rozwiń ›

Kogo obowiązują przepisy dotyczące marnowania żywności?

Przepisy obejmują sklepy i hurtownie o powierzchni sprzedaży powyżej 250 m², w których sprzedaż żywności stanowi co najmniej 50% całkowitego przychodu. Jeśli przedsiębiorca ma kilka punktów sprzedaży, kryteria ocenia się osobno dla każdego z nich.

Z obowiązku wyłączone są mniejsze sklepy, punkty z dominującą sprzedażą innych towarów niż żywność oraz placówki bez odpowiedniej organizacji NGO w okolicy.

Jakie są obowiązki sprzedawcy żywności?

Sklepy objęte ustawą muszą:

  • zawrzeć pisemną lub elektroniczną (z kwalifikowanym podpisem) umowę z organizacją pozarządową, która odbierze żywność,
  • prowadzić raz w roku kampanię edukacyjno-informacyjną wspólnie z NGO – przez co najmniej 2 tygodnie,
  • składać roczne sprawozdanie o ilości marnowanej żywności do wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska – do 31 marca,
  • zamieszczać informacje o przekazanej żywności lub należnej opłacie w sprawozdaniu finansowym i na stronie internetowej (jeśli ją prowadzą).

Z kim zawrzeć umowę i co musi zawierać?

Organizacja musi działać w obszarze pomocy społecznej, pieczy zastępczej lub działalności charytatywnej (np. prowadzić kuchnię społeczną). Współpracować można z więcej niż jedną NGO.

Umowa powinna określać m.in.:

  • harmonogram i sposób przekazywania żywności,
  • podział kosztów transportu i dystrybucji,
  • zasady rezygnacji z odbioru przez NGO,
  • okres obowiązywania i warunki wypowiedzenia.

Nie wolno przekazywać napojów alkoholowych powyżej 1,2% alkoholu ani piw mieszanych z napojami bezalkoholowymi powyżej 0,5%.

Sprawozdanie o zmarnowanej żywności. Co i gdzie zgłosić?

Sprawozdanie składane do 31 marca powinno zawierać:

  • dane firmy, NIP, REGON, adres,
  • powierzchnię sprzedaży,
  • ilość zmarnowanej żywności,
  • wyliczoną opłatę (jeśli występuje).

Jeśli firma działa w wielu województwach, składa osobne sprawozdanie do funduszu w każdym z nich. Sprawozdanie można złożyć osobiście, pocztą lub elektronicznie (z podpisem kwalifikowanym).

Opłata za marnowanie żywności. Kto i ile płaci?

Stawka wynosi 0,10 zł za każdy kilogram zmarnowanej żywności. Podstawą naliczenia opłaty jest 90% masy wyrzuconego jedzenia. Opłatę należy przekazać do 30 kwietnia danego roku:

  • organizacji pozarządowej, jeśli jest zawarta umowa,
  • wojewódzkiemu funduszowi, jeśli nie ma umowy.

Jeśli umowa jest z kilkoma NGO, a żadna nie odebrała żywności – opłatę dzieli się między nie po równo. Jeśli opłata jest niższa niż 300 zł – nie trzeba jej wnosić.

Koszty kampanii i transportu można odjąć od należnej opłaty. Jej nieuiszczenie lub zaniżenie może skutkować mandatem w wysokości od 500 do 10 000 zł.

Organizacje NGO też mają obowiązki

NGO, które otrzymują żywność, muszą do 31 marca każdego roku składać sprawozdanie do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Powinno ono zawierać dane o ilości otrzymanej i rozdysponowanej żywności oraz wykaz darczyńców.

Marnowanie żywności. Co grozi za brak umowy?

Jeśli przedsiębiorca nie zawrze wymaganej umowy i nie udowodni, że nie było odpowiedniej NGO w okolicy – zapłaci karę 5 000 zł. Przepisy są jasne: zamiast wyrzucać – przekaż. Państwo nie tylko zachęca, ale i egzekwuje odpowiedzialność za marnowanie jedzenia.