W dobie powszechnej cyfryzacji, mediów społecznościowych i AI kwestia udostępniania wizerunku dzieci w przestrzeni publicznej, a w szczególności w Internecie, jest niezwykle istotna zarówno z perspektywy ochrony praw dzieci, jak i odpowiedzialności osób, które podejmują działania zmierzające do udostępniania, czy też popularyzowania wizerunku osób małoletnich.

Ochrona zdjęć dzieci w sieci a przepisy Kodeksu cywilnego – co mówi art. 23?

Poza oczywistym ryzykiem dotyczącym niedozwolonego wykorzystania i przerabiania zdjęć dziecka przez osoby postronne, należy również pamiętać, że wizerunek jest dobrem osobistym (art. 23 Kodeksu cywilnego), które podlega ochronie na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów.

Kiedy wizerunek dziecka jest daną osobową i jak stosować RODO przy jego publikacji?

Ponadto, wizerunek dziecka, w określonych okolicznościach, może być traktowany również jako dana osobowa, a co za tym idzie, jego przetwarzanie podlegać będzie przepisom RODO. Zgodnie z art. 8 RODO, w przypadku usług społeczeństwa informacyjnego kierowanych bezpośrednio do dzieci, przetwarzanie danych dziecka poniżej 16. roku życia jest legalne wyłącznie, gdy zgodę wyrazi lub zaaprobuje ją osoba sprawująca władzę rodzicielską.

Jakie ograniczenia mają rodzice przy udostępnianiu wizerunku dziecka w internecie?

Warto w tym miejscu zauważyć, że o ile decyzje o udostępnianiu czy wykorzystaniu wizerunku dziecka z reguły podejmować będą jego przedstawiciele ustawowi, o tyle ich swoboda w tym zakresie podlega istotnym ograniczeniom. Zgodnie z przepisami, rodzice, wyrażając zgodę na udostępnienie wizerunku dziecka muszą kierować się dobrem dziecka i interesem społecznym (art. 95 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Oznacza to, że ich działania nie mogą, w szczególności naruszać dobra danego dziecka, czy też narażać go na szkodę.

Jakie zagrożenia niesie publikowanie wizerunku dziecka w internecie?

Niemniej, musimy zdać sobie sprawę, że nawet przy uwzględnieniu powyższych mechanizmów, prawo nie jest w stanie skutecznie ochronić nas przed wszystkimi zagrożeniami jakie niesie za sobą technologia i powszechna dostępność Internetu. Pamiętajmy, że opublikowanie wizerunku dziecka w sieci niesie ze sobą trwałe konsekwencje m.in. w postaci nieusuwalności treści, zagrożenia seksualizacji, czy też narażenia na hejt i tzw. cyberprzemoc.

Zasada poszanowania praw dziecka a realne zagrożenia związane z upublicznianiem ich wizerunku

Z uwagi na powyższe, w jakichkolwiek działaniach dotyczących dzieci, kluczowe jest respektowanie ich autonomii, prywatności i prawa do ochrony tożsamości. O ile cele nowopowstałej fundacji mogą być szlachetne i pozytywne, o tyle należy je zdroworozsądkowo skonfrontować z rzeczywistością i realnymi zagrożeniami. Nie możemy też zapominać, że wszelkie działania w tym zakresie powinny opierać się na zasadzie najlepszego interesu dziecka jako nadrzędnej wartości.