Prokuratura poczeka na własny budżet. Ma to potrwać jeszcze dwa lata

O dwa lata odsuwa się w czasie uzyskanie przez prokuraturę niezależności w zakresie projektowania swoich dochodów i wydatków. Najnowsza wersja projektu ustawy rozdzielającej funkcje prokuratora generalnego i ministra finansów przewiduje bowiem, że budżet na 2027 r. będzie pierwszym, co do którego prokurator generalny będzie uprawniony do przygotowania i przekazania ministrowi finansów odrębnej części dotyczącej prokuratury, celem włączenia jej do ustawy budżetowej.

Objęcie prokuratury autonomią budżetową oznacza, że jej budżet nie będzie podlegał kontroli ministra finansów. Nie daje to jednak całkowitej wolności od wpływu czynników politycznych w tym zakresie. Ostateczny kształt budżetu zależy bowiem od decyzji Sejmu i Senatu, które w toku prac nad nim mogą wprowadzać poprawki do projektu wniesionego przez rząd.

Wskazanie tak odległego terminu objęcia prokuratury autonomią budżetową to prawdopodobnie symboliczny kompromis z resortem finansów, który konsekwentnie sprzeciwiał się autonomii budżetowej prokuratury. Jak argumentowało MF, takie rozwiązanie nie będzie sprzyjać konsolidacji finansów publicznych, a jednocześnie nie jest niezbędne dla zapewnienia prokuraturze niezależności.

Z kolei resort sprawiedliwości podnosił m.in., że uniezależnienie prokuratury jest głównym celem projektowanej ustawy, a zaproponowane rozwiązanie jest wynikiem obserwacji dotyczących funkcjonowania regulacji obowiązujących w latach 2010–2016, gdy po raz pierwszy oddzielono prokuraturę od administracji rządowej. Wówczas, według MS, brak samodzielności w kształtowaniu budżetu był jednym z czynników decydujących o tym, że uniezależnienie prokuratury nie zostało w pełni urzeczywistnione.

Jak wynika z najnowszej wersji projektu, MS nie uległo też MF w kwestii wynagrodzeń. Resort finansów domagał się odseparowania wynagrodzeń prokuratorskich od sędziowskich, uznając, że nie ma żadnych racjonalnych powodów obowiązującego dziś zrównania. Tego stanowiska zdecydowanie nie podzielał Adam Bodnar, który podkreślał, że skoro wykształciła się praktyka powiązania wynagrodzeń sędziowskich z prokuratorskimi, to pomimo różnic w umocowaniu konstytucyjnym sędziów i prokuratorów powinno się zachować obowiązujące reguły i wzmacniać służbę prokuratorską. W obronie dotychczasowego sposobu wynagrodzeń stanęły także prokuratorskie związki zawodowe, zapowiadając, że jeżeli zajdzie taka konieczność, rozpoczną akcje protestacyjne.

Obecna wersja projektu przewiduje odbiegające od pierwotnych rozwiązania co do procedury wyboru prokuratora generalnego. Według aktualnej propozycji wstępne kandydatury na stanowisko PG będą zgłaszane Krajowej Radzie Prokuratury. Jednocześnie z grupy podmiotów uprawnionych do zgłoszenia kandydatów wykluczeni zostali posłowie i senatorowie.

KRP będzie dokonywała weryfikacji, a następnie sporządzi listę rankingową kandydatów uszeregowaną według stopnia rekomendacji. Następnie rada przedstawi marszałkowi kandydatów, przekazując listę rankingową. Jako jeden z etapów poprzedzających wybór w projekcie zaproponowano publiczne wysłuchanie kandydatów organizowane przez marszałka Sejmu. ©℗