, gdyż uznano, że spełniła ona warunek wykonywania czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej. A skoro tak, to przesłanka ta nie może być ponownie i odmiennie badana na etapie postępowania w sprawie wpisu na listę radców prawnych. „Wniosek ten jest logiczną konsekwencją istniejących uregulowań” – podkreślił NSA. I dodał, że z tego też względu niedopuszczalna jest podwójna ocena tej samej przesłanki warunkującej wpis, raz na etapie dopuszczenia do egzaminu i po raz drugi przy wpisie kandydata na listę radców prawnych. ©℗