Odsetki od sumy depozytowej, narosłe w związku z przetrzymywaniem pieniędzy na oprocentowanym rachunku bankowym, nie są częścią odszkodowania – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Źródłem tego sporu stało się odszkodowanie za wywłaszczenie z gruntu. Mężczyzna, który miał je otrzymać, zmarł, zanim upłynął termin wypłaty. Zarząd dróg krajowych i autostrad przekazał więc tę kwotę do depozytu sądowego – do czasu ustalenia spadkobierców.
Przez cały ten czas sąd przetrzymywał pieniądze na oprocentowanym rachunku. Gdy w końcu spadkobiercy zostali ustaleni (były nimi żona i trzy córki zmarłego), sąd wypłacił im sumę depozytową.
Wątpliwości dotyczyły podatku dochodowego. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT odszkodowanie za wywłaszczenie jest zwolnione z podatku. Ale czy oznacza to, że bez PIT jest cała kwota depozytowa, łącznie z oprocentowaniem?
ZOBACZ TEŻ: PIT-y i ulgi podatkowe
Takiego zdania były spadkobierczynie. Uważały, że doliczone oprocentowanie jest częścią odszkodowania. Argumentowały, że Skarb Państwa nie może czerpać zysków z przetrzymywania pieniędzy, które związane jest z ciągnącym się postępowaniem spadkowym.
Fiskus nie zamierzał jednak rezygnować z podatku. Stwierdził, że odsetki nie mają żadnego związku z odszkodowaniem. Ich źródłem jest lokata bankowa – argumentował.
Jednak z PIT
Sprawy spadkobierczyń były rozstrzygane przez wojewódzkie sądy administracyjne w Gorzowie Wielkopolskim i w Warszawie. Wszystkie sądy doszły do wniosku, że odsetki od depozytu powinny być opodatkowane. Odwoływały się do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 czerwca 2016 r. (sygn. akt II FPS 2/16), która dotyczyła opodatkowania odsetek za nieterminowe uiszczenie ceny za zbyte akcje.
Ostatecznie, niekorzystnie dla spadkobierczyń, rozstrzygnął spór także sąd kasacyjny. Uznał jedynie, że nie najwłaściwsze było w tym przypadku odwoływanie się do wspomnianej uchwały NSA.
– Uchwała dotyczyła odsetek związanych z opóźnieniem w zapłacie należności. W tym przypadku spóźnienia nie ma – zwróciła uwagę sędzia Aleksandra Wrzesińska-Nowacka. Od razu jednak podkreśliła, że nie zmienia to oceny, iż takie odsetki są również opodatkowane.
Jest różnica
Uzasadniając rozstrzygnięcie NSA, sędzia wskazała na różnicę pomiędzy odszkodowaniem a oprocentowaniem, które powiększyło sumę depozytową. Wskazała tu na art. 470 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym przekazanie sumy do depozytu ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia.
– To oznacza, że w momencie przekazania pieniędzy do depozytu sądowego doszło do zapłaty odszkodowania. Natomiast odsetki powstały w związku z przetrzymywaniem pieniędzy na oprocentowanym rachunku bankowym i nie są częścią odszkodowania i jako takie nie są objęte zwolnieniem przewidzianym ściśle dla odszkodowania – wyjaśniła sędzia Wrzesińska-Nowacka.
orzecznictwo
Wyroki NSA z 8 stycznia 2020 r., sygn. akt II FSK 36/18, II FSK 594/19, II FSK 423/18, II FSK 3370/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
