Już wiadomo, że 22 czerwca br. wejdą w życie kolejne ważne zmiany w kodeksie karnym i kodeksie postępowania karnego. Uchwalona w kwietniu nowelizacja właśnie została opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1023).
Ustawa wprowadza obowiązkowe posiedzenie wstępne, na którym sędzia wraz z prokuratorem i obrońcą będzie ustalał przebieg rozprawy głównej. Do tej pory wyznaczenie takiego posiedzenia było obowiązkowe, gdy istniało podejrzenie, że w sprawie trzeba będzie wyznaczyć przynajmniej pięć terminów rozpraw. Przynajmniej teoretycznie, bo w praktyce posiedzenia wstępne wyznaczano w ok. 1 proc. długotrwałych spraw. Teraz sąd nadal będzie mógł zaniechać organizowania posiedzenia wstępnego, ale będzie musiał sporządzić uzasadnienie dla takiej decyzji. Oprócz tego udział w posiedzeniach wstępnych będzie obowiązkowy dla prokuratorów. Tak samo jak w posiedzeniu w przedmiocie wydania listu żelaznego. Dodatkowo możliwość wydania takiego „glejtu” przez sąd będzie uzależniona od braku sprzeciwu prokuratora.
Nowelizacja przewiduje również zakaz przeprowadzania zbiórek pieniędzy na kaucje i daje prokuratorowi prawo sprzeciwu wobec zmiany tymczasowego aresztowania na poręczenie majątkowe do czasu zbadania legalności pochodzenia wpłaconych środków.
Regulacje wprowadzają także nowe zasady udzielania informacji z zakończonych postępowań przygotowawczych, które nie zaowocowały skierowaniem aktu oskarżenia. Chodzi o sprawy umorzone oraz o takie, w których odmówiono w ogóle wszczęcia postępowania. Do tej pory osoby niebędące stronami (np. dziennikarze) mogły występować o zgodę na dostęp do informacji z akt w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Po wejściu w życie nowych rozwiązań dostęp będzie uzależniony od decyzji prokuratora, ale w przypadku jego sprzeciwu nie będzie można wnieść zażalenia do sądu.
Ustawa wprowadza również zmiany w specustawie covidowej, określając, że jeszcze rok od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego sprawy o przestępstwa zagrożone karą do 5 lat pozbawienia wolności będą w apelacji rozpoznawane w składzie jednego, a nie trzech sędziów. Z kolei w okresie epidemii i jeszcze pół roku później nie będzie biegł termin przedawnienia przestępstw i przestępstw skarbowych.
