Chodzi o cztery różne rozporządzenia, które określały stawki dla adwokatów i radców prawnych. Zdaniem ministerstwa ich podniesienie spowoduje, że więcej prawników będzie zainteresowanych prowadzeniem spraw z urzędu. Minister Adam Bodnar podpisał rozporządzenia 23 grudnia.

- Proszę uwierzyć, że większość młodych prawników ma naprawdę problemy, aby uiścić wszystkie opłaty. Proszę sobie wyobrazić pełnomocnika, który ledwo wiąże koniec z końcem. Etyka obu zawodów, tj. adwokatów i radców prawnych, wymaga, aby spraw z urzędu i z wyboru absolutnie nie różnicować. Prawnik musi się równie rzetelnie wywiązywać z obowiązków w obu typach spraw. Choćby dlatego stawki powinny zostać urealnione- mówił pod koniec maja w wywiadzie dla Dziennika Gazety Prawnej mec. Jacek Różycki, pełnomocnik ministra sprawiedliwości ds. określania zasad ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata oraz radcę prawnego ustanowionych z urzędu.

Problem stawek dla adwokatów i radców prawnych ciągnie się od lat

Sprawa wysokości tzw. urzędówek i stawek minimalnych jest podnoszona od lat. Po zmianie władzy, nowe kierownictwo ministerstwa sprawiedliwości zapowiadało, że sprawa zostanie załatwiona, ale w ramach możliwości budżetowych. Wcześniej sprawą stawek kilkukrotnie zajmował się też Trybunał Konstytucyjny, dochodząc do wniosku że różnicowanie stawek za sprawy z urzędu i dla prawników z wyboru nie ma podstaw. O zmiany do premiera Mateusza Morawieckiego apelowała także Naczelna Rada Adwokacka. Pozostała także kwestia wysokości tych stawek.

Stawka minimalna i urzędówka

„Niezmiennie honorarium dla prawnika ustalane jest z klientem według cen rynkowych w umowie o prowadzenie sprawy. Stawki z rozporządzenia mają natomiast znaczenie, gdy sąd ustala jaki zwrot kosztów poniesionych na pełnomocnika należy się osobie, która wygrywa sprawę. Im wyższe minimum, tym wyższa kwota zwrotu, bardziej zbliżona do faktycznie poniesionych kosztów”- precyzuje ministerstwo sprawiedliwości. „Stawki minimalne dla pełnomocników z wyboru są tożsame z tzw. urzędówkami, czyli należnościami dla pełnomocnika z urzędu”- dodało wskazując jednocześnie, że ich wysokość została określona w 2015 roku.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar dodał też, że od tego czasu wzrósł wskaźnik inflacji, a minimalne wynagrodzenie zwiększyło się z 1750 zł do 4300 zł, a przeciętne z 3900 zł do 8316 zł.

Jakie stawki dla adwokatów i radców prawnych się zmieniają?

Minister podpisał rozporządzenia zmieniające stawki w 11 kategoriach spraw:

  • o alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka; stwierdzenie nabycia spadku; demoralizację; inne roszczenia niemajątkowe – ze 120 do 240 zł;
  • o opróżnienie lokalu mieszkalnego; ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – z 240 do 480 zł;
  • ze skargi na czynności komornika – z 80 do 160 zł;
  • o nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – z 180 do 360 zł;
  • o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego oraz w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym – z 180 do 360 zł;
  • o czyn karalny; nieletnich, jeżeli sprawa dotyczy zarówno demoralizacji, jak i czynu karalnego – z 360 do 720 zł.

Zmieniają się zatem rozporządzenia:

  • w sprawie stawek opłat za czynności radców prawnych z urzędu,
  • w sprawie stawek opłat za czynności radców prawnych,
  • w sprawie opłat za czynności adwokatów,
  • w sprawie opłat za czynności adwokata z urzędu.